* Mở rộng giải trình tự gene với virus gây bệnh hô hấp ngoài COVID-19
Ngày 11/1, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết dòng phụ XBB.1.5 của biến thể Omicron có thể gây ra nhiều ca lây nhiễm hơn.
Sau cuộc họp kỹ thuật ngày 5/1, WHO nêu rõ: “Dựa trên các đặc điểm di truyền và ước tính tốc độ tăng trưởng ban đầu, XBB.1.5 có thể góp phần làm tăng tỉ lệ mắc bệnh".
Tuy nhiên, WHO nói rằng đánh giá này chỉ có "độ tin cậy thấp" vì dữ liệu thu thập được chủ yếu đến từ Mỹ. Trước đó, Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Mỹ hôm 10/1 cảnh báo biến thể phụ XBB.1.5 đang lây lan nhanh chóng ở nước này.
Dữ liệu của CDC Mỹ cho thấy XBB.1.5 là nguyên nhân gây ra 27,6% tổng số ca mắc mới COVID-19 ghi nhận trong tuần kết thúc vào ngày 7/1 vừa qua, tăng từ mức 18,3% của một tuần trước đó và mức 11,5% cách đó 2 tuần. Cùng ngày, WHO nhắc lại việc Trung Quốc cần chia sẻ thêm dữ liệu về đợt bùng phát dịch COVID-19 tại nước này.
Trong khi đó, theo nhận định của các nhà nghiên cứu, XBB.1.5 là họ hàng của biến thể Omicron XBB và là biến thể tái tổ hợp của các biến thể phụ Omicron BA.2.10.1 và BA.2.75. XBB là nguyên nhân gây ra làn sóng các ca mắc mới tại Singapore vào mùa Thu năm 2022.
XBB cũng "cạnh tranh" với một loạt các biến thể đang lưu hành khác và bắt đầu phổ biến tại Mỹ. Tuy nhiên, các nhà khoa học vẫn theo dõi chặt chẽ XBB và các dòng phụ.
Các nhà khoa học cũng cho rằng giống như XBB.1, XBB.1.5 có thể né tránh miễn dịch tạo ra sau khi nhiễm virus SARS-CoV-2 hay sau khi tiêm vaccine ngừa COVID-19 liều cơ bản. Mặc dù XBB.1.5 có khả năng gây ra số ca mắc nhiều hơn nhưng hiện chưa rõ mức độ nghiêm trọng của biến thể phụ này ra sao.
* Việc giải trình tự bộ gene cho phép thế giới theo dõi các biến thể mới của virus SARS-CoV-2 gây bệnh COVID-19 trong suốt thời gian xảy ra đại dịch. Hiện nay, các nhà nghiên cứu Anh có kế hoạch sử dụng phương pháp này để hiểu rõ hơn về một loạt các virus gây bệnh đường hô hấp khác, từ virus bệnh cúm đến virus hợp bào hô hấp (RSV).
Theo nhóm nghiên cứu tại Viện Wellcome Sanger hợp tác với Cơ quan An ninh y tế Anh, kế hoạch này nhằm làm sáng tỏ hơn về các mối đe dọa đã biết, mối đe dọa tiềm năng và đang xuất hiện liên quan tới các virus gây bệnh đường hô hấp.
Phát biểu với báo giới, người đứng đầu Sáng kiến Microbiome về virus gây bệnh hô hấp Ewan Harrison cho biết thế giới chưa bao giờ được tiếp cận thông tin theo thời gian thực về những loại virus này.
Thay vào đó các nhà khoa học thu thập thông tin qua giải trình tự hàng triệu bộ gene virus SARS-CoV-2 trong đó bao gồm cả chi tiết về cách virus lây lan cũng như tiến hóa gặp phản ứng miễn dịch của con người.
Ông Harrison bày tỏ hy vọng mở rộng khả năng giải trình tự (bộ gene) các virus gây bệnh đường hô hấp một cách thường xuyên dựa trên công việc đang diễn ra về giải trình tự bộ gene virus SARS-CoV-2, từ đó để hiểu về cách lây lan các loại virus này cũng như giúp phát triển các phương pháp mới trong điều trị và bào chế vaccine phòng ngừa.
Các nhà nghiên cứu Anh sẽ bắt đầu công việc này vào cuối năm nay, theo đó tiến hành tiến trình giải trình tự bộ gene virus SARS-CoV-2, virus gây cúm, RSV và các virus gây bệnh đường hô hấp phổ biến khác trong một tiến trình kết hợp.
Một số virus gây bệnh đường hô hấp thường gây ra các triệu chứng nhẹ giống cảm lạnh, song những virus khác có thể gây bệnh nghiêm trọng, đặc biệt là ở những nhóm dễ bị tổn thương. Số ca mắc COVID-19, cúm và RSV đều tăng trong mùa đông này ở bán cầu Bắc, gây áp lực nghiêm trọng lên hệ thống y tế ở một số quốc gia.
T.LÊ (tổng hợp từ TTXVN/Vietnam+)
