Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres kêu gọi Nga và Mỹ tiếp tục thực thi đầy đủ Hiệp ước cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược mới (New START).
Trả lời báo giới về việc Tổng thống Nga Vladimir Putin trong thông điệp liên bang 2023 ngày 21/2 thông báo nước này tạm dừng tham gia New START, ông Stephane Dujarric - người phát ngôn của Tổng Thư ký LHQ khẳng định: "Lập trường của Tổng Thư ký luôn rõ ràng, đó là Mỹ và Nga cần nối lại không chậm trễ việc thực hiện đầy đủ New START".
Ông Dujarric nhấn mạnh: "Hiệp ước New START và các hiệp ước song phương kế tiếp về cắt giảm vũ khí hạt nhân chiến lược giữa hai nước đã mang lại an ninh không chỉ cho Nga và Mỹ mà còn cho toàn thể cộng đồng quốc tế".
Trong khi đó, Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin chiều 21/2 đã đưa lên Duma Quốc gia (Hạ viện) dự thảo luật liên bang về việc đình chỉ Hiệp ước hạn chế vũ khí tấn công chiến lược (New START).
Chủ tịch Duma Quốc gia, ông Vyacheslav Volodin đã gửi dự luật tới các ủy ban đối ngoại và quốc phòng của Hạ viện để xem xét. Ông Volodin cho biết "dự luật do Tổng thống đưa lên sẽ được xem xét trong ngày 22/2 tại phiên họp toàn thể Duma Quốc gia" và sẽ ngay lập tức đưa ra quyết định. Ngay sau đó, dự luật sẽ được gửi đến Hội đồng Liên bang (Thượng viện).
Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov sẽ đại diện cho Tổng thống Nga khi quốc hội xem xét vấn đề đình chỉ sự tham gia New START của Nga. Sắc lệnh tương ứng của Tổng thống Putin cũng đã được công bố.
Trước đó, Tổng thống Putin, trong thông điệp trước Quốc hội Liên bang trưa 21/2, khẳng định Nga đình chỉ việc tham gia New START, nhưng không rút khỏi. Ông nhấn mạnh trước khi quay lại chủ đề này, Nga cần hiểu kho vũ khí hạt nhân của "các quốc gia NATO như Pháp và Anh" sẽ được tính đến như thế nào.
Bộ Ngoại giao Nga cũng khẳng định, bất chấp quyết định đình chỉ tham gia New START, Moscow sẽ tiếp tục tuân thủ các hạn chế định lượng do hiệp ước này quy định trong suốt thời gian hiệu lực. Quyết định đình chỉ New START của Moscow là có thể đảo ngược.
Cùng ngày 21/2, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Tổng Thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Jens Stoltenberg đã bày tỏ lấy làm tiếc về việc Nga quyết định tạm dừng tham gia New START với Mỹ.
Phát biểu với báo giới tại thủ đô Athens khi đang thăm Hy Lạp, Ngoại trưởng Blinken nêu rõ thông báo của Nga về đình chỉ tham gia New START là vô cùng đáng tiếc. Ông cho biết nước này sẽ theo dõi mọi hành động của Nga nhằm đảm bảo rằng trong bất kỳ tình huống nào, Mỹ và các đồng minh của mình đều ở thế an toàn.
Trong khi đó, phát biểu tại cuộc họp báo chung với Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba và Đại diện cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Josep Borrell, Tổng Thư ký NATO Stoltenberg bày tỏ lấy làm tiếc và kêu gọi Nga xem xét lại quyết định của mình.
New START là hiệp ước có tính ràng buộc pháp lý duy nhất còn lại về kiểm soát vũ khí hạt nhân giữa Nga và Mỹ. Hiệp ước được ký kết năm 2010 nhằm hạn chế kho vũ khí của hai nước ở mức tối đa là 1.550 đầu đạn hạt nhân, giảm gần 30% so với mức đặt ra hồi năm 2002.
Tháng 1/2021, Tổng thống Putin đã nhất trí gia hạn hiệp ước này thêm 5 năm, tới năm 2026. Mỗi năm Moscow và Washington được thực hiện tối đa 20 lần thanh sát lẫn nhau trong khuôn khổ New START.
H.T (tổng hợp từ TTXVN/Vietnam+)
