Tình trạng vi phạm quyền lợi người tiêu dùng (NTD) ngày càng có xu hướng gia tăng về số lượng lẫn mức độ. Do đó công tác bảo vệ quyền lợi NTD càng đặt ra bức thiết. Báo Phú Yên phỏng vấn ông Nguyễn Phương Nam, Phó cục trưởng Cục Quản lý cạnh tranh (Bộ Công thương) xung quanh vấn đề này.

Ông Nguyễn Phương Nam - Ảnh: X.HUY

* Thưa ông, làm thế nào để thực hiện tốt công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong thời điểm hiện nay?

- Từ khi Luật Bảo vệ quyền lợi NTD được ban hành và có hiệu lực từ ngày 1/7/2011, Cục Quản lý cạnh tranh đã tổ chức hơn 47 buổi phổ biến, tuyên truyền luật và các văn bản dưới luật có liên quan tại các tỉnh, thành trên cả nước. Ngoài ra, Cục còn trực tiếp hướng dẫn chi tiết cho các Sở Công thương, đại diện các cơ quan, doanh nghiệp, NTD tại các địa phương. Hiện nay, ngoài nâng cao vai trò của công tác quản lý nhà nước; nâng cao hiểu biết trong chọn lựa sản phẩm, ý thức quyền lợi cho NTD, chúng ta cần tích cực phát huy vai trò của các tổ chức xã hội. Thực tế cho thấy, nếu thiếu vai trò của các tổ chức xã hội thì việc bảo vệ quyền lợi NTD sẽ không thể đem lại hiệu quả. Đơn cử như khi quyền lợi tiêu dùng của chúng ta bị xâm hại, đi đến cơ quan công quyền để khiếu nại, tố cáo dễ gặp phải tình trạng thủ tục nhiêu khuê, mất thời gian chờ đợi. Nếu để tổ chức xã hội đứng ra tiếp nhận các yêu cầu, khiếu nại đó thì vụ việc chắc chắn sẽ được giải quyết nhanh chóng. Không chỉ hướng dẫn, tư vấn, bảo vệ trực tiếp quyền lợi NTD, tổ chức xã hội còn tham gia xây dựng pháp luật, chủ trương, chính sách, kế hoạch và biện pháp bảo vệ NTD; tham gia tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật và kiến thức tiêu dùng. Các tổ chức xã hội còn tiến hành khảo sát, tập hợp, phản ánh ý kiến của NTD đến cơ quan chức năng và cung cấp cho cơ quan quản lý Nhà nước về hành vi vi phạm pháp luật của các tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ. Điều quan trọng là các tổ chức xã hội có thể đại diện cho NTD khởi kiện hoặc tự mình khởi kiện vì lợi ích công cộng.

* Hiện nay ở Phú Yên, Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ NTD do Sở KH-CN quản lý. Ông có ý kiến gì về vấn đề này?

- Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ NTD cấp tỉnh do tỉnh ra quyết định thành lập theo đúng quy định của pháp luật, trong đó phụ trách về mặt chuyên môn là Sở Công thương. Đối với tỉnh Phú Yên do những tính chất đặc thù, được thể hiện trong các văn bản đã ban hành trước đó thì hiện Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ NTD Phú Yên vẫn đang do Sở KH-CN quản lý. Điều này không đúng với quy định hiện hành. Tôi cũng biết lãnh đạo Sở Công thương Phú Yên đã báo cáo với UBND tỉnh và lãnh đạo tỉnh cũng đã giao cho Sở Nội vụ phối hợp với Sở Công thương cùng bàn bạc, thống nhất để thực hiện đúng theo quy định của pháp luật. Điều quan trọng là hai sở cần nhanh chóng thống nhất với nhau và báo cáo lại với lãnh đạo UBND tỉnh nhằm sớm giao quyền quản lý về mặt chuyên môn cho Sở Công thương. Bên cạnh đó UBND các cấp cần hỗ trợ tối đa công tác bảo vệ quyền lợi NTD tỉnh nói chung, Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ NTD nói riêng. Về phía Sở Công thương Phú Yên cần tiếp tục triển khai công tác tuyên truyền, bảo vệ quyền lợi NTD. Về phía người tiêu dùng nếu bị xâm hại thì phải phản ánh lên Sở Công thương, UBND cấp huyện, xã. Khi mua hàng, NTD cần lựa chọn các sản phẩm phù hợp với túi tiền của mình, có nguồn gốc rõ ràng và phải lưu lại hóa đơn chứng từ để sau này một khi quyền lợi của mình bị xâm hại thì sử dụng hóa đơn đó làm bằng chứng tố giác, đồng thời cần thay đổi suy nghĩ ngại va chạm như lâu nay.

Người tiêu dùng lựa chọn mua thực phẩm tại chợ Tân Hiệp (Tuy Hòa) - Ảnh: X.HUY

* Theo ông, để công tác bảo vệ NTD hiệu quả, Phú Yên cần quan tâm thực hiện điều gì?

- Có thể nói, hiện nay NTD đã ý thức đến quyền lợi của mình nhưng chưa hiểu đầy đủ các quyền cơ bản đó, như: Quyền được thông tin, được giáo dục, được lắng nghe, được khiếu nại và bồi thường, được an toàn, được lựa chọn; được sống trong môi trường lành mạnh bền vững; được thỏa mãn những nhu cầu cơ bản. Đây là trách nhiệm của chúng tôi, nên thời gian đến chúng tôi tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành, UBND các cấp, các cơ quan báo, đài từ trung ương đến địa phương để tuyên truyền cho NTD hiểu rõ các quyền đó của NTD. Tuy nhiên về phía tỉnh, địa phương cũng nên chủ động thực hiện công việc này Bên cạnh đó, tùy theo điều kiện cụ thể, địa phương cần xây dựng “Chương trình hành động vì quyền lợi NTD” với các nội dung như: tập huấn tuyên truyền phổ biến kiến thức về quyền lợi NTD và Luật Bảo vệ quyền lợi NTD, tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày quyền lợi tiêu dùng quốc tế 15/3, tổ chức tuần hoặc tháng bán hàng vì NTD… để củng cố và phát huy ý thức tôn trọng quyền lợi NTD của các doanh nghiệp, đơn vị sản xuất kinh doanh, góp phần xây dựng văn hóa tiêu dùng, ý thức chủ động bảo vệ bản thân của NTD, nâng cao vai trò trợ giúp NTD của các cơ quan tổ chức xã hội.

* Xin cảm ơn ông!

XUÂN HUY (thực hiện)