* Nga lần đầu tiên vượt Mỹ về tỉ lệ GDP cho quốc phòng

Sắc lệnh tổng thống của Ukraine ra thời hạn chót vào lúc 6 giờ ngày 14/4 (giờ GMT) để các phần tử ủng hộ Nga giao nộp vũ khí và rời các tòa nhà mà lực lượng này chiếm đóng tại miền đông. Trước đó, quyền Tổng thống Ukraine Oleksander Turchynov cho biết ông đã chỉ thị mở "chiến dịch chống khủng bố tổng lực" với sự tham gia của quân đội nhằm vào lực lượng thân Nga.

Cảnh sát chống bạo động Ukraine tại căn cứ ở thành phố miền đông Donetsk ngày 9/4 - Nguồn: AFP/TTXVN

Trong bài phát biểu gửi toàn dân được phát trên truyền hình, quyền Tổng thống Ukraine Oleksander Turchynov ngày 13/4 tuyên bố chính quyền có kế hoạch mở một "chiến dịch chống khủng bố tổng lực" với sự tham gia của quân đội nhằm truy quét các phần tử phiến quân ly khai thân Nga. Chính quyền Kiev tuyên bố lực lượng phiến quân ly khai do Điện Kremlin khuyến khích và chỉ đạo, một cáo buộc bị Moscow phủ nhận. Ông Turchinov nói: "Hội đồng Quốc phòng và An ninh quốc gia đã quyết định phát động một chiến dịch chống khủng bố tổng lực, trong đó có sự tham gia của các lực lượng vũ trang Ukraine...".

Trong khi đó, tối 13/4, Itar-Tass dẫn tin truyền thông địa phương cho biết các đại diện Dân quân Donbass đã bắt giữ 1 xe tải chở đạn của hệ thống phóng rocket nhiều nòng Grad tại một trong những điểm kiểm soát gần TP Slavyansk, tỉnh Donetsk. Các nguồn tin trong cơ quan an ninh Ukraine đã thừa nhận thực tế “chiếc xe tải chở vũ khí” bị bắt giữ, lưu ý rằng chiếc xe Kraz bị bắt giữ thuộc lực lượng Vệ quốc Ukraine. Quyền Bộ trưởng Nội vụ Ukraine Arsen Avakov đã khuyến cáo cư dân ở TP Slaviansk, ở trong nhà và tránh xa các cuộc đụng độ giữa các lực lượng an ninh với lực lượng phiến quân ủng hộ Nga đang chiếm đóng một số tòa nhà chính quyền khu vực.

Trong diễn biến khác, theo Reuters và AFP, ngày 13/4, Bộ Ngoại giao Nga tuyên bố rằng việc chính quyền Kiev thông báo sẽ huy động quân đội để dập tắt cuộc nổi loạn của các lực lượng thân Nga ở miền đông Ukraine là "chỉ thị tội lỗi”. Tuyên bố của bộ trên nêu rõ: "Chúng tôi yêu cầu. những người lật đổ tổng thống hợp pháp của Ukraine ngay lập tức ngừng phát động chiến tranh nhằm vào chính nhân dân của họ". 

Tuyên bố nói thêm rằng phương Tây cần kiểm soát các đồng minh của mình trong chính quyền Ukraine và "hiện giờ trách nhiệm ngăn chặn nội chiến tại Ukraine thuộc về phương Tây”. Cũng theo tuyên bố trên, Nga sẽ kêu gọi thảo luận khẩn cấp về tình hình miền đông Ukraine trong chương trình nghị sự của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.

* Theo AP, Viện Nghiên cứu hòa bình quốc tế Stockholm (SIPRI) ngày 13/4 cho biết, xét về tỉ lệ phần trăm Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) dành cho đầu tư vũ khí, lần đầu tiên trong vòng 10 năm qua Nga đã vượt Mỹ trong bối cảnh nước này đang nỗ lực tăng cường khả năng quân sự của mình. SIPRI, một tổ chức giám sát của Thụy Điển, cho hay Nga đã tăng chi tiêu quân sự trong năm 2013 khoảng 4,8% lên mức 87,8 tỉ USD, chiếm 4,1% GDP của nước này. Điều này diễn ra trong bối cảnh chi tiêu quân sự toàn cầu giảm khoảng 1,9% trong năm 2013 xuống còn 1.700 tỉ USD, do các nước Phương Tây cắt giảm đầu tư vũ khí vì khủng hoảng kinh tế. Theo Giám đốc chương trình Sam Perlo-Freeman của SIPRI, việc Nga tăng chi tiêu quân sự là phù hợp với Kế hoạch Vũ trang Quốc gia giai đoạn 2011-2020 của nước này, với chủ trương chi hơn 700 tỉ USD để hiện đại hóa trang thiết bị, công nghệ và ngành công nghiệp quốc phòng Nga. 

Trong năm 2013, Mỹ đã cắt giảm 7,8% chi tiêu quốc phòng, song vẫn là nước có chi phí quân sự lớn nhất thế giới với khoản ngân sách 640 tỉ USD, chiếm 3,8% GDP. Trong khi đó, Trung Quốc tăng cường chi phí quân sự khoảng 7,4% lên mức 188 tỉ USD cũng trong năm này, qua đó trở thành nước chi tiêu cho quân sự lớn thứ 2 thế giới.

L.HỘI (tổng hợp từ Vietnam+)