Thời gian gần đây, tình trạng phá rừng, khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn huyện Sông Hinh diễn ra phức tạp. Dù các ngành chức năng và chính quyền địa phương đã tìm nhiều biện pháp ngăn chặn, nhưng đó cũng chỉ là giải pháp tình thế, khó xử lý triệt để.
Nhiều diện tích rừng ở xã Sông Hinh, huyện Sông Hinh bị chặt phá tìm vàng - Ảnh: P.NAM
KHAI THÁC VÀNG TRÁI PHÉP CÓ THỂ TÁI BÙNG PHÁT
Theo UBND huyện Sông Hinh, các khu vực thường diễn ra nạn khai thác vàng trái phép là hòn Mò O (xã Đức Bình Tây), hòn Ké, suối Bùn (xã Sông Hinh); khu vực lòng hồ hồ chứa nước Buôn Đức (xã Ea Trol), suối Phèn (xã Ea Bar)… Các đối tượng khai thác chủ yếu là người địa phương, thường lợi dụng giờ cao điểm, tập trung đông người lén lút thực hiện.
Cách đây không lâu, tại công trình hồ chứa nước Buôn Đức, hàng ngày có hàng trăm người dân địa phương ồ ạt khai thác vàng sa khoáng. UBND huyện Sông Hinh đã thành lập đoàn kiểm tra liên ngành truy quét ba đợt liên tiếp, tiêu hủy hai lán trại, tịch thu sáu máy nổ, máy bơm, hàng trăm mét ống và hàng chục lít nhiên liệu, xử lý hành chính hai trường hợp, đồng thời giao cho xã Ea Trol tiếp tục theo dõi, nắm tình hình, tránh tình trạng tái bùng phát. Còn ở khu vực hòn Mò O (xã Đức Bình Tây), có thời điểm các ngành chức năng phát hiện ba điểm khai thác vàng trái phép, đã tiến hành phá hủy tám lán trại, tám máy nổ, bốn cối xay đá... Tuy nhiên sau đó, tình hình tiếp tục tái diễn và trở nên phức tạp hơn. Ông Trần Thanh Định, Phó Chủ tịch UBND huyện Sông Hinh cho biết, để xử lý triệt để huyện đã đề nghị các ngành, đơn vị liên quan cho nổ mìn đánh sập các hầm vàng, nhưng đến nay vẫn chưa được thực hiện.
Hiện tình trạng khai thác vàng trái phép ở một số nơi trên địa bàn huyện Sông Hinh tuy có giảm, song vẫn tiềm ẩn nguy cơ tái bùng phát, nhất là vào thời điểm trước và sau Tết Nguyên đán. Các đối tượng đào đãi vàng trong khoảng 18g ngày hôm trước đến 5g ngày hôm sau, gây khó khăn trong việc vây bắt, ngăn chặn.
RỪNG TIẾP TỤC BỊ TÁI XÂM HẠI
Theo UBND huyện Sông Hinh, ngoài sự hỗ trợ cho lực lượng kiểm lâm, UBND tỉnh cần xem xét tăng biên chế bảo vệ rừng cho Ban Quản lý rừng phòng hộ. Sở KH-ĐT thu hồi giấy phép của Doanh nghiệp chế biến gỗ Trung Kiên, không cấp giấy phép hoạt động đối với các xưởng chế biến, cưa xẻ gỗ trên địa bàn. Huyện cũng sẽ có chính sách ưu đãi trong giao khoán và bảo vệ rừng, nhất là đối với đồng bào dân tộc thiểu số.
Hiện tình trạng phá rừng, khai thác gỗ trái phép trên địa bàn huyện Sông Hinh vẫn còn tiếp diễn, phức tạp nhất là khu vực thuộc xã Sông Hinh và Ban Quản lý rừng phòng hộ Sông Hinh. Trong năm 2011, các ngành chức năng của huyện đã tổ chức 25 đợt truy quét, tập trung vào các khu vực rừng giáp ranh với tỉnh Đắk Lắk. Các cơ quan chức năng đã xử lý 180 vụ vi phạm, riêng địa bàn xã Sông Hinh có đến 81 vụ, ba vụ bị khởi tố hình sự do phá rừng. Các vụ vi phạm phần lớn là cất giữ, mua bán, khai thác lâm sản trái phép. Mới đây, huyện đã phối hợp với Tổng cục Lâm nghiệp, Chi cục Kiểm lâm Phú Yên và Đắk Lắk kiểm tra công tác quản lý, bảo vệ rừng trên toàn địa bàn và các vùng rừng giáp ranh, rà soát thực địa việc khai thác, phá rừng làm nương rẫy trái phép trên địa bàn xã Sông Hinh. Kết quả, rừng bị phá chủ yếu thuộc các tiểu khu 308; 309 thuộc Ban quản lý rừng phòng hộ Sông Hinh; tiểu khu 735 thuộc Ban quản lý rừng phòng hộ Hòn Vọng Phu (Đắk Lắk) và một số diện tích rừng sản xuất thuộc các tiểu khu 317, 318 do xã Sông Hinh quản lý. Đối tượng phá rừng, khai thác gỗ trái phép chủ yếu là người dân địa phương.
Một trong những nguyên nhân của nhiều vụ phá rừng là sự tồn tại và hoạt động của các xưởng chế biến gỗ gần rừng. Theo UBND huyện Sông Hinh, hiện trên địa bàn huyện có 45 cơ sở sản xuất kinh doanh, chế biến lâm sản, trong đó có 13 doanh nghiệp được Sở KH-ĐT cấp phép, 32 hộ kinh doanh do UBND huyện cấp phép. Đoàn kiểm tra phát hiện năm cơ sở vi phạm, đã xử lý ba trường hợp, thu hồi giấy phép một cơ sở và đang điều tra một cơ sở khác có dấu hiệu vi phạm. Riêng địa bàn xã Sông Hinh có hai cơ sở kinh doanh, chế biến lâm sản, đã thu hồi giấy phép Cơ sở chế biến gỗ của ông Ngô Kim Sơn tại thôn 2A, xã Sông Hinh do vi phạm hành chính. Còn DNTN chế biến gỗ Trung Kiên có trụ sở tại thôn Hòa Sơn, xã Sông Hinh được Sở KH-ĐT cấp phép, nhưng trong thời gian qua, doanh nghiệp này đã không chấp hành đúng theo nội dung giấy phép được cấp. UBND huyện đã chỉ đạo đoàn kiểm tra liên ngành lập biên bản tạm giữ 11m3 gỗ hộp các loại, giao cho Hạt Kiểm lâm phối hợp với Công an huyện đề xuất biện pháp xử lý.
CẦN TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ
Theo Phó chủ tịch UBND tỉnh Lê Văn Trúc, thời gian tới huyện Sông Hinh cần rà soát, đề ra các biện pháp mạnh nhằm lập lại trật tự, kỷ cương trong công tác quản lý tài nguyên khoáng sản; phối hợp đẩy mạnh công tác tuyên truyền; tăng cường tuần tra, truy quét ngăn chặn, kiên quyết xử lý các hành vi vi phạm, tránh để xảy ra “điểm nóng” tập trung đông người. Địa phương cũng cần chủ động phối hợp với Sở TN-MT kiểm tra lại tình hình hoạt động khoáng sản của các đơn vị đã được cấp giấy phép, đồng thời xử lý, chấn chỉnh các sai phạm. Đối với các điểm, mỏ chưa được cấp phép, huyện tăng cường kiểm tra, truy quét, xử lý nghiêm những hành vi vi phạm.
Cũng theo ông Trúc, việc cấp phép khai thác, chế biến lâm sản phải được thực hiện đúng pháp luật; không cho phép xây dựng các cơ sở chế biến lâm sản gần khu vực vành đai rừng; chấn chỉnh, xử lý các trường hợp vi phạm về sử dụng đất, xây dựng trái phép và thu hồi các giấy phép đã cấp không đúng theo quy định. UBND các địa phương thực hiện đúng trách nhiệm trong quản lý nhà nước về tài nguyên rừng và đất lâm nghiệp, không để tiếp diễn nạn phá rừng làm rẫy, khai thác tài nguyên, chuyển nhượng đất lâm nghiệp trái phép. Bên cạnh đó, đơn vị chủ rừng và ngành kiểm lâm cần nâng cao vai trò, trách nhiệm.
UBND tỉnh cũng đã chỉ đạo Sở KH-ĐT cần sớm thành lập đoàn kiểm tra liên ngành cùng với các huyện Sông Hinh, Sơn Hòa, Đồng Xuân, rà soát lại các thủ tục cấp giấy phép kinh doanh, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thông báo thỏa thuận địa điểm, giấy phép xây dựng nhà xưởng… đối với các cơ sở, doanh nghiệp khai thác, chế biến lâm sản. UBND tỉnh cũng đã yêu cầu địa phương kiên quyết thu hồi giấy phép, thậm chí cưỡng chế thi hành quyết định xử lý vi phạm hành chính đối với các cơ sở có nhà xưởng xây dựng trái phép, không phù hợp với quy hoạch.
PHƯƠNG NAM
