Hơn 2 thập niên hình thành và phát triển, V-League cho thấy đây không hẳn là mảnh đất màu mỡ cho các HLV ngoại. Ngoài trình độ, khả năng am hiểu về môi trường bóng đá Việt Nam, cầu thủ mới là yếu tố quyết định thành công của những HLV ngoại.

1. HLV Kiatisak đang tạo ra cơn sốt cho V-League khi giúp CLB Hoàng Anh Gia Lai thay đổi toàn diện và trở thành ứng cử viên nặng ký cho chức vô địch V-League 2022. Ngoài HLV người Thái Lan, còn 2/13 CLB sử dụng HLV ngoại tại V-League 2022, đó là Thanh Hóa và Hà Nội. Nếu như Ljupko Petrovic ít nhiều thể hiện được năng lực khi giúp đội bóng xứ Thanh lên ngôi vô địch mùa bóng 2017 thì chiến lược gia Park Choong Kyun vẫn là ẩn số tại đội bóng Thủ đô. Khả năng thành công vẫn là dấu hỏi, dẫu bản lý lịch của cựu trợ lý HLV Park Hang Seo tại đội tuyển Việt Nam được đánh giá là long lanh.

Trở lại câu chuyện HLV ngoại tại V-League. Càng về sau này, rất ít CLB sử dụng HLV ngoại để đặt niềm tin. Có nhiều lý do, hầu hết các CLB đều có suy nghĩ rằng HLV ngoại khó thành công tại V-League.

Ngược lại lịch sử, giải bóng đá số 1 Việt Nam ghi nhận 2 trường hợp HLV ngoại vô địch V-League. HLV Calisto vô địch V-League cùng CLB Đồng Tâm Long An giai đoạn 2003-2006, xen kẽ với đó là HLV Arjhan Somgamsak với chức vô địch cùng CLB Hoàng Anh Gia Lai các năm 2002, 2004. Ngoài ra, không HLV ngoại nào có khả năng giành chức vô địch tại V-League trong suốt 15 năm qua. Không hẳn họ là những người không có năng lực. Mới nhất là trường hợp của HLV Polking thất bại tại CLB TP Hồ Chí Minh, nhưng lại giúp đội tuyển Thái Lan vượt đội tuyển Việt Nam giành cúp vô địch tại AFF Cup 2020. Nổi tiếng nhất vẫn là trường hợp của HLV đội tuyển Saudi Arabia, Herve Renard. HLV người Pháp từng làm việc tại V-League 2004 trong vai trò thuyền trưởng CLB Sông Đà Nam Định (nay là Nam Định), nhưng chỉ sau thời gian ngắn, đội bóng thành Nam quyết định sa thải HLV người Pháp, khi thành tích của đội bóng không tốt. Tuy nhiên, sau khi rời Việt Nam, HLV Herve Renard 2 lần giành ngôi vô địch giải bóng đá châu Phi, với Zambia năm 2012 và với Bờ Biển Ngà năm 2015. Tiếp đó, ông còn dẫn dắt đội tuyển Morocco vào năm 2016, 2 năm sau ông giúp đội tuyển nước này giành quyền dự World Cup 2018 tại Nga.

Những thống kê ấy cho thấy, V-League là giải bóng đá khó lý giải, khi mà năng lực của HLV chưa hẳn đã mang đến thành công cho các CLB thi đấu tại đây.

2. Có thể khẳng định, thời điểm hiện tại có 2 HLV ngoại thành công trong việc xây dựng nền tảng cho CLB tại V-League. Đó là HLV Calisto và Kiatisak. Trước đây, HLV người Bồ Đào Nha được đánh giá là một trong những người am hiểu bóng đá và cầu thủ Việt Nam nhất trong số các HLV ngoại. Ngoài năng lực cầm sa bàn, điều giúp HLV Calisto thành công tại CLB Long An là ông biết được cầu thủ muốn gì, cần làm gì để hướng đến thành công. Đó không chỉ là mệnh lệnh từ HLV trưởng truyền đạt cho cầu thủ trên sân, mà còn là nghệ thuật dụng binh trong và ngoài sân cỏ. Sau HLV Calsito, V-League dường như không có trường hợp nào như vậy cả, khi hầu hết các HLV ngoại đến đây đều đơn thuần làm chuyên môn và ít có sự quan tâm, tương tác với môi trường bóng đá V-League và Việt Nam. Đó là một trong những nguyên nhân cốt lõi khiến họ thất bại, dù rằng không ít HLV giỏi, thành công khi rời V-League.

Với trường hợp của HLV Kiatisak, người đã tạo ra hiện tượng khi trở lại dẫn dắt đội bóng phố núi trong nhiệm kỳ thứ hai, giới chuyên môn dự báo CLB Hoàng Anh Gia Lai sẽ thành công với HLV người Thái Lan.

Nhiều người cho rằng, HLV Kiatisak cũng sẽ là mẫu HLV ngoại điển hình để các đồng nghiệp hướng đến. Có như vậy, họ mới có thể mơ về vô địch V-League, giải đấu vốn khắc nghiệt với những người làm công ăn lương thuần túy.

NGÔ NHẬT