Các lãnh đạo Israel và Palestine đã nhất trí bắt đầu các cuộc đàm phán chính thức đầu tiên trong 7 năm qua nhằm đạt được một hiệp định hòa bình toàn diện vào cuối năm 2008.

Thủ tướng Israel (trái), Tổng thống Bush và Tổng thống Palestine

Khai mạc hội nghị hòa bình Trung Đông hôm 27/11, Tổng thống Mỹ, George W Bush, nói rằng mọi vấn đề chia rẽ hai bên sẽ được đưa ra thảo luận. Tổng thống Palestine, Abbas, nói rằng các cuộc đàm phán phải bàn tới địa vị của Jerusalem và tương lai của người tị nạn Palestine. Trong khi đó, Thủ tướng Israel, Olmert, cho biết Israel sẵn sàng nhượng bộ vì hòa bình.

’’Chúng tôi nhất trí khởi động ngay lập tức các cuộc đàm phán song phương, giải quyết mọi vấn đề còn tồn tại và sẽ nỗ lực hết sức để hai bên ký kết một hiệp định hòa bình vào cuối năm 2008’’, ông Bush đọc tuyên bố chung trước các nhà ngoại giao từ hơn 40 quốc gia và các tổ chức quốc tế tại Học viện Hải quân Mỹ ở Annapolis, Maryland. Sau đó, Tổng thống Mỹ đã lùi lại để các lãnh đạo Palestine và Israel bắt tay nhau.

Ông Bush cho biết các cuộc đàm phán đầu tiên sẽ bắt đầu vào ngày 12/12 tới. Các cuộc đàm phán tiếp theo sẽ được tổ chức hai tuần một lần. Ông cam kết dành thời gian còn lại của nhiệm kỳ tổng thống - cho tới tháng 1/2009 - để nỗ lực thành lập ’’một nhà nước Palestine độc lập, dân chủ’’. ’’Một nhà nước như vậy sẽ tạo cơ hội cho người Palestine sống một cuộc sống tự do, có mục đích và nhân phẩm. Một nhà nước như vậy sẽ giúp người Israel chung sống hòa bình với láng giềng của họ’’.

Sau phát biểu của ông Bush, ông Abbas nói rằng ’’Chúng ta phải bắt đầu các cuộc đàm phán toàn diện và sâu sắc về mọi vấn đề liên quan tới địa vị cuối cùng, bao gồm Jerusalem, người tị nạn, các đường biên giới, các khu định cư, nước, an ninh và các vấn đề khác’’. Ông nói rằng Đông Jerusalem sẽ là Thủ đô của một nhà nước Palestine mới - điều mà nhiều người Israel phản đối.

Thủ tướng Israel, Olmert, nói rằng ông đã tới Annapolis bất chấp bạo lực tiếp diễn chống lại người Israel. ’’Đã tới lúc rồi... Chúng tôi muốn hòa bình’’, ông nói. Ông đã nhất trí đàm phán về mọi vấn đề chia rẽ hai bên và Israel sẽ giúp người tị nạn Palestine tìm một tương lai trong nhà nước Palestine mới.

Tuy nhiên, tuyên bố chung không đặt ra hạn chót cho một thỏa thuận hòa bình, chỉ nói rằng hai bên sẽ ’’nỗ lực hết sức’’ để ký kết một hiệp định vào cuối năm tới. Tuyên bố cũng không nói rõ vai trò tương lai của Mỹ mặc dù Palestine, nhiều nước châu Âu và Ảrập đã hy vọng rằng Mỹ sẽ tích cực trong việc thúc đẩy hai bên thỏa hiệp.

Sau các bài diễn văn, các đại biểu tại hội nghị tiếp tục thảo luận về tiến trình hòa bình Trung Đông. Theo các nhà quan sát, hội nghị có khả năng thành công nhờ sự tổ chức của Mỹ cũng như sự tham gia của Ảrập Xê-út và Syria. Mặc dù mong đợi về hội nghị khá thấp song có những lý do để người ta lạc quan: người Mỹ bảo trợ các cuộc đàm phán, không có kế hoạch B và hậu quả của sự thất bại trong đàm phán có thể là đổ máu.

Sự vắng mặt của Hamas, nhóm kiểm soát dải Gaza, cũng có thể ảnh hưởng tới hội nghị. Hôm 27/11, tại Gaza, hàng nghìn người đã biểu tình chống lại hội nghị, nhiều người hô vang ’’Abbas là kẻ phản bội’’ và ’’Chúng tôi sẽ không công nhận Israel’’. Tại bờ Tây, do phong trào Fatah của ông Abbas kiểm soát, các lực lượng an ninh Palestine đã giải tán nhiều cuộc biểu tình chống hội nghị.

Tại hội nghị, Ngoại trưởng Ảrập Xê-út đã kêu gọi tái khởi động các cuộc đàm phán hòa bình giữa Israel và các nước láng giềng Ảrập của Israel, Syria và Lebanon, càng sớm càng tốt. Ông cũng nói rằng các bên cần nỗ lực để ngăn Trung Đông rơi vào hỗn loạn. Ảrập Xê-út đã đề xuất một sáng kiến hòa bình năm 2002. Sáng kiến này sau đó đã được Liên đoàn Ảrập thông qua, đổi hòa bình với Israel để lấy các vùng đất mà nhà nước Do Thái chiếm đóng trong cuộc chiến tranh Trung Đông 1967.

Theo VNN