Thông thường, sách được bày bán tại các trung tâm phát hành, nhà sách có uy tín được quy định về giá, bán đúng giá niêm yết, đạt chuẩn về chất lượng. Tuy nhiên, với các loại sách được các cá nhân mang bán rong, bán dạo thì không chỉ khó kiểm soát về giá cả, chất lượng mà còn ảnh hưởng đến tâm lý bạn đọc.
Sách được bán rong trên hè phố khó kiểm soát chất lượng, giá cả - Ảnh: V.PHÊ
Theo thống kê của Sở Thông tin - Truyền thông, hiện toàn tỉnh có 3 Trung tâm phát hành sách có giấy chứng nhận xuất bản của Cục Xuất bản và Bộ Thông tin - Truyền thông; 6 cơ sở in xuất bản phẩm, hàng trăm cơ sở in thủ công; 6 công ty và nhà sách lớn được cấp phép kinh doanh, lưu hành như Công ty Sách và Thiết bị trường học, Trung tâm Thiết bị giáo dục Vạn Đức, nhà sách Vạn Kim, nhà sách Vạn Bửu, nhà sách Nguyễn Văn Cừ, nhà sách Kim Hồng (TX Sông Cầu) và 45 cơ sở mua bán nhỏ sách báo, cho thuê truyện. Đây là những điểm được phép kinh doanh, mua bán sách và được đánh giá cao về công tác bảo đảm chất lượng về hình thức, nội dung, giá bán. Bà Trần Thị Tuyết Nhung, chủ nhà sách Vạn Bửu (TP Tuy Hòa) cho biết: “Tất cả sách ở đây đều được nhập về từ các công ty, cơ sở in có uy tín thông qua hợp đồng đặt hàng giữa nhà sách và bên in, có đăng ký và được cấp phép kinh doanh, lưu hành; không có trường hợp nhà sách tự ý thu mua từ những nguồn cung không rõ nguồn gốc. Chính vì thế, sách được bán với giá quy định đã được niêm yết; nội dung, giấy, kích cỡ… hoàn toàn bảo đảm đúng theo tiêu chuẩn xuất bản”.
Khảo sát tại các nhà sách lớn ở TP Tuy Hòa, phần lớn sách được bán với giá in cụ thể ở bìa sách, chất lượng giấy tốt, con chữ rõ ràng, sách thuộc các đơn vị xuất bản trong nước. Khách hàng đến mua sách ở các điểm này cũng hết sức an tâm về giá cả, nội dung xuất bản. Song, ngoài những nhà sách trên, hiện nay người tiêu dùng còn có thể mua sách ở các khu vực công cộng như công viên, quán xá, đường phố… được các cá nhân mang bán rong, bán dạo với giá cao hơn so với giá in trên bìa khoảng từ 20 đến 40%. Chú trọng vào thị hiếu, nhu cầu thư giãn của người đọc nên người bán tập trung chọn nội dung sách phổ biến như về phong thủy, cẩm nang, bài thuốc hay, công thức nội trợ, lời hay ý đẹp, truyện, tiểu thuyết… Ông Đinh Tấn Long, ở phường 4 (TP Tuy Hòa) cho biết: “Thời gian gần đây, tôi thường gặp nhiều trường hợp bán sách dạo ở các khu vực công cộng. Những người bán là người miền Bắc. Tôi hỏi thì họ nói ở Thanh Hóa, Hà Nam, Nghệ An vào; sách họ lấy từ các nhà xuất bản (không rõ tên công ty, doanh nghiệp)”. Còn chị Trần Thị Hoa, ở xã Hòa Thành (Đông Hòa) cho biết: “Có lần, tôi thử hỏi giá một quyển sách tham khảo với giá gốc là 59.000 đồng; người bán bảo bớt 10.000 đồng. Tuy nhiên, sau một hồi trao đổi thì tôi mua quyển sách chỉ với giá 35.000 đồng. Theo tôi, hầu hết các quyển sách này đều được nhân bản, không có độ tin cậy, chữ viết mờ nhạt, được sao chép trên loại giấy hẩm màu, sần sùi; đó là chưa kể đến nội dung trong văn bản có đúng như văn bản gốc của chính tác giả viết hay không”.
Nếu trước đây, người dân không mấy quan tâm đến vấn đề giá cả và tuyệt đối tin tưởng vào nội dung sách thì với thực tế của thị trường sách như hiện nay, việc ảnh hưởng đến tâm lý người tiêu dùng là không tránh khỏi. Chị Lưu Thị Khả Ái, ở phường 9 (TP Tuy Hòa) cho biết: “Lâu nay, khi chọn sách, tôi chỉ xem qua nội dung, thấy thích là mua, không quan tâm đến sách thật hay giả, nguyên gốc hay nhân bản lậu, chất lượng bản in, vì tôi chỉ muốn xem khi có thời gian rảnh, không định lưu giữ và cũng không quan tâm về giá. Theo tôi, giá đã được quy định sẵn, tôi chỉ việc trả tiền theo giá mà người bán đưa ra. Nhưng nay thì khác, biết rằng hình thức không quan trọng nhưng có lẽ tôi phải thận trọng hơn khi chọn mua sách, nhất là vấn đề về nội dung. Riêng về trường hợp sách bán đại trà, bán dạo thì không nhất thiết phải mua”.
Ông Lương Công Đức, Phó chánh thanh tra Sở Thông tin - Truyền thông cho biết: Thực hiện công tác kiểm tra, kiểm soát về việc phát hành, in xuất bản phẩm, kinh doanh buôn bán sách trên thị trường, vừa qua Thanh tra Sở Thông tin - Truyền thông đã tiến hành kiểm tra đột xuất tại 2 điểm cho thuê truyện, 1 cơ sở in, 3 nhà sách lớn và 6 hiệu sách vừa và nhỏ trên địa bàn tỉnh. Kết quả, không có trường hợp vi phạm in, kinh doanh, cung cấp sách không đúng quy định.
Theo Sở Thông tin - Truyền thông, tình trạng sách được bày bán tràn lan, bán dạo hiện nay phần nhiều là sách in lậu, không được kiểm duyệt (mặc dù sách có in trang thông tin in, kiểm duyệt). Để không gây hoang mang cho người tiêu dùng, đơn vị cũng đã triển khai công tác thanh tra, kiểm tra thị trường; song còn nhiều hạn chế do lực lượng cán bộ thanh tra quá mỏng nên công tác rà soát, ngăn chặn hành vi mua bán này chưa triệt để. Tuy nhiên, công tác thanh tra sẽ tiếp tục thực hiện và xử lý kịp thời theo đúng quy định của pháp luật đối với cá nhân, doanh nghiệp vi phạm.
KHANG ANH
