Mộc mạc song cũng rất ngọt ngào, dân ca bài chòi vang lên trong Nhà hát Sao Mai. Ngay trong lần đầu tiên tổ chức, Liên hoan Dân ca bài chòi đã để lại dấu ấn bởi những gì mà các giọng ca đến từ Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa thể hiện.

Phần dự thi của một thí sinh trong đêm chung kết - Ảnh: T.BÍCH

Bằng giọng hát ngọt ngào truyền cảm, 18 thí sinh với 16 tiết mục (trong đó có 3 song ca) đã tái hiện khung cảnh làng quê Nam Trung Bộ thanh bình, thể hiện tâm hồn con người Nam Trung Bộ mộc mạc chân chất nhưng nặng tình nặng nghĩa và niềm đam mê dân ca bài chòi - vốn quý của người xưa để lại trên dải đất nắng mưa khắc nghiệt này. Niềm đam mê đó được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, không chỉ những người lớn tuổi mà nhiều bạn trẻ và cả các em nhỏ mới 12 tuổi cũng say mê hát dân ca bài chòi. Điều đó cho thấy sức sống của những câu hò điệu hát xưa. Và Liên hoan Dân ca bài chòi năm 2013, sân chơi mới do Trung tâm Truyền hình Việt Nam tại Phú Yên tổ chức, diễn ra từ ngày 25/9 đến 15/10, tiếp tục khơi dậy niềm đam mê đó.

Với 10 giọng ca vào chung kết, Bình Định là địa phương có nhiều thí sinh nhất và chất lượng nhất. Khán giả sẽ còn nhớ cô bé Ngô Thị Thương, 12 tuổi, đến từ huyện Phù Mỹ, hát bài Cánh hoa xuân như thể làm tuôn chảy một dòng suối âm thanh. Thương nhỏ nhẹ cho biết: “Hồi nhỏ, được cô con ru bằng những câu hát dân ca bài chòi. Khi con lớn lên một chút, cô dạy con hát và con rất thích dân ca bài chòi”.

Khán giả cũng ấn tượng với song ca Phạm Hoàng Việt - Nguyễn Thị Đức đến từ huyện Phù Cát, với tiết mục đầy lôi cuốn Học chi cái nghệ bài chòi. Trước đó, trong phần thi đơn ca dành cho nhóm thí sinh từ 46 tuổi trở lên, giọng ca 62 tuổi Nguyễn Thị Đức hát bài Cúc Hoa trông chồng - trích đoạn bài chòi cổ Phạm Công - Cúc Hoa làm nhiều khán giả xúc động. Còn ở nhóm tuổi từ 18 đến 45, một đại diện khác của đất võ - thí sinh Nguyễn Phú đến từ huyện Tuy Phước đã làm dậy lên những tràng pháo tay sau khi nói hộ tâm tư của những người đam mê dân ca bài chòi qua tiết mục Yêu chi cái nghệ bài chòi. Vì vậy, không có gì bất ngờ khi các giọng ca Bình Định “thâu tóm” cả 4 giải nhất của liên hoan.

Là đại diện duy nhất của xứ trầm hương có mặt trong đêm chung kết, thí sinh Lương Thị Tuyết Khương đến từ huyện Vạn Ninh tạo sự khác biệt khi thể hiện bài Trường Sa thân yêu, với phần lời do chị tự biên. Giọng ca 48 tuổi này chia sẻ: “Dân ca bài chòi “thấm” vào tôi khi còn nằm trong nôi mẹ. Từ nhỏ, tôi đã thích dân ca bài chòi, qua những câu hát của bà, của mẹ. Sau này lớn lên, vì quá ham thích nên tôi nghe dân ca bài chòi trên đài, qua máy rồi tự viết lời, tự tập hát. Lần đầu tiên đi thi, tôi rất vui khi được vào chung kết, được giao lưu, học hỏi cùng các thí sinh ở Phú Yên, Bình Định. Với tôi, có giải hay không chẳng quan trọng. Tôi thấy vui khi tham gia liên hoan này và được mọi người ủng hộ”.

Phú Yên có 7 thí sinh vào chung kết, trong đó thu hút sự chú ý nhiều nhất là giọng ca 12 tuổi Trần Mỹ Tiên ở TP Tuy Hòa. Cô bé hát rất ngọt bài Học trò xóm biển (lời: Bình Thảng). Còn giọng ca 17 tuổi Trần Hoài Bảo ở huyện Đông Hòa - một trong những học sinh đến với dân ca bài chòi từ hoạt động đưa dân ca vào trường học của nghệ nhân Bình Thảng - hát Xuân về làng biển của thầy Bình Thảng cũng rất ngọt ngào, tình cảm...

18 thí sinh “kẻ tám lạng người nửa cân” khiến Ban Giám khảo liên hoan khá vất vả trong việc cân nhắc, lựa chọn những giọng hát, tiết mục nổi bật. Nghệ sĩ nhân dân - đạo diễn Nguyễn Hoài Huệ, Trưởng đoàn Ca kịch bài chòi Bình Định, Trưởng ban Giám khảo liên hoan, nhận xét: “Thật bất ngờ khi nghe các thí sinh hát trong đêm chung kết. Nhiều thí sinh thể hiện xuất sắc những trích đoạn bài chòi cổ và dân ca bài chòi sáng tác mới. Qua đó, chúng ta thấy rằng nghệ thuật dân ca bài chòi không chỉ được phát triển ở các đơn vị nghệ thuật chuyên nghiệp mà còn được phát triển bởi lòng đam mê của các tầng lớp nhân dân trong khu vực Trung và Nam Trung Bộ”.

Khép lại đêm chung kết đầy ấn tượng, Ban Tổ chức Liên hoan Dân ca bài chòi năm 2013 có thể tự tin về những kỳ liên hoan tới, khi sân chơi đầy ý nghĩa này được tổ chức hàng năm. Không chỉ góp phần bảo tồn và phát huy vốn quý văn hóa của cha ông, với hoạt động này, Trung tâm Truyền hình Việt Nam tại Phú Yên còn mong muốn góp phần vào việc đề nghị Bộ VH-TT-DL công nhận bài chòi là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và đề cử UNESCO công nhận bài chòi là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.

YÊN LAN