Chính phủ do quân đội bổ nhiệm của Thái vừa công bố dự thảo hiến pháp mới với đề xuất gây tranh cãi - giới hạn vai trò của bất kỳ thủ tướng nào được bầu trong tương lai.

Dự thảo hiến pháp sẽ được đưa ra trưng cầu dân ý vào tháng sau nhưng đã có những cuộc vận động kêu gọi bác bỏ văn bản này. Những động thái này có thể gây ra xáo trộn mới ở Thái, nơi đang có nhiều bất ổn, các nhà phân tích nhận định.

Những người biểu tình phản đối dự thảo hiến pháp mới

Đề xuất trên sẽ kiềm chế bộ máy lãnh đạo đất nước và quân đội hy vọng rằng động thái này sẽ ngăn cản được các thủ tướng trong tương lai có quyền lực mạnh mẽ. Quân đội luôn cho rằng thủ tướng bị lật đổ Thaksin Shinawatra tập trung quá nhiều quyền lực.

Quân đội Thái tiến hành cuộc đảo chính không đổ máu, lật đổ Thaksin vào tháng 9/2006 và cam kết đưa hiến pháp mới ra trưng cầu dân ý, dự kiến vào 19/8.

"Hiến pháp mới sẽ tăng cường kiểm tra hệ thống và giúp nó hoạt động hiệu quả hơn", những người soạn thảo văn bản này cho hay. "Dù các bạn có thể không hài lòng với vài điều khoản nhưng hầu hết nội dung bản hiến pháp mới đều duy trì những điều đúng đắn và củng cố thêm Hiến pháp năm 1997. Nếu mọi người bỏ phiếu cho văn bản này, nó sẽ mở đường cho bầu cử và dẫn tới sự xuất hiện của một chính phủ dân chủ mới".

Nhiều điều khoản trong dự thảo hiến pháp đặc biệt đề cập tới những than phiền của vị tướng chống Thaksin - người bị buộc tội dùng quyền Thủ tướng để làm lợi cho bản thân.

Hiến pháp mới sẽ ngăn cản Thủ tướng và vợ, hay con cái ông này nắm giữ cổ phần trong các công ty tư nhân hay trong các tập đoàn truyền thông. Các vi phạm đạo đức sẽ bị buộc tội và bản dự thảo tạo điều kiện dễ dàng hơn cho các kiến nghị chống thủ tướng.

Toàn bộ nội các và nghị sĩ phải công bố tài sản. Dự thảo hiến pháp mới còn có điều khoản thắt chặt việc thông qua các thỏa thuận tự do thương mai. Theo đó, bất cứ một hiệp ước quốc tế nào trước khi ký kết đều phải trưng cầu ý kiến của công chúng. Các nhóm cảm thấy bị thiệt bởi hiệp ước tự do thương mại được quyền đòi chính phủ bồi thường.

Các nhóm ủng hộ dân chủ phàn nàn rằng đề xuất trên do một ủy ban quân sự quyết định và thiếu đi sự tham gia của công chúng. Những nhóm này đã phát động chiến dịch kêu gọi 46 triệu cử tri Thái bác bỏ dự thảo hiến pháp mới.

Các nhà sư cũng phản đối dự thảo trên vì đạo Phật không được coi là quốc đạo.

Những người ủng hộ Thaksin kêu gọi bỏ phiếu phản đối nhằm chứng minh ông này vẫn là nhân vật nổi bật ở Thái dù đang sống lưu vong tại nước ngoài sau cuộc đảo chính. Trong tuyên bố mới đây trên một tờ báo của Nhật, Thaksin tuyên bố không về nước vì sợ không được xét xử công bằng.

Theo VNN