Từ nhỏ đã bị thu hút bởi màu sắc và hình ảnh, lớn lên anh trở thành nhà thiết kế đồ họa. Thế rồi nhiếp ảnh chọn anh - người có khả năng “vẽ bằng ánh sáng với máy ảnh”, tạo nên những tác phẩm ảnh nghệ thuật làm say lòng người thưởng lãm. Gần 20 năm cầm máy, anh đã mang về cả trăm huy chương, giải thưởng quốc tế và trong nước. Anh là Lý Hoàng Long, người được ca tụng là “ông vua thể loại ảnh số”.

Nghệ sĩ nhiếp ảnh Lý Hoàng Long (ảnh do nhân vật cung cấp)

CHƠI MÀ THÀNH THẬT

* Báo chí gọi anh là “ông vua thể loại ảnh số”, anh nghĩ như thế nào về điều đó?

- Có lẽ báo chí và anh em đồng nghiệp gọi vui như vậy để khích lệ, động viên mình thôi, chứ thật sự ảnh nghệ thuật là vô cùng.

* Điều gì đã đưa một người thiết kế đồ họa đến với nhiếp ảnh và có những thành công rực rỡ với ảnh nghệ thuật, thưa anh?

- Gọi là thành công rực rỡ thì cũng không chính xác, nhưng có lẽ nhiếp ảnh hợp với tôi hơn. Nếu như trước kia tôi vẽ bằng cọ bằng màu thì bây giờ tôi vẽ bằng ánh sáng. Giai đoạn làm thiết kế, tôi cảm thấy nhàm chán vì lâu ngày mình vẫn làm một công việc lặp đi lặp lại. Tôi chọn nhiếp ảnh như một thú vui để giải tỏa những căng thẳng của cuộc sống. Rồi tôi đam mê nhiếp ảnh, đôi khi bỏ bê công việc làm ăn của mình. Đến khi có mối quan hệ cộng tác với các báo, tạp chí và các nhà xuất bản, tôi thấy chuyện này chơi mà thành thật. Càng về sau, tôi càng tập trung cho nhiếp ảnh nhiều hơn đồ họa và thấy rằng nhiếp ảnh chọn mình chứ không phải mình chọn nhiếp ảnh. Thôi thì mình đi theo công việc mà mình yêu thích thật sự.

* Gần 20 năm cầm máy, anh thấy điều gì là ý nghĩa nhất mà nhiếp ảnh đã mang lại cho anh?

- Có hai điều mà tôi rất tâm đắc. Thứ nhất, nhiếp ảnh là cầu nối để mình có thêm bạn bè. Giới nhiếp ảnh rất dễ gần nhau, đó là điều đặc biệt mà những người hoạt động trong các ngành nghệ thuật khác khó có được. Và nhiếp ảnh là cầu nối để tôi có thêm những người bạn tâm giao chứ không chỉ là bạn nghề, chia sẻ những khía cạnh khác của cuộc sống. Thứ hai, khi đã chuyển qua nhiếp ảnh, tôi có điều kiện đi nhiều. Đôi khi mình đến một nơi không nhất thiết phải có tác phẩm thể hiện nơi đó thật đẹp, mà quan trọng là đi, trải nghiệm về cuộc sống. Điều tôi tâm đắc là sự trải nghiệm khi cầm máy, tìm hiểu nhiều hơn về những mặt khác nhau của xã hội.

Một tác phẩm của nghệ sĩ nhiếp ảnh Lý Hoàng Long.

TÌM CHẤT XÚC TÁC ĐỂ SÁNG TẠO

* Nhiều người bảo Đà Lạt là đất của những người lập dị. Họ chọn những con đường lạ lùng và có những tác phẩm kỳ lạ, thậm chí là kỳ dị. Nhưng anh thì khác. Tác phẩm của anh tạo ấn tượng bởi vẻ đẹp chứ không phải bởi sự lập dị. Theo anh, điều gì là quan trọng nhất để tạo nên vẻ đẹp cho tác phẩm ảnh nghệ thuật và khiến nó trở nên độc đáo?

- Về lý thuyết đương nhiên là ánh sáng. Người ta nói nhiếp ảnh là vẽ bằng ánh sáng, cho nên để có một bức ảnh tốt, ánh sáng là yếu tố quyết định, cộng với tư duy và cái nhìn của người cầm máy. Sau này, chúng ta chuyển sang kỹ thuật số. Những thiết bị chụp ảnh hiện đại có thể hỗ trợ khi ánh sáng yếu, cho nên đòi hỏi về ánh sáng giảm. Ngược lại, người cầm máy bây giờ càng phải có góc nhìn và tư duy sáng tạo.

* Là chủ tịch Hội đồng Giám khảo, anh có nhận xét gì về tính sáng tạo và sự mới lạ của các tác phẩm ảnh nghệ thuật góp mặt trong Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Nam Trung Bộ - Tây Nguyên lần thứ XVIII vừa qua?

- Đây là vấn đề mà nhiều tác giả băn khoăn; Hội đồng Giám khảo của liên hoan và Hội đồng Nghệ thuật của Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam cũng rất quan tâm, không chỉ tại liên hoan lần này mà trong suốt thời gian vừa qua. Thú thật, nhìn chung thì ảnh rất đều song những tác phẩm mới, đột phá, theo tôi vẫn chưa có. Không chỉ ở khu vực này mà gần như các khu vực khác trong cả nước vẫn gặp một tình trạng: ảnh đẹp thì nhiều nhưng ảnh lạ, có cách thể hiện mới thì chưa nhiều.

* Vì các nghệ sĩ nhiếp ảnh xem tác phẩm của nhau nhiều, bị ảnh hưởng lẫn nhau hay vì sự tìm tòi và cảm xúc đã trở nên bão hòa, thưa anh?

- Khi một người sống ở một nơi, quá quen thuộc với nơi đó thì cảm xúc có thể sẽ giảm đi, và họ không nhận thấy những cái đẹp chung quanh mình. Cho nên anh em ở tỉnh này thường đến tỉnh khác để sáng tác ảnh tham gia liên hoan khu vực. Khi kết quả được công bố, không ít người tiếc nuối rằng những tác phẩm đoạt giải lại là của người khác chụp về quê hương mình. Tôi nghĩ việc chúng ta sáng tác trong một địa bàn, bao nhiêu năm vẫn xoay quanh hoạt động đó nên cảm xúc giảm một phần.

Thứ hai, điều cần thiết mà anh em thường hay thiếu là nạp thêm thông tin. Tôi nghĩ chúng ta phải xem nhiều hơn, đọc nhiều hơn, đó là những kiến thức bổ sung và tạo chất xúc tác để chúng ta sáng tác tốt hơn và lạ hơn. Chúng ta thường chỉ sinh hoạt, sáng tác, còn thông tin về nghề nghiệp, về kỹ thuật thì anh em ít khi bổ sung. Đó là sự thiếu hụt, làm cho các tác phẩm ảnh thường lặp lại và chưa có gì mới.

* Xin cảm ơn anh!

YÊN LAN (thực hiện)