Những tác phẩm văn học mang nặng tính giải trí dần chiếm lĩnh thị trường và thu hút ngày càng nhiều cây bút trẻ.

Nhà văn Phan Việt là người đồng sáng lập, thực hiện “Cánh cửa mở rộng” - tủ sách chọn dịch nhiều tác phẩm có giá trị trên thế giới. Nhà văn Phan Việt nhận định: “Việt Nam có sự nổi lên dần dần của dòng văn học thị trường. Nó là kiểu sách mà phương Tây đã phát triển từ lâu. Nó dành cho một phân khúc độc giả lớn trong xã hội, là những người đi làm vất vả cả ngày; họ chỉ thích những thứ nhẹ nhàng, giải trí mà người ta có thể đọc trên tàu điện ngầm, khi nằm phơi nắng ngoài biển, hoặc đọc cho dễ ngủ”.

Nhà văn Nguyễn Đình Tú, Phó tổng biên tập Tạp chí Văn Nghệ Quân Đội, người hàng ngày tiếp nhận nhiều tác phẩm văn học gửi về, cho biết: “Hiện nay, nổi lên một xu hướng mới trong văn học, đó là chú trọng tới tính giải trí. Những người viết tác phẩm dạng này ý thức được rõ tính giải trí đó”.

Đội ngũ những người viết văn học giải trí ngày càng đông và được trẻ hóa. Cơ chế xuất bản liên kết cùng sự phát triển của thị trường đã giúp việc phát hành sách thể loại này ngày càng nhiều và càng đông tác giả mạnh dạn in sách. Nếu trước đây, mỗi tác giả mới gặp nhiều khó khăn để có cơ hội in sách, thì hiện tại việc xuất bản đã dễ dàng hơn. Không cần phải được giải ở cuộc thi viết nào đó, hoặc có tác phẩm quá xuất sắc, một tác giả mới với tác phẩm giải trí hoàn toàn vẫn có thể được mời chào mua bản quyền xuất bản.

Một số tác giả trẻ cũng gặt hái được những thành công về mặt thương mại với thể loại này, như Hân Như với Chỉ có thể là yêu, Điều bí mật; hay Born với Nếu như yêu, 7 ngày để nói anh yêu em, Tìm lại yêu thương ngày xưa... Các tác phẩm này đều có sự hấp dẫn, lôi cuốn, được đông đảo bạn đọc yêu thích. Một số còn được dựng thành phim truyền hình với lượng rating cao, như phim chuyển thể từ Chỉ có thể là yêu tạo được hiệu ứng tốt khi phát sóng trên VTV3 cuối năm 2013.

Chị Nguyễn Thị Việt Hà, Giám đốc điều hành Công ty sách Văn Việt, đơn vị sở hữu 3 thương hiệu sách văn học trẻ (hầu hết là sách văn học giải trí), cho biết nhu cầu của văn học trẻ đang rất mạnh. Hầu hết đầu sách xuất bản ra thị trường đều được độc giả đón nhận với trung bình khoảng 5.000 bản in/đầu sách. Nhiều cuốn thậm chí còn đạt số phát hành ấn tượng với hơn 10.000 bản in/đầu sách và đây chưa phải là những con số cuối cùng.

Sự phát triển của dòng văn học thị trường có những ảnh hưởng tích cực và tiêu cực nhất định. Nhà văn Nguyễn Đình Tú nói: “Đối với sự phát triển của văn học thì xu hướng thịnh hành tác phẩm giải trí, thị trường là tốt. Vì một nền văn học lành mạnh phải đa dạng, nhiều dòng”. Tuy vậy, Nguyễn Đình Tú cũng đưa ra cảnh báo: Tác phẩm thị trường có thể đóng vai trò quan trọng, nhưng chỉ có thể làm nền, mà không thể làm đỉnh của văn học. Bởi thế, nếu dòng này tồn tại, thống trị thị trường trong thời gian dài, được bạn đọc tôn sùng thì đó là điều đáng báo động.

Nhà văn Thiên Sơn, người từng đoạt giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam, cũng chung quan điểm. Anh cho rằng một tác phẩm lớn, tồn tại và mang giá trị lâu dài cần phải gắn với các vấn đề lớn lao của xã hội, của thời đại.

Theo tiến sĩ được mệnh danh là “tiến sĩ của văn hóa đọc” Nguyễn Mạnh Hùng, văn học thị trường nếu số lượng quá nhiều và ngày càng lớn mạnh sẽ lấn át các tác phẩm văn học lớn, có giá trị cao. Ông cũng đưa ra lời khuyên với độc giả: “Người biết đọc sách là người biết phân loại sách. Tức là biết chia sách ra những nhóm khác nhau. Và quan trọng hơn, cần biết loại bớt, hay loại hẳn những cuốn sách chưa cần đọc hay không nên đọc ra khỏi tủ sách của mình, khỏi não mình”.

TUYẾT TRẦN (tổng hợp)