* Philippines chỉ trích các hành động của Trung Quốc tại biển Đông
Ngày 29/7 (theo giờ Mỹ), trên trang Twitter, ông Ely Ratner, cựu Cố vấn an ninh quốc gia của cựu Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden, đã đăng bức thư của bốn thượng nghị sĩ Mỹ lên án hành vi của Trung Quốc ở biển Đông, đồng thời kêu gọi Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo lên án hành vi của Trung Quốc ở biển Đông tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN diễn ra tại Bangkok, Thái Lan trong tuần này.
Theo phóng viên TTXVN tại Washington, trong thư, 4 thượng nghị sĩ gồm Bob Menendez, Ed Markey, Patrick Leahy và Brian Schatz nêu rõ: “Hành vi của Trung Quốc ở vùng đặc quyền kinh tế của các nước khác, việc họ cải tạo, quân sự hóa các thực thể nhân tạo làm cớ để ép buộc các nước, phớt lờ phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực đối với yêu cầu chủ quyền và nỗ lực của Trung Quốc nhằm gây sức ép buộc ASEAN nhượng bộ trong đàm phán Bộ Quy tắc Ứng xử của các bên trên biển Đông (COC) đều đáng để Mỹ phải chú ý hơn”.
Các thượng nghị sĩ cũng khẳng định đảm bảo biển Đông là nơi luật pháp quốc tế được tôn trọng, tự do hàng hải được đảm bảo, dòng chảy thương mại tự do, các tổ chức khu vực đa phương là trung tâm và các nước trong khu vực không bị cưỡng ép.
Các thượng nghị sĩ Mỹ đánh giá cao việc chính quyền Mỹ lên án hành động của Trung Quốc quân sự hóa biển Đông và hoan nghênh các cuộc tuần tra tự do hàng hải (FONOP) của hải quân Mỹ trong khu vực, nhưng cũng cho rằng cần đưa ra nhiều hành động hơn nhằm đối phó với các hoạt động gây hấn và ngăn chặn xu hướng hành xử bất chấp của Trung Quốc ở biển Đông. Điều này yêu cầu có một chiến lược rõ ràng, toàn diện, trong đó ASEAN là trung tâm của mọi nỗ lực.
Trong thư, các thượng nghị sĩ Mỹ kêu gọi Ngoại trưởng Pompeo "đảm bảo những hành vi gây hấn và bành trướng của Trung Quốc ở Biển Đông là vấn đề ưu tiên hàng đầu" trong các cuộc thảo luận tại Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF) tại Bangkok, Thái Lan. Các thượng nghị sĩ nhấn mạnh, cuộc gặp tới đây tại Bangkok là cơ hội tạo đồng thuận, chấm dứt việc Trung Quốc xâm phạm quyền hợp pháp của các nước, đảm bảo luật pháp và thể chế quốc tế được tôn trọng, và chống lại nỗ lực của Trung Quốc nhằm phá hoại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở.
Theo các thượng nghị sĩ trên, vẫn chưa quá muộn để buộc Trung Quốc phải chịu trách nhiệm về cách hành xử của họ và ngăn chặn sự gây hấn của Bắc Kinh trong lĩnh vực hàng hải, đồng thời bày tỏ sẵn sàng ủng hộ và thúc đẩy nỗ lực nhằm giải quyết các thách thức.
Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana ngày 30/7 đã chỉ trích Trung Quốc vì những hành động mà ông cho là "hăm dọa" tại biển Đông. Ông Lorenzana cho rằng những tuyên bố đảm bảo hòa bình của Bắc Kinh hoàn toàn trái ngược với hoạt động của nước này tại vùng biển tranh chấp này.
Khi được đề nghị bình luận về tuyên bố trước đó cùng ngày của đại sứ Trung Quốc tại Philippines Triệu Giám Hoa rằng Bắc Kinh sẽ không tìm cách chi phối biển Đông và "sẽ không nổ phát súng đầu tiên", ông Lorenzana cho rằng các hành động gây hấn của Trung Quốc tại biển Đông ngày càng gia tăng.
Ông Lorenzana nói rằng Trung Quốc luôn tuyên bố "không bắt nạt những người xung quanh" và tuân thủ luật pháp quốc tế, nhưng họ đang không làm điều đó và "những gì họ nói không giống những gì họ làm trên thực tế một chút nào”.
Nhân dịp này, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines cũng chỉ trích mạnh mẽ việc Trung Quốc nắm quyền kiểm soát Bãi cạn Scarborough sau tranh chấp kéo dài năm 2012.
Theo TTXVN/Vietnam+
