Mỏ vàng Hòn Mò O được khảo sát và thăm dò trữ lượng từ năm 1993, đơn vị khảo sát đã thi công hai đường hầm xuyên qua núi, mỗi hầm dài khoảng 50m. Sau khi kết thúc khảo sát, hai miệng hầm này được lấp lại.
Đến cuối năm 2007, UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận đầu tư dự án khai thác và chế biến vàng tại Hòn Mò O cho Công ty Liên doanh khoáng sản Chúng Thao Hằng Tân. Công ty liên doanh này gồm Công ty TNHH Phát triển khoáng sản Duy Tân (Công ty Duy Tân) 30% vốn và Công ty Hữu hạn Kinh mậu Chúng Thao Vân Nam Trung Quốc (Công ty Chúng Thao) 70% vốn. Đến tháng 2/2011, hai công ty này đã hủy bỏ hợp đồng liên doanh, đồng thời Công ty Duy Tân mua lại các quyền thực hiện dự án khai thác và chế biến vàng Hòn Mò O với 7,2 tỉ đồng. UBND tỉnh Phú Yên cũng đã chỉ đạo Sở KH-ĐT kiểm tra, đánh giá năng lực tài chính cũng như kinh nghiệm của nhà đầu tư trong lĩnh vực khai thác, chế biến vàng để đảm bảo các yêu cầu khi không còn liên doanh để thực hiện dự án. Theo Sở KH-ĐT, quy mô sản xuất của dự án khai thác và chế biến vàng Hòn Mò O là 165.000 tấn quặng/năm, tổng vốn đầu tư của dự án 160 tỉ đồng. Hiện tại, vốn điều lệ của Công ty Duy Tân là 32 tỉ đồng, số vốn còn lại (128 tỉ đồng) để đủ tổng vốn thực hiện đầu tư dự án công ty này dự kiến vay từ Ngân hàng VietinBank chi nhánh 11, TP Hồ Chí Minh. Sau khi hủy bỏ hợp đồng liên doanh với Công ty Chúng Thao, đến nay về mặt pháp lý thì Công ty Duy Tân chưa liên doanh với bất kỳ công ty nào để thực hiện dự án. Ông Phạm Văn Bình, Chủ tịch UBND xã Đức Bình Tây, cho biết: “Từ đầu năm đến nay, UBND xã đã mượn ngân sách hơn 50 triệu đồng để chi phí cho công tác bảo vệ mỏ vàng Hòn Mò O. Trong khi đó, Công ty Duy Tân đã ký hợp đồng với UBND xã mỗi tháng chi 4 triệu đồng để bảo vệ mỏ vàng, nhưng 8 tháng nay công ty này vẫn chưa trả đồng nào…”.
Về kinh nghiệm, Công ty Duy Tân đã thực hiện một số dự án khai thác tận thu đất cao lanh, cát xây dựng ở tỉnh Lâm Đồng và dự án thăm dò khoáng sản wonfram ở tỉnh Bình Thuận. Tuy nhiên, trong việc thực hiện dự án thăm dò khoáng sản wonfram, Công ty Duy Tân đã để xảy ra nhiều sai phạm. Theo Sở KH-ĐT tỉnh Bình Thuận, đầu năm 2008, Công ty Duy Tân được cấp phép thăm dò khoáng sản wonfram tại khu vực Đồi Cờ, xã Mê Pu, huyện Đức Linh. Công ty này không triển khai thăm dò mà ủy quyền cho Công ty TNHH Thiên Hoàng Yến ký hợp đồng với Công ty Geosimco tiến hành thăm dò. Đến tháng 8/2009, Công ty Duy Tân hủy bỏ ủy quyền không đúng quy định này và trực tiếp ký hợp đồng với Liên đoàn Bản đồ địa chất Miền Nam để tiếp tục dự án thăm dò wonfram tại khu vực Đồi Cờ. Còn theo Sở TN-MT tỉnh Bình Thuận, việc Công ty Duy Tân ủy quyền cho Công ty TNHH Thiên Hoàng Yến thăm dò khoáng sản là không đúng theo quy định của giấy phép thăm dò và chưa có ý kiến của cơ quan có thẩm quyền; tiến độ thực hiện thăm dò chậm so với đề án đã duyệt; khi chưa hoàn thành việc thăm dò khoáng sản, Công ty Duy Tân đã xin rút lại tiền đặt cọc thăm dò để có kinh phí thăm dò, điều này cho thấy công ty hạn chế về năng lực tài chính; Công ty Duy Tân thực hiện chưa nghiêm túc công tác bảo vệ mỏ theo giấy phép và các văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh Bình Thuận…
Ông Đinh Ngọc Dạn, Phó chủ tịch UBND huyện Sông Hinh, cho biết: “UBND huyện sẽ tiếp tục chỉ đạo Phòng TN-MT huyện phối hợp với UBND xã Đức Bình Tây thường xuyên cử lực lượng kiểm tra, truy quét các đối tượng khai thác vàng trái phép tại Hòn Mò O. UBND huyện Sông Hinh kiến nghị UBND tỉnh xem xét lại năng lực tài chính và kinh nghiệm của nhà đầu tư; nếu nhà đầu tư hội đủ các điều kiện thì nên sớm cho phép triển khai dự án khai thác và chế biến vàng tại Hòn Mò O để địa phương giảm nhẹ trong khâu quản lý…”.
ANH NGỌC
