Tây Ban Nha bị loại khỏi World Cup với thất bại trong loạt sút luân lưu trước Ma-rốc ở vòng 1/8. Đội bóng của Luis Enrique một lần nữa kiểm soát bóng vượt trội, nhưng không thể thành công trong khâu ghi bàn. Câu hỏi quen thuộc đặt ra là Tây Ban Nha chuyền bóng nhiều để làm gì?
Tây Ban Nha đã từng thống trị thế giới với lối đá kiểm soát bóng, tấn công hiệu quả. Nhưng đó là 10 năm về trước, còn hiện tại họ không còn thể hiện sức mạnh với lối đá truyền thống đó và bị giới chuyên môn, người hâm mộ phản đối gay gắt. Trước khi nói về màn trình diễn của thầy trò HLV Luis Enrique trong trận thua bất ngờ Ma-rốc trên chấm luân lưu, khi điểm lại những trận thua đáng quên của đội tuyển Tây Ban Nha, thì đó đều là những trận đấu mà họ được đánh giá cao hơn, kiểm soát bóng vượt trội hơn.
Tại vòng 1/8 World Cup 2018, Tây Ban Nha cầm bóng tới 78,9% trước Nga, nhưng rốt cuộc vẫn thất bại trên chấm luân lưu 11m. Trong trận gặp Nhật Bản tại lượt cuối vòng bảng World Cup 2022, Tây Ban Nha thậm chí cầm bóng tới 82,3% để rồi phải nhận thất bại 1-2. Chẳng có bài học nào được rút ra và hình ảnh ấy lại lặp lại trong trận thua trước Ma-rốc tại vòng 1/8. Hơn 1.000 đường chuyền và chỉ một lần sút trúng đích. Đó là con số thống kê tóm tắt tốt nhất về đội bóng từng vô địch World Cup 2010.
Như vậy, Tây Ban Nha kết thúc giải đấu với 77% thời gian cầm bóng, nhưng ít cú sút hơn Hàn Quốc và Senegal. Họ ghi 9 bàn, nhưng 7 trong số đó đến từ trận mở màn gặp Costa Rica. Tây Ban Nha không thiếu cầu thủ giỏi. Cặp tài năng trẻ trung Gavi và Pedri xứng đáng được kỳ vọng. Bên cạnh đó, Sergio Busquets đầy kinh nghiệm ở hàng tiền vệ, nhưng hàng công của Tây Ban Nha phải vật lộn để tạo ra cơ hội cũng như số lần dứt điểm.
Alvaro Morata không phải là mẫu trung phong xuất chúng, nhưng anh ít nhất cũng kết thúc giải đấu với 3 bàn thắng. Tiền đạo này có thể tranh luận một cách hợp lý rằng anh đã làm đúng phần việc của mình. Những người khác thì không thể. Không phải là Pedri và Gavi. Trách nhiệm chủ yếu thuộc về HLV Luis Enrique - người được cho là kiên trì theo đuổi lối đá kiểm soát bóng.
Tại EURO 2020, với một tập thể trẻ trung, Tây Ban Nha tiến vào trận bán kết với sự ngưỡng mộ của giới chuyên môn, trước khi dừng chân trước người Ý. Thời điểm đó, khả năng kiểm soát bóng và màn trình diễn quá ấn tượng của các tài năng trẻ, khiến HLV Luis Enrique tin tưởng vào kế hoạch của mình. Điểm rơi phong độ của Tây Ban Nha có lẽ là tại Qatar. Nhưng như đã thấy, chẳng có thành công nào cả. Lối chơi kiểm soát bóng đã cản trở sức mạnh trực diện của Tây Ban Nha.
Ma-rốc xứng đáng nhận được sự ngưỡng mộ vì cách họ gây ra khó khăn cho Tây Ban Nha. Họ biết họ là ai và khai thác tốt lỗ hổng của Tây Ban Nha. Mặc dù không ghi được bàn thắng, nhưng họ xứng đáng đi tiếp sau loạt đá luân lưu đầy bản lĩnh. Còn Tây Ban Nha, người hâm mộ tiếp tục đặt câu hỏi có nên chọn lối đá truyền thống hay thay đổi để trở nên mạnh mẽ hơn.
TRẦN NGÔ