* NATO để ngỏ cánh cửa gia nhập, bác bỏ áp lực của Nga

Tổng thống Mỹ Barak Obama ngày 3/4 đã ký ban hành luật viện trợ tài chính cho Ukraine và tăng cường các biện pháp trừng phạt Nga liên quan tới việc Nga sáp nhập Crimea.

Tổng thống Barak Obama. - Ảnh: AFP/TTXVN

Thông báo của Nhà Trắng cho biết Tổng thống Obama đã ký dự luật bảo đảm khoản vay 1 tỉ USD dành cho Ukraine và xem xét áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với các cá nhân có liên quan tới vấn đề Ukraine. Theo hãng tin AP của Mỹ, một số nghị sĩ đã hối thúc Tổng thống Obama tiến hành các bước đi tiếp theo, trong đó có việc tăng cường xuất khẩu khí đốt cho châu Âu. Dự kiến, ông Obama cùng ngày sẽ có cuộc gặp với các nghị sĩ hàng đầu trong Quốc hội Mỹ để thảo luận về tình hình Ukraine.

Cùng ngày 3/4, truyền thông Nga đưa tin lực lượng an ninh nước này đã bắt giữ 25 người Ukraine do bị tình nghi âm mưu tiến hành các hoạt động phá hoại và khủng bố trên lãnh thổ Nga.  Kênh truyền hinh NTV, 1TV cùng các hãng tin RIA Novosti và Itar-Tass dẫn số liệu của các lực lượng đặc biệt cho biết kế hoạch khủng bố được chuẩn bị tiến hành trong khoảng thời gian từ ngày 14-16/3 tại 7 khu vực của Nga, gồm 5 tỉnh là Rostov, Volgograd, Tver, Orlov, Belgorod và hai nước Cộng hòa là Kamylkia và Tatarstan. Trong số 25 người bị bắt giữ, có 3 nhà hoạt động “Cánh hữu”, lực lượng cực đoan đóng vai trò then chốt trong các vụ biểu tình bạo lực tại Kiev thời gian vừa qua. Trong quá trình thẩm vấn, những người này khai báo đã nhận được sự hướng dẫn trực tiếp của Cơ quan An ninh Ukraine (SBU), trong đó có các nhiệm vụ chụp ảnh các vị trí bố trí và di chuyển của các phương tiện quân sự của Nga ở khu vực biên giới, thiết lập liên hệ với các nhóm cực đoan ở Nga.

Trong diễn biến khác, Phó tổng Thư ký NATO Alexander Vershbow ngày 3/4 khẳng định liên minh quân sự này tôn trọng sự lựa chọn gia nhập NATO của các quốc gia có chủ quyền. Phát biểu tại Hội nghị Vilnius 2014 ở thủ đô của Litva sau khi nước này kỷ niệm 10 trở thành thành viên NATO vào ngày 29/3, ông Vershbow nói: “Chúng tôi tin vào các nguyên tắc lựa chọn. Trong trường hợp Ukraine, chúng tôi đã phát đi một tín hiệu hết sức tích cực tại Hội nghị thượng đỉnh Bucharest". Phó tổng Thư ký NATO nhấn mạnh: "Họ (Ukraine) đã đưa ra quyết định xây dựng chính sách ‘không ngăn chặn’ và chúng tôi tôn trọng sự lựa chọn đó. Chúng tôi sẽ kiên trì các nguyên tắc của mình và sẽ tiếp tục bác bỏ các nỗ lực của Nga gây sức ép lên sự lựa chọn của những quốc gia có chủ quyền”.

Trong một động thái liên quan cùng ngày, các hãng thông tấn Nga dẫn lời Thứ trưởng Quốc phòng Anatoly Antonov nói rằng Nga đã triệu đại diện quân sự cấp cao của nước này tại NATO về Moscow để tham vấn. Ông Antonov được hãng RIA dẫn lời nói: “Chúng tôi không thấy có cơ hội để tiếp tục hợp tác quân sự bình thường với NATO. Chúng tôi đã quyết định triệu đại diện quân sự Nga tại NATO… về Moscow để tham vấn”. Theo ông Antonov, quan chức quân sự được triệu hồi này là Valery Yevnevich, một sĩ quan cấp tướng. Cùng ngày, NATO đã phủ nhận khối này vi phạm thỏa thuận với Nga bằng việc tăng cường các lực lượng của mình ở Đông Âu, đồng thời cáo buộc Moscow “vi phạm mọi nguyên tắc và cam kết quốc tế đã đưa ra” với việc chiếm Crimea. Tổng Thư ký NATO Anders Fogh Rasmussen đã gọi những cáo buộc của Nga về các hành động của NATO là “sự tuyên truyền và thông tin đánh lạc hướng”.

Trong khi đó, Nghị viện châu Âu (EP) ngày 3/4 đã tán thành việc dỡ bỏ các hàng rào thuế quan đối với phần lớn sản phẩm hàng hóa nhập khẩu từ Ukraine. Dự kiến, biện pháp này sẽ được áp dụng từ tháng 5/2014. EP, cơ quan hành pháp của Liên minh châu Âu (EU), trong một tuyên bố đã khẳng định họ ủng hộ đề xuất dỡ bỏ khoảng 98% các loại thuế hải quan mà các nhà xuất khẩu sắt thép, nông sản và máy móc Ukraine phải trả khi xuất sang thị trường EU.

Cũng trong ngày 3/4, Bộ Ngoại giao Nga cho biết đã triệu đại sứ Đức tại thủ đô Moscow để phản đối những bình luận mang tính khiêu khích của Bộ trưởng Tài chính nước này Wolfgang Schaeuble, trong đó so sánh việc Nga sáp nhập Crimea với Đức quốc xã. Tuyên bố của bộ trên nêu rõ: "Chúng tôi coi các so sánh lịch sử giả tạo của bộ trưởng Đức là mang tính khiêu khích. Những so sánh của ông ta là sự bóp méo trắng trợn các sự kiện lịch sử". 

Liên quan đến cuộc tập trận của Nga tại khu vực gần biên giới giáp với Ukraine, ngày 3/4, Ngoại trưởng Sergei Lavrov tuyên bố các lực lượng quân đội triển khai tại khu vực này sẽ trở lại căn cứ sau khi hoàn thành đợt diễn tập. Phát biểu trong cuộc họp báo với người đồng cấp Kazakhstan, Ngoại trưởng Lavrov cho biết sau khi hoàn tất việc huấn luyện tại Rostov, giáp với biên giới Ukraine, một trong những tiểu đoàn tham gia tập trận cũng một số đơn vị khác sẽ trở về căn cứ thường trực tại khu vực Samara.

Cũng trong ngày 3/4, Crimea đã tuyên bố phản đối thành lập một vùng lãnh thổ tự trị cho người Tatar, nhóm sắc tộc thiểu số không tán thành việc Nga mới đây sáp nhập Crimea. Phó thủ tướng Crimea Roustam Temirgaliev nói với hãng thông tấn Nga Ria Novosti: "Không, điều đó là không thể, chỉ có thể có khu tự trị về văn hóa".

H.TRỌNG (tổng hợp từ TTXVN, Vietnam+)