* Iran và Syria đồng ý gia hạn thỏa thuận kinh tế chiến lược song phương

Phóng viên TTXVN tại Trung Đông dẫn lời Ngoại trưởng Syria Faisal Mekdad ngày 14/1 tuyên bố Thổ Nhĩ Kỳ cần phải chấm dứt sự hiện diện quân sự tại Syria để hai bên có thể nối lại quan hệ hợp tác đầy đủ.

Ngoại trưởng Syria Faisal Mekdad. Ảnh: AFP/TTXVN

Phát biểu sau cuộc gặp người đồng cấp Iran Hossein Amir-Abdollahian tại thủ đô Damascus, Ngoại trưởng Mekdad nêu rõ: “Chúng tôi không thể đề cập đến khả năng nối lại quan hệ bình thường với Thổ Nhĩ Kỳ nếu như (Ankara) không từ bỏ hành vi chiếm đóng… Một cuộc gặp giữa Tổng thống Bashar al-Assad với giới lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ phụ thuộc vào quyết định loại bỏ các lý do dẫn đến tranh chấp”.

Trước đó, Tổng thống Assad cho rằng Syria và Thổ Nhĩ Kỳ chỉ có thể bình thường hóa quan hệ nếu Ankara chấm dứt hành vi chiếm đóng và chính sách hỗ trợ “khủng bố”, ám chỉ những nhóm vũ trang đối lập với Damascus.

Một nguồn thạo tin tiết lộ trong những cuộc đàm phán, Damascus đã yêu cầu Ankara rút quân khỏi khu vực phía Bắc và ngừng hỗ trợ 3 phe đối lập lớn ở Syria.

Hiện nay, Nga đang cố gắng chấm dứt quan hệ thù địch vốn đã kéo dài suốt 1 thập kỷ qua giữa hai quốc gia láng giềng, nguyên nhân là do Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn cho các nhóm nổi dậy âm mưu lật đổ Tổng thống Assad.

Từ năm 2017, Thổ Nhĩ Kỳ đã tiến hành 3 chiến dịch quân sự ở Syria và thiết lập một vùng đệm an ninh giữa các thành phố Azaz và Jerablus ở phía bắc Aleppo, kiểm soát thành phố Afrin và khu vực biên giới phía Đông sông Euphrates.

Hôm 3/6 năm ngoái, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tuyên bố quân đội nước này sẽ tiến hành một chiến dịch xuyên biên giới khác ở miền Bắc Syria, tại các vùng lãnh thổ ở bờ Tây và Đông sông Euphrates, hiện do người Kurd kiểm soát.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu hôm 31/12 thông báo ông cùng hai người đồng cấp Syria và Nga sẽ gặp nhau “vào nửa cuối tháng Một (năm 2023)”. Đây là dấu hiệu mới nhất cho thấy triển vọng bình thường hóa quan hệ giữa Ankara và Damascus.

Ngày 28/12 vừa qua, các bộ trưởng Quốc phòng Nga, Syria và Thổ Nhĩ Kỳ đã gặp nhau tại Moscow để thảo luận về cách thức giải quyết cuộc khủng hoảng Syria, vấn đề người tị nạn và những nỗ lực chung nhằm đối phó với các nhóm cực đoan ở Syria.

Sau cuộc hội đàm, các bên ghi nhận tính chất xây dựng và nhất trí rằng cuộc đối thoại này nên được tiếp tục vì sự ổn định hơn nữa tình hình ở Syria và toàn khu vực. Bộ Quốc phòng Syria đánh giá bầu không khí của cuộc họp là tích cực.

* Syria và Iran ngày 14/1 đã đồng ý gia hạn một thỏa thuận kinh tế chiến lược giữa hai nước, trong bối cảnh Damascus chuẩn bị chào đón chuyến thăm của Tổng thống Iran Ebrahim Raisol-Sadati trong tương lai gần.

Theo phóng viên TTXVN tại khu vực Trung Đông - Bắc Phi, tuyên bố trên được Ngoại trưởng Iran Hossein Amir-Abdollahian đưa ra trong cuộc họp báo tại thủ đô Damascus nhân chuyến thăm Syria, dù không cho biết thêm thông tin chi tiết về thời gian và địa điểm diễn ra lễ ký kết thỏa thuận nói trên.

Tại Damascus, Ngoại trưởng Amir-Abdollahian đã có cuộc tiếp kiến Tổng thống Syria Bashar al-Assad và hội đàm với người đồng cấp Faisal Mikdad để bàn về các biện pháp thúc đẩy quan hệ giữa hai nước. Sau các cuộc tiếp xúc với các lãnh đạo Syria, Ngoại trưởng Iran khẳng định rằng Tehran và Damascus sẽ tiếp tục hợp tác trong mọi vấn đề, đặc biệt là về năng lượng.

Về phần mình Ngoại trưởng Syria Mikdad nhấn mạnh rằng hai nước có những quan điểm tương tự, đồng thời tiết lộ những diễn biến trong "những ngày tới" sẽ tiếp tục thúc đẩy quan hệ song phương.

Ông cũng cho biết Damascus tìm cách mở rộng quan hệ kinh tế và thương mại, cũng như tăng cường hợp tác với Tehran để ứng phó các biện pháp trừng phạt kinh tế của phương Tây áp đặt lên cả hai nước.

Năm 2019, Syria và Iran đã ký gần chục thỏa thuận kinh tế như một phần của thỏa thuận kinh tế chiến lược dài hạn nhằm củng cố quan hệ thương mại giữa hai bên.

T.LÊ (tổng hợp từ TTXVN/Vietnam+)