* Tổng thống Mỹ đề nghị hoãn bỏ phiếu tấn công Syria

Ngày 10/9, Ngoại trưởng Syria Walid al-Muallem tuyên bố Damascus muốn tham gia hiệp ước cấm vũ khí hóa học và sẵn sàng cho các nước khác cùng Liên Hợp Quốc (LHQ) tiếp cận kho vũ khí hóa học của nước này.

Syria sẵn sàng để LHQ tiếp cận các kho vũ khí hóa học của nước này. - Ảnh: AFP/TTXVN

Trong tuyên bố gửi hãng thông tấn Nga Interfax, ông Muallem nêu rõ: “Chúng tôi sẵn sàng nêu rõ vị trí cất giữ vũ khí hóa học, ngừng sản xuất vũ khí hóa học và cho phép các đại diện của Nga cũng như các nước khác và LHQ tham quan các kho vũ khí này. Chúng tôi muốn tham gia hiệp ước cấm vũ khí hóa học. Chúng tôi sẽ tôn trọng các cam kết của mình liên quan đến hiệp ước trên, kể cả cung cấp thông tin về những vũ khí này”.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry cùng ngày đã hối thúc chế độ Syria “thành thật chìa tay” và nắm bắt cơ hội “để cố gắng kiến tạo hòa bình” ở quốc gia Trung Đông này.  Phát biểu ngay sau khi Ngoại trưởng Syria nói Damascus muốn tham gia hiệp ước cấm vũ khí hóa học, ông Kerry cho biết ông hy vọng chính quyền Syria chuẩn bị sẵn sàng vì mục tiêu đó và “giúp chúng tôi làm việc với Nga trong những ngày tới để tìm ra cơ chế có thể chuyển sự kiểm soát những vũ khí này cho quốc tế”. Trước đó, Ngoại trưởng John Kerry khẳng định Syria có khoảng 1.000 tấn chất độc hóa học các loại, trong đó có khí sarin và mù tạc. Phát biểu trước các nghị sĩ Mỹ, ông Kerry cho biết một vài trong số các chất hóa học này là các thành phần cực độc nếu được trộn vào nhau, trong khi các chất hóa học khác có thể được cất giữ trong thùng.

Cùng ngày, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho rằng Mỹ nên từ bỏ phương án sử dụng vũ lực tại Syria để cho phép triển khai các biện pháp kiểm soát kho vũ khí hóa học của chính quyền Damascus. Phát biểu trên truyền hình, nhà lãnh đạo Nga nhấn mạnh: “Tất cả những điều này sẽ có ý nghĩa và phát huy tác dụng nếu phía Mỹ và tất cả những bên ủng hộ Washington từ bỏ phương án sử dụng vũ lực”. Ông Putin hy vọng kế hoạch của Nga “sẽ là bước đi phù hợp tiến tới một giải pháp hòa bình cho cuộc khủng hoảng Syria”. Nga sẽ gửi cho Mỹ các chi tiết của đề xuất nhằm bảo vệ kho vũ khí hóa học của Syria. Tuy nhiên, ông khẳng định bất cứ kế hoạch nào cũng phải đi kèm với “những hậu quả”, nếu đây chỉ là một chiến thuật trì hoãn nhằm né tránh hành động quân sự của Mỹ.

Trong khi đó, đài Tiếng nói nước Nga dẫn nguồn tin từ Hải quân nước này cho biết ngày 12/9 tới, tàu khu trục Smetlivy thuộc Hạm đội Biển Đen của Nga sẽ nhổ neo từ cảng Sevastopol và di chuyển về phía bờ biển Syria. Trong tuần tới, tàu tuần dương tên lửa Moskva sẽ đến phía Đông Địa Trung Hải, còn vào cuối tháng này sẽ có thêm khu trục hạm tên lửa Ivanovets cùng tàu tên lửa nhỏ Stil đến Syria. 

Cùng ngày 10/9, phát biểu tại Cape Town (Nam Phi), Ngoại trưởng Vương quốc Anh William Hague tuyên bố London sẽ ủng hộ mọi nghị quyết "đáng tin" của Hội đồng Bảo an LHQ về chương trình vũ khí hóa học của Syria, song cho rằng nghị quyết này phải bao hàm cả đe dọa sử dụng vũ lực. Cùng chung ý tưởng trên, các nước vùng Vịnh cùng ngày cũng một lần nữa kêu gọi LHQ thực thi "các biện pháp răn đe" chống Chính phủ Syria. Còn theo Reuters, Kênh truyền hình nhà nước Syria ngày 10/9 cho biết nước này đã ký "các hợp đồng lớn" với Iran để đáp ứng nhu cầu lương thực, thuốc men và các loại hàng hóa khác cho nước này. 

Trong diễn biến liên quan, theo các thượng nghị sĩ Mỹ, Tổng thống Barack Obama ngày 10/9 đã đề nghị quốc hội hoãn bỏ phiếu về nghị quyết cho phép tấn công quân sự nhằm vào Syria để cho Nga có thời gian thúc đẩy Damascus giao nộp vũ khí hóa học. Phát biểu với báo giới, Chủ tịch Ủy ban Quân lực Thượng viện  Mỹ Carl Levin nói: “Điều mà ông Obama muốn là kiểm tra sự nghiêm túc của Syria và sự sẵn sàng của Nga loại bỏ những vũ khí hóa học này ở Syria. Ông ấy muốn có thời gian để làm điều đó”.

Cùng ngày, Tổng thống Obama và người đồng cấp Pháp Francois Hollande đã nhất trí muốn để ngỏ “tất cả các phương án” về Syria, giữa lúc Paris đang thúc đẩy một nghị quyết của LHQ kêu gọi Damascus từ bỏ vũ khí hóa học. Sau cuộc điện đàm giữa hai nhà lãnh đạo này, phủ Tổng thống Pháp ra tuyên bố nêu rõ: “Các nguyên thủ quốc gia đã nêu bật sự ưu tiên cho một giải pháp ngoại giao, nhưng họ cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc để ngỏ mọi lựa chọn”.

Trong khi đó, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Pháp Philippe Lalliot cho biết nước này sẵn sàng sửa đổi bản dự thảo nghị quyết của Hội đồng Bảo an LHQ kêu gọi Syria từ bỏ vũ khí hóa học, nếu không sẽ phải đối mặt với hành động quân sự, sau khi đề xuất này bị Nga bác bỏ vì “không thể chấp nhận được”. Tuy nhiên, ông Lalliot nhấn mạnh Paris sẽ bảo lưu các nguyên tắc và mục tiêu chính trong văn kiện này.

Cũng trong ngày 10/9, các phái viên của Pháp, Mỹ và Anh đã tiến hành những cuộc thảo luận đầu tiên về một nghị quyết mà Hội đồng Bảo an LHQ có thể thông qua, theo đó yêu cầu Syria để kho vũ khí hóa học của nước này dưới sự kiểm soát của quốc tế. Một quan chức ngoại giao khẳng định “các cuộc thảo luận không chính thức đang diễn ra", qua đó xác nhận cuộc thảo luận về biện pháp do Pháp đề xuất. Một nhà ngoại giao khác chỉ rõ quá trình thảo luận có thể sẽ kéo dài “vài ngày”.

H.TRỌNG (tổng hợp từ Vietnam+)