Hiệp định Hàng rào kỹ thuật trong thương mại (Hiệp định TBT) và Hiệp định Áp dụng các biện pháp vệ sinh động và thực vật (Hiệp định SPS) là hai trong số các cơ sở pháp lý giải quyết tranh chấp trong WTO. Đây là những quy định khá mới đối với nhiều doanh nghiệp Việt Nam nói chung, doanh nghiệp Phú Yên nói riêng. Trao đổi với Báo Phú Yên xung quanh các Hiệp định này, Giám đốc Văn phòng TBT Việt Nam Lê Quốc Bảo nói:

 

Ông Lê Quốc Bảo – Giám đốc Văn phòng TBT Việt Nam  – Ảnh: MINH NGUYỆT

- Theo quy định của TBT và SPS, hàng hóa phải đảm bảo chất lượng, vệ sinh, an toàn cho con người, động thực vật và môi trường, đảm bảo an ninh quốc gia. Ngoài ra, hai hiệp định này còn góp phần chống những hành vi gian lận thương mại. Quan trọng nhất là các hiệp định này làm cho thương mại giữa các nước thành viên được phát triển thuận lợi hơn. Khi chất lượng thương mại phát triển thì chất lượng cuộc sống của công dân các nước thành viên được tăng lên.

 

* Việt Nam sẽ gặp những thách thức, khó khăn nào khi thực hiện các hiệp định TBT và SPS, thưa ông?

 

- Để thực hiện các hiệp định TBT và SPS hàng hóa Việt Nam  phải áp dụng tiêu chuẩn quốc tế (TCQT). Tuy nhiên, không phải doanh nghiệp (DN) nào cũng áp dụng được TCQT vì tiêu chuẩn đề ra rất cao. Ngoài ra, công nghệ Việt Nam hiện còn rất lạc hậu và thiếu công nhân trình độ cao, cán bộ quản lý lẫn năng lực quản lý chưa theo kịp thế giới. Việt Nam chưa có nguồn thông tin về thương mại, thị trường, hàng rào kỹ thuật hay các biện pháp kiểm dịch động, thực vật đối với các nước thành viên khác một cách đầy đủ. Đó là những thách thức lớn.

 

Khi đã gia nhập WTO, việc trợ giá của Nhà nước đối với hoạt động của các DN bị hạn chế vì WTO không cho phép. Đối với những biện pháp mà WTO cho phép, mình phải khai thác để hỗ trợ cho các DN không vi phạm các nguyên tắc WTO cũng như các hiệp định.

 

Muốn áp dụng được TCQT, DN cần phải thay đổi công nghệ, cách quản lý chất lượng sản phẩm. Lúc ấy, DN mới có thể đảm bảo duy trì được chất lượng sản phẩm ổn định. Ngoài ra, DN còn quản lý cả con người và nhiều thứ khác nữa. Đó là thách thức lớn đối với Việt Nam cũng như các nước mới gia nhập WTO.

 

* Theo ông, DN Việt Nam cần phải làm gì để thực thi tốt Hiệp định TBT?

 

- Các DN muốn vượt qua các thách thức, tận dụng được các cơ hội do các hiệp định này mang lại thì trước hết phải nâng cao nhận thức, tìm hiểu các điều khoản quy định của các hiệp định này, từ đó có trách nhiệm góp phần cùng với các cơ quan Nhà nước thực thi các hiệp định. Các DN cũng cần tìm hiểu những điều hưởng lợi trong thực thi hiệp định này để tận dụng trong hoạt động sản xuất kinh doanh. WTO cũng như TBT hoàn toàn khuyến khích vì mục tiêu thúc đẩy thương mại, thúc đẩy sản xuất kinh doanh của DN. Do vậy, DN còn phải có tiếng nói trong việc đưa ra các quy định cũng như đưa ra các tiêu chuẩn kỹ thuật. DN phải chủ động tham gia vào quá trình này chứ không nên thụ động chờ các quy định, chờ các tiêu chuẩn. Bản thân các quy chuẩn này vừa tác động đến DN, đồng thời nó phục vụ cho DN nên DN phải thấy được trách nhiệm và nghĩa vụ.

 

* Xin cám ơn ông!

 

MINH NGUYỆT (thực hiện)