Sau 5 năm thực hiện chương trình tín dụng học sinh, sinh viên, đến nay, nhiều hộ vay đã đến hạn trả nợ gốc và lãi cho ngân hàng. Tuy nhiên, hiện nhiều gia đình vẫn chưa có điều kiện trả nên việc thu hồi nợ của chương trình này còn gặp khó khăn.
Khách hàng làm thủ tục vay vốn tại Ngân hàng Chính sách xã hội Chi nhánh Phú Yên - Ảnh: L.HẢO
NHIỀU HỘ TRẢ NỢ SỚM
Theo Ngân hàng Chính sách xã hội chi nhánh Phú Yên, hiện tổng dư nợ của chương trình tín dụng học sinh, sinh viên trên địa bàn tỉnh gần 500 tỉ đồng, với 27.161 hộ vay vốn; tăng 71 tỉ đồng so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, nợ quá hạn hơn 6 tỉ đồng, chiếm 1,2% tổng dư nợ của chương trình. Năm học 2012-2013, mỗi học sinh, sinh viên được vay tối đa 10 triệu đồng/năm, lãi suất 0,65%/tháng.
Năm 2008, bà Nguyễn Thị Ái ở thôn Hà Rai, xã Xuân Lãnh, huyện Đồng Xuân vay tiền cho con là Đinh Văn Giang đi học. Sau khi tốt nghiệp Đại học Sư phạm Huế, vì chưa có việc làm nên Giang đã vào Đồng Nai làm công nhân một thời gian. Hàng tháng, anh tiết kiệm chi tiêu, gửi tiền về giúp gia đình và phụ mẹ trả lãi cho ngân hàng. Bà Ái nhớ lại: Giang học năm nhất nhưng không có tiền đóng học phí, tôi phải ra tận Bình Định làm thuê rồi ứng trước tiền công, gửi cho con. Bản thân Giang cũng làm thêm ngoài giờ học để kiếm tiền trang trải chi phí sinh hoạt. Năm đó, chồng tôi lại bị tai biến nên kinh tế gia đình hết sức khó khăn, chỉ dựa vào tiền công tôi đi làm mướn và bán vài món hàng lặt vặt ở chợ thôn. “Từ khi vay vốn của Ngân hàng Chính sách xã hội, tôi khuyên con nên tập trung vào việc học, chuyện tiền nong gia đình sẽ cố gắng chạy vạy. Nếu không có số tiền vay này, con tôi khó ăn học đến nơi đến chốn”, bà Ái tâm sự.
Giữa tháng 10/2012, tin vui đến với gia đình bà Nguyễn Thị Ái khi anh Đinh Văn Giang được nhận vào làm giáo viên Ngữ văn tại Trường THCS và THPT Chu Văn An, xã Xuân Lãnh. Giang cho biết: Gia đình có nghe cán bộ tín dụng cho biết, nếu trả nợ sớm sẽ được giảm lãi vay nên khi có lương, tôi sẽ cố gắng gom góp trả cho ngân hàng.
Hộ bà Trương Thị Nhạn ở thôn Mỹ Quang Nam, xã An Chấn, huyện Tuy An thuộc diện khó khăn. Hai vợ chồng bà làm nghề biển, chồng đi bạn, vợ thì đan lưới, đổ nước ghe, thu nhập không ổn định nhưng phải nuôi 4 người con ăn học. Cách đây mấy năm, hai con lớn lần lượt vào đại học, trung cấp nên gia đình không thể kham nổi, phải vay mượn thêm bên ngoài với lãi suất cao để có tiền cho con đóng học phí. Nhờ Nhà nước có chính sách cho hộ khó khăn tạm thời vay vốn, bà Nhạn đã vay 22 triệu đồng từ Ngân hàng Chính sách xã hội để lo cho con. Đến nay, hai người con của bà Nhạn đã ra trường, có việc làm ổn định nên giúp mẹ trả lãi và gốc cho ngân hàng. Hiện bà Nhạn chỉ còn nợ 8 triệu đồng. “Năm nay biển động, làm ăn thất bát mà đứa con út thì mới vô đại học. Tôi đang dự định vay thêm để lo cho con nhưng gia đình không thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo nên không biết có vay được hay không”, bà Nhạn băn khoăn.
Anh Đinh Văn Giang vui mừng khoe với mẹ tấm bằng đại học vừa nhận được- Ảnh: L.HẢO
KHÓ KHĂN KHI THU HỒI NỢ
Theo bà Đỗ Thị Hảo, Giám đốc Phòng giao dịch Ngân hàng Chính sách xã hội huyện Đồng Xuân, hiện nay, công tác thu hồi nợ đến hạn của học sinh, sinh viên vay còn gặp khó khăn vì đa phần hộ vay có thu nhập không ổn định, sinh viên ra trường chưa có việc làm nên không thể phụ gia đình trả nợ. Bà Hảo cho biết: Sau 5 năm thực hiện chương trình tín dụng học sinh, sinh viên, trong số gần 2.800 trường hợp được vay tại huyện Đồng Xuân, đến nay, 873 người đã tốt nghiệp nhưng tỉ lệ có việc làm ổn định chỉ chiếm 33%.
Ông Đào Duy Hưng, Giám đốc Phòng giao dịch Ngân hàng Chính sách xã hội huyện Tuy An thì cho biết: Chương trình tín dụng học sinh, sinh viên có đối tượng vay vốn rộng, mang tính đặc thù cao. Ngân hàng giải ngân đến từng hộ gia đình với những món vay nhỏ, thu nợ dần theo nhiều lần nên việc theo dõi của cán bộ tín dụng cũng khá phức tạp. Tại huyện Tuy An, những hộ có thu nhập thấp, trong khi chăn nuôi, sản xuất tiềm ẩn nhiều rủi ro, con em khó xin việc làm nên gặp nhiều khó khăn trong việc trả nợ. Một số trường hợp đặc biệt như hộ ông Trần Văn Hân ở thôn Mỹ Quang Nam, xã An Chấn, vay 16 triệu đồng cho con đi học. Sau khi ra trường, nhờ tìm được việc làm ổn định, con ông Hân có thể phụ giúp gia đình trả nợ. Nhưng không may, mấy tháng sau, con ông mất vì tai nạn giao thông, giờ số tiền nợ không biết phải trả ra sao.
Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Ngọc Ẩn, Trưởng ban đại diện Hội đồng quản trị Ngân hàng Chính sách xã hội chi nhánh Phú Yên nhận xét: Chương trình tín dụng học sinh, sinh viên mang tính nhân văn sâu sắc, tạo được sự đồng thuận cao trong các cấp, ngành và toàn xã hội. Thế nhưng, thời gian cho vay dài, vốn quay vòng chậm nên người vay phải thực hiện tốt việc trả nợ, lãi phân kỳ để tránh dồn nợ đến cuối kỳ; đồng thời giúp ngân hàng có thêm vốn để tiếp tục cho những hộ khác vay. Hiện Ngân hàng Chính sách xã hội thực hiện giảm lãi vay cho những hộ gia đình trả nợ trước hạn.
LÊ HẢO
