Ngân hàng Nhà nước vừa yêu cầu các tổ chức tín dụng chủ động phối hợp với khách hàng vay để tháo gỡ khó khăn trong việc trả nợ và tiếp cận vốn, tiếp tục xem xét cho vay mới đối với các nhu cầu vay vốn có hiệu quả và đảm bảo khả năng trả nợ. Báo Phú Yên phỏng vấn ông Nguyễn Ngọc Khố, Giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Phú Yên xung quanh vấn đề này.
Khách hàng đang giao dịch tại Agribank Phú Yên - Ảnh: L.HẢO
Tính đến cuối tháng 3/2012 tổng dư nợ của các tổ chức tín dụng trên địa bàn tỉnh đạt 10.438 tỉ đồng, giảm 148 tỉ đồng so với đầu năm. Trong đó, số lượt doanh nghiệp có quan hệ tín dụng với các ngân hàng trên địa bàn là 1.374 doanh nghiệp với dư nợ gần 5.900 tỉ đồng, chiếm tỉ lệ 56,35% tổng dư nợ. Nợ xấu của các doanh nghiệp này lên đến 345 tỉ đồng, chiếm tỉ lệ 5,87% tổng dư nợ của các doanh nghiệp có quan hệ với ngân hàng, trong đó nợ xấu của các doanh nghiệp ngành thương mại, dịch vụ chiếm tỉ lệ khá lớn. Đây là điều đáng lo ngại.
* Cơ cấu lại nợ là nhiệm vụ trọng tâm cần giải quyết tại các tổ chức tín dụng hiện nay. Như vậy, điều kiện để ngân hàng xem xét cơ cấu lại nợ cho doanh nghiệp là gì, thưa ông?
- Việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ là hoạt động bình thường mà các tổ chức tín dụng được phép thực hiện khi khách hàng thực sự gặp khó khăn. Theo quy định trước đây, việc cơ cấu lại nợ bắt buộc các tổ chức tín dụng phải phân loại vào nhóm nợ có rủi ro cao hơn, có nghĩa là chất lượng tín dụng giảm sút và sẽ phải trích lập dự phòng rủi ro nhiều hơn, ảnh hưởng đến chỉ tiêu lợi nhuận hàng năm của ngân hàng. Khách hàng thì bị giảm tín nhiệm và chịu các điều kiện vay vốn chặt chẽ hơn, đồng thời không được hưởng chính sách ưu đãi của ngân hàng… Vì vậy, cả khách hàng lẫn ngân hàng đều không muốn cơ cấu lại thời hạn trả nợ.
Chỉ có những doanh nghiệp gặp khó khăn tạm thời do tác động của thị trường, có khả năng trả nợ, hướng kinh doanh tốt trong thời gian tới mới được ngân hàng thực hiện cơ cấu lại nợ. Việc cơ cấu lại nợ theo quy định tại Quyết định số 783/2005/QĐ-NHNN ngày 31/5/2005 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đối với các khoản vay không trả nợ đúng hạn do tác động của yếu tố kinh tế trong nước và quốc tế làm cho sản xuất, kinh doanh gặp khó khăn, chậm tiêu thụ và xuất khẩu sản phẩm ứ đọng tồn kho hàng hóa… đương nhiên được xem xét để cơ cấu. Toàn bộ số dư nợ vay gốc của khách hàng có khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ được phân loại vào các nhóm nợ thích hợp theo quy định phân loại nợ của Ngân hàng Nhà nước.
Các doanh nghiệp kinh doanh hiệu quả, đảm bảo khả năng trả nợ cho ngân hàng sẽ được xem xét cơ cấu lại nợ, gia hạn nợ. Trong ảnh: Chế biến thủy sản tại Công ty TNHH Bá Hải - Ảnh: L.HẢO
* Xin ông cho biết ý nghĩa của việc cơ cấu lại nợ cho doanh nghiệp trong thời điểm này?
- Nhằm tháo gỡ khó khăn cho các ngân hàng và doanh nghiệp, mới đây Ngân hàng Nhà nước đã ký ban hành Quyết định số 780/QĐ-NHNN ngày 23/4/2012 về việc phân loại nợ đối với nợ được điều chỉnh kỳ hạn trả nợ, gia hạn nợ. Theo đó, các khoản nợ được điều chỉnh kỳ hạn trả nợ, gia hạn nợ do tổ chức tín dụng đánh giá hoạt động sản xuất, kinh doanh của khách hàng có chiều hướng tích cực và có khả năng trả nợ tốt sau khi điều chỉnh kỳ hạn trả nợ, gia hạn nợ thì được giữ nguyên nhóm nợ đã được phân loại theo quy định trước khi điều chỉnh kỳ hạn trả nợ, gia hạn nợ.
Quy định cơ cấu lại nợ nhưng vẫn giữ nguyên nhóm nợ cùng với việc giảm lãi suất sẽ giúp các khách hàng đang gặp khó khăn giảm đáng kể chi phí kinh doanh và áp lực trả nợ cho ngân hàng khi đến hạn. Nếu không có biện pháp cơ cấu lại nợ thì doanh nghiệp và ngân hàng đều gặp khó khăn, dẫn đến đình trệ sản xuất.
Việc Ngân hàng Nhà nước cho phép các tổ chức tín dụng xem xét miễn, giảm lãi suất cho vay và cơ cấu lại nợ cho khách hàng vay hiện nay có ý nghĩa rất lớn, đặc biệt là với phần lớn các doanh nghiệp của Phú Yên hoạt động dựa vào vốn vay ngân hàng.
* Làm thế nào để tránh trường hợp “đảo nợ” trong ngân hàng, thưa ông?
- Theo Quyết định số 780/QĐ-NHNN ngày 23/4/2012 thì việc cơ cấu lại nợ sẽ không làm phát sinh thêm nợ xấu (do không chuyển nhóm nợ), các ngân hàng sẽ không phải trích lập dự phòng cơ cấu lại nợ cho khách hàng, vì vậy không ảnh hưởng đến lợi nhuận ngân hàng.
“Đảo nợ” là hoạt động không được phép. Nếu có thì chỉ xảy ra đối với những khách hàng sử dụng vốn vay không đúng mục đích, hoặc phương án sản xuất, kinh doanh không phù hợp với thực tế, hoạt động không hiệu quả..., còn với những khách hàng sản xuất ổn định, tài chính lành mạnh, có khả năng trả nợ nhưng bị tác động của yếu tố kinh tế trong nước và thế giới làm cho sản xuất kinh doanh gặp khó khăn, chậm tiêu thụ và xuất khẩu sản phẩm, tồn đọng hàng hóa thì vẫn được các ngân hàng cơ cấu lại nợ để duy trì sản xuất hoặc cho vay mới để mở rộng sản xuất kinh doanh, nếu có phương án khả thi.
* Xin cảm ơn ông!
LÊ HẢO (thực hiện)
