Mới đó mà đã trải qua 10 năm (2004-2014) tạo dựng mối quan hệ giữa tỉnh Chungbuk (Hàn Quốc) với Phú Yên (Việt Nam) mà sứ giả là Liên đoàn Nghệ thuật Chi hội Chungbuk và Nhà hát Ca múa nhạc Sao Biển.
Một trong những người đầu tiên bắc nhịp cầu nối liền tình cảm giữa hai tỉnh Chungbuk - Phú Yên là nhạc sĩ - Nghệ sĩ ưu tú Nguyễn Ngọc Quang. Năm 2004, nhạc sĩ Nguyễn Ngọc Quang lúc bấy giờ là Phó giám đốc Sở Văn hóa - Thông tin tỉnh Phú Yên, qua giới thiệu của chị Ku Su Doong - một nhà báo người Hàn Quốc đang sống và làm việc tại Việt Nam - đã thay mặt các nhạc sĩ Phú Yên tham gia hội thảo “Âm nhạc châu Á” được tổ chức tại TP Cheongju, thủ phủ của tỉnh Chungcheongbuk-do. Qua gặp gỡ trong hội thảo, Liên đoàn Nghệ thuật Chi hội Chungbuk đã đặt vấn đề với nhạc sĩ Nguyễn Ngọc Quang về giao lưu văn hóa nghệ thuật giữa hai tỉnh Chungbuk - Phú Yên. Năm 2005, nhân sự kiện TX Tuy Hòa lên thành phố, được sự đồng ý của UBND tỉnh Phú Yên, đoàn nghệ sĩ, diễn viên của Liên đoàn Nghệ thuật Chi hội Chungbuk có chuyến đi đầu tiên sang Phú Yên để bắt đầu các hoạt động giao lưu.
Chúng tôi vẫn còn nhớ như in buổi gặp gỡ đầu tiên ấy, những ánh mắt bỡ ngỡ, những cái bắt tay rụt rè, những nụ cười dè dặt. Cũng dễ hiểu, vì họ đang đặt chân lên nơi mà mấy chục năm trước đây, quân đội của đất nước họ theo sự chỉ bảo của quan thầy Mỹ đã cầm súng bắn vào những người dân bản xứ hiền lành, vô tội. Dù họ ở một thế hệ khác, dù họ là những con người lên án chiến tranh Việt Nam, dù họ đến Phú Yên hôm nay với thông điệp “Xin lỗi Việt Nam”, để hàn gắn vết thương chiến tranh nhưng vẫn không tránh khỏi cảm giác rụt rè, dè dặt. Nhưng rồi cảm giác ấy đã tan đi nhanh chóng khi đón nhận từ con người Phú Yên những tình cảm nồng ấm yêu thương qua cái bắt tay thật chặt, ánh mắt ấm áp và nụ cười thật tươi. Người Phú Yên nói riêng, người Việt Nam nói chung là vậy, luôn bao dung và vị tha. Ấy là chuyện của những ngày đầu, còn bây giờ thì chúng tôi - những nghệ sĩ ở hai tỉnh - thực sự là những người bạn, xa nhau thì nhớ, chờ ngày gặp nhau để được đón nhận những vòng tay ôm chặt và những câu thăm hỏi ngọng líu.
Trở lại với chuyến giao lưu văn hóa nghệ thuật Hàn - Việt năm 2014, đoàn công tác Phú Yên gồm 20 người, trong đó có 9 cán bộ và 11 nghệ sĩ, diễn viên đi từ ngày 24/9 đến 1/10. Vì một số lý do khách quan nên nội dung giao lưu của năm 2014 không phong phú như những năm trước đây, tuy nhiên với mốc thời gian 10 năm thì có rất nhiều điều đáng nói.
Để có được những chuyến đi qua lại liên tục giữa hai tỉnh, hai quốc gia trong suốt 10 năm qua, các nghệ sĩ, từ lãnh đạo đến nhân viên Liên đoàn Nghệ thuật Chi hội Chungbuk đã xoay xở bằng nhiều cách khác nhau. Kinh phí để thực hiện các chuyến đi được huy động từ nhiều nguồn khác nhau: kinh phí cấp từ chính quyền tỉnh Chungbuk, vận động các nhà tài trợ, bán vé xem chương trình nghệ thuật do hai đoàn nghệ thuật Phú Yên và Chungbuk biểu diễn; từ việc bán sản phẩm nghệ thuật của các hội viên… Họ làm tất cả để đạt được một điều duy nhất: đón nhận nụ cười bao dung và thân thiện của người Việt Nam. Ông Park Jong Kwan - Chủ tịch đương nhiệm Liên đoàn Nghệ thuật Chi hội Chungbuk - nói với chúng tôi: “Đã từ lâu anh chị em nghệ sĩ ở Chungbuk mong muốn được đến tận nơi mà ngày xưa quân đội Hàn Quốc đã gây tội ác với người dân Phú Yên để biểu diễn, lấy nghệ thuật chuộc lại những lỗi lầm đã gây ra, nhưng chưa được phía Phú Yên cho phép”. Một lãnh đạo của đoàn Phú Yên trả lời: “Việc biểu diễn thì không có gì khó, chỉ có điều là những nơi ấy không có sân khấu, không có không gian để biểu diễn”. Ông Park khẩn khoản: “Các anh đồng ý là được, còn lại chúng tôi biểu diễn ở đâu cũng xong, bãi đất trống, ở lòng đường, thậm chí dưới ruộng…”. Không biết cô phiên dịch có truyền đạt hết nguyên văn, nhưng rõ ràng trong mắt ông Park, chúng tôi đọc được những tình cảm chân thành nhất.
Bên cạnh những chương trình nghệ thuật giao lưu qua lại giữa hai tỉnh, Liên đoàn Nghệ thuật Chi hội Chungbuk còn làm được những việc khác đầy ý nghĩa như quyên góp đầu tư một số hạng mục cho Trường “Hòa Bình” ở huyện Tây Hòa (xây phòng học, thư viện, trang bị máy vi tính cho các em học sinh…); triển lãm tranh của thiếu nhi Việt Nam trên đất Hàn; mở lớp dạy tiếng Việt cho các anh chị em hội viên thuộc Liên đoàn Nghệ thuật Chi hội Chungbuk; tổ chức hội thi kể chuyện cổ tích Việt Nam bằng tiếng Hàn tại Chungbuk… Những việc làm này rất đáng trân trọng và ghi nhớ.
Về phía Phú Yên, lãnh đạo tỉnh, Sở VH-TT-DL và các ngành liên quan cũng tạo mọi điều kiện có thể để duy trì mối quan hệ mà phía bạn đã dày công vun đắp. Hầu hết các sự kiện chính trị, văn hóa của Phú Yên, lãnh đạo tỉnh đều gửi văn bản mời đoàn Chungbuk.
Nhà hát Ca múa nhạc Sao Biển được coi là sứ giả của Phú Yên trong mối quan hệ 10 năm với Chungbuk. Các nghệ sĩ, diễn viên của nhà hát đã có mặt trong tất cả các hoạt động giao lưu, lấy nghệ thuật thay thế ngôn ngữ giao tiếp, dùng tình cảm để kết nối những con người ở hai bờ Thái Bình Dương, làm tất cả những gì có thể từ những chuyện nhỏ nhất để cho bàn tay bạn bè nắm chặt nhau hơn.
Trong chuyến giao lưu văn hóa nghệ thuật mới đây, tuy số lượng người tham gia biểu diễn không nhiều (10 người) nhưng bằng tình cảm, trách nhiệm của mình, các nghệ sĩ, diễn viên của nhà hát đã cống hiến cho khán giả Hàn Quốc những buổi biểu diễn mang đậm bản sắc văn hóa Phú Yên nói riêng, Việt Nam nói chung. Có một kỷ niệm đáng nhớ trong chuyến giao lưu này: Để chuẩn bị cho buổi giao lưu nghệ thuật trong ngày đầu tiên, nghệ sĩ hai tỉnh đã cùng thức đến gần 2 giờ sáng, cùng ăn mì gói chống đói để hợp luyện từng tiết mục mà không có người phiên dịch.
10 năm là quãng thời gian tương đối dài, một phần đời của mỗi con người. Bạn và ta đã gầy dựng mối quan hệ tốt đẹp và thắm đượm tình người. Phú Yên - Chungbuk là những chấm nhỏ li ti trên bản đồ thế giới, nhưng ở nơi đó chúng ta đã làm được những việc đầy tính nhân văn, là nơi để chúng ta tin tưởng hướng đến tương lai, tin tưởng vào một ngày mai thế giới không có chiến tranh và lòng thù hận.
Nhạc sĩ TẤN PHÁT
