Ngày 30/8, Chủ tịch Ủy ban Liên minh châu Phi (AU) Moussa Faki Mahamat tuyên bố “cực lực lên án” điều mà ông gọi là một cuộc đảo chính ở Gabon.
Trước đó cùng ngày, các sĩ quan nổi loạn ở quốc gia Trung Phi này cho biết họ đã nắm quyền sau các cuộc bầu cử gây tranh cãi.
Ông Faki mô tả hành động này là "sự vi phạm trắng trợn" các công cụ pháp lý và chính trị của AU.
Cùng ngày, Chủ tịch Hội đồng An ninh và Hòa bình của AU Willy Nyamitwe đã triệu tập cuộc họp khẩn cấp với đại sứ các nước Burundi, Senegal và Cameroon để phân tích tình hình đảo chính ở Gabon.
Trước đó, Đại diện Cấp cao về Chính sách An ninh và Đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Josep Borrell cho biết các bộ trưởng quốc phòng của EU sẽ thảo luận về tình hình ở Gabon và nếu thông tin về việc xảy ra một cuộc đảo chính ở Gabon được xác nhận thì điều này sẽ gây thêm bất ổn trong khu vực.
Trong khi đó, phát biểu với tờ Le Monde của Pháp, sĩ quan quân đội Gabon Brice Oligui Nguema cho hay các tướng lĩnh nước này sẽ họp trong ngày 30/8 để quyết định người sẽ lãnh đạo tiến trình chuyển tiếp.
Về phía Tổng thống Ali Bongo Ondimba, ông đã xuất hiện trong một video đăng trên mạng xã hội, kêu gọi các nước bạn bè lên tiếng sau khi các sĩ quan quân đội ở quốc gia Trung Phi giàu dầu mỏ này tiến hành đảo chính. Hiện chưa thể xác định video được quay ở đâu và vào thời điểm nào.
Trong diễn biến khác, ngày 31/8, Hàn Quốc đã ban hành khuyến cáo đi lại đặc biệt, trong đó yêu cầu công dân nước này rời Gabon vì quan ngại an ninh sau cuộc đảo chính tại quốc gia Trung Phi này.
Theo Bộ Ngoại giao Hàn Quốc, khuyến cáo kêu gọi công dân Hàn Quốc hủy hoặc hoãn chuyến đi đến Gabon và rời đi nếu đang ở quốc gia châu Phi này, trừ phi họ có lý do khẩn cấp.
Khuyến cáo đi lại đặc biệt do chính phủ đưa ra trong trường hợp có rủi ro an ninh khẩn cấp và có thể kéo dài tới 90 ngày. Bộ trên nhấn mạnh sẽ theo dõi sát tình hình tại Gabon và cân nhắc các biện pháp bổ sung nếu cần thiết.
Trong khi đó, Mỹ đã bày tỏ quan ngại sâu sắc và hối thúc quân đội Gabon duy trì luật lệ dân sự. Trong tuyên bố, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller cho biết Washington hối thúc trả tự do và đảm bảo an toàn cho các thành viên Chính phủ Gabon và gia đình họ.
Ông nhấn mạnh Mỹ phản đối việc sử dụng quân đội để giành lấy quyền lực hoặc việc chuyển giao quyền lực một cách vi hiến. Phía Mỹ cũng thể hiện quan ngại trước thông tin về những bất thường xung quanh cuộc bầu cử tổng thống Gabon vừa qua.
Tại châu Phi, hãng thông tấn Angola đưa tin Tổng thống Angola Joao Lourenco sẽ tới Cộng hòa Congo trong ngày 31/8 để thảo luận về tình hình Gabon với người đồng cấp nước chủ nhà Denis Sassou Nguesso. Trên mạng xã hội Facebook, Tổng thống Lourenco đã bày tỏ bất ngờ trước diễn biến tại Gabon, cho rằng bất ổn đã phát sinh tại quốc gia Trung Phi này.
Vào ngày 30/8, một số sĩ quan quân đội cấp cao Gabon tuyên bố đã lên nắm quyền lãnh đạo đất nước, đồng thời giải tán chính phủ, giải tán Thượng viện, Hạ viện và Tòa án Hiến pháp. Động thái này diễn ra sau khi cơ quan bầu cử nhà nước thông báo Tổng thống Ali Bongo Ondimba, 64 tuổi, đắc cử nhiệm kỳ thứ ba. Đây là cuộc đảo chính thứ 8 tại châu Phi kể từ tháng 8/2020.
T.LÊ (tổng hợp từ TTXVN/Vietnam+)
