Hiện không ít người tiêu dùng (NTD) trên địa bàn tỉnh vẫn chưa tiếp cận được Luật Bảo vệ quyền lợi NTD. Do đó, làm thế nào để phổ biến luật đến với NTD là việc làm cần thiết…
Người tiêu dùng chọn mua hàng tại một đại lý kinh doanh điện thoại di động ở TP Tuy Hòa - Ảnh: X.HUY
NGƯỜI BÁN, NGƯỜI MUA CÒN MƠ HỒ
Với nhiều điểm mới được sửa đổi, bổ sung, phù hợp với thực tế cuộc sống, Luật Bảo vệ quyền lợi NTD đã nâng vị thế của NTD lên một cách đáng kể. Về phía NTD, bước đầu họ đã nhận thức được quyền và lợi ích chính đáng của mình và có biện pháp tự bảo vệ trước những rủi ro trong hoạt động giao dịch. Tuy nhiên vẫn còn không ít NTD ở nông thôn, miền núi vẫn chưa tiếp cận đầy đủ hoặc lơ mơ về luật. Ông Nguyễn Văn Vinh, ở xã Đức Bình Tây, huyện Sông Hinh cho biết: “Tôi cũng nghe nhiều người nói về Luật Bảo vệ NTD nhưng đến nay tôi cũng như mọi người chưa từng được tư vấn, phổ biến về luật. Với lại hàng hóa tôi mua đều có giá trị không cao nên tôi cũng không quá quan trọng về điều này”.
Điều dễ nhận thấy nhất hiện nay là hoạt động giao dịch bằng hình thức “thuận mua vừa bán” vẫn diễn ra phổ biến tại nhiều chợ trong tỉnh. Hầu hết, NTD vẫn lựa chọn sản phẩm dựa trên cảm tính theo kiểu “thích là mua”, hoàn toàn không lên kế hoạch mua sắm cũng như tìm hiểu thông tin về sản phẩm từ trước. Nguyên nhân là do NTD vẫn chưa ý thức được rủi ro khi mua phải hàng kém chất lượng hoặc là quá tin tưởng vào lời chào mời của người bán.
Bà Nguyễn Thị Thanh Hải, một khách hàng ở chợ thị trấn Củng Sơn (huyện Sơn Hòa) cho biết: “Tôi mua hàng nhờ xem quảng cáo trên ti vi hoặc do người quen giới thiệu. Tôi nghĩ mua sản phẩm có giá bán “tương đối” một chút, bảo hành lâu thì không lo việc mua phải hàng dỏm”. Ngay cả những người kinh doanh lâu năm vẫn chưa hiểu hết trách nhiệm của mình do mơ hồ về luật. Ông Lê Vĩnh Hoàng, chủ một đại lý hàng điện tử ở huyện Tuy An cho biết: “Hàng nhập về nhiều, các đại lý cũng khó có thể kiểm soát hết chất lượng sản phẩm nên đôi lúc cũng có tình trạng khách mua hàng về dùng không như ý muốn. Khi đó chúng tôi đành gọi điện cho người của công ty đem hàng đến đổi. Về việc bảo hành, trả đổi hàng hóa cho khách thì cửa hàng nào cũng phải thực hiện, tuy nhiên kết quả đến đâu vẫn phải phụ thuộc vào nhà sản xuất”.
Một điểm hạn chế của NTD là họ chưa ý thức hết tầm quan trọng của việc lưu giữ hóa đơn, chứng từ, giấy bảo hành… nên dễ gánh lấy thiệt thòi trong giao dịch. Ông Trần Quốc Quỹ, ở xã Hòa Trị, huyện Phú Hòa, cho biết: “Hôm trước tôi mua một chiếc ti vi tại một cửa hàng điện máy ở TP Tuy Hòa. Về dùng được hơn một tháng thì ti vi bị hỏng hóc nên phải mang đi bảo hành. Do tìm mãi không thấy tờ giấy bảo hành nên phải mất tiền công cho thợ”.
Khách mua hàng tại chợ Tân Hiệp (TP Tuy Hòa) - Ảnh: X.HUY
ĐỂ NGƯỜI TIÊU DÙNG TIẾP CẬN LUẬT
Khi quyền lợi bị xâm hại, một số NTD chỉ biết tự an ủi, rút kinh nghiệm bản thân để cảnh giác hơn trong mua sắm. Một số người khác cũng hăng hái đấu tranh đòi quyền lợi nhưng lại thiếu kiên nhẫn, không đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về thủ tục, pháp lý nên đành bỏ ngang.
Hiện Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ NTD Phú Yên gặp rất nhiều khó khăn trong quá trình hoạt động do thiếu kinh phí, nhiều cán bộ chuyên trách của hội lần lượt xin nghỉ việc, vì thế công tác tư vấn, tiếp nhận, xử lý đơn thư khiếu nại, phản ánh của NTD đều do cán bộ Sở KH-CN kiêm nhiệm. Ông Đào Tứ Xuyên, Chủ tịch Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ NTD Phú Yên cho biết: “Trong điều kiện khó khăn, chúng tôi vẫn hoàn thành tốt việc tiếp nhận, xử lý các ý kiến phản ánh, khiếu nại của NTD, cố gắng không để sót bất cứ trường hợp nào. Điều này được hầu hết NTD, các đơn vị liên quan đánh giá cao. Ngoài ra đơn vị còn phối hợp với UBMTTQVN tỉnh, các sở, ngành tổ chức các đợt hội thảo, hội nghị thảo luận về công tác bảo vệ quyền lợi NTD. Thời gian đến, bên cạnh việc đẩy mạnh tuyên truyền phổ biến về luật cho doanh nghiệp, NTD trong tỉnh, chúng tôi sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan truyền thông các đơn vị hữu quan tổ chức phổ biến về luật bằng nhiều hình thức khác nhau nhằm nâng cao nhận thức và khả năng tiếp cận của NTD về luật”.
Theo ông Nguyễn Phương Nam, Phó Cục trưởng Cục Quản lý cạnh tranh (Bộ Công thương), thời gian đến, Cục Quản lý cạnh tranh sẽ tiếp tục phối hợp với các đơn vị liên quan làm việc với các doanh nghiệp nhằm đảm bảo các cam kết về chất lượng sản phẩm đối với NTD, các quy định của luật và văn bản hướng dẫn thi hành cho các nhóm đối tượng. Để sớm được tiếp cận về luật, NTD cần phải chủ động hơn thông qua các phương tiện truyền thông. Bên cạnh đó các cấp ngành, địa phương phải đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, phổ biến về luật nhằm giúp NTD giảm thiểu rủi ro trong hoạt động mua bán.
XUÂN HUY
