Qua gần 2 năm triển khai dự án trồng rừng thay thế nương, nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số ở huyện Sơn Hòa đã thấy được lợi ích ban đầu và hiệu quả kinh tế lâu dài. Tuy nhiên, hiện không ít hộ vẫn chưa nhận thức đầy đủ sự tích cực của dự án.
Rừng keo gần 2 năm tuổi của ông Y Khòm phát triển xanh tốt trên đồi Hòn Dục - Ảnh: P.NAM
HIỆU QUẢ BƯỚC ĐẦU
Năm 2011, huyện Sơn Hòa có 28 hộ dân thuộc các xã Phước Tân, Sơn Phước, Cà Lúi và Sơn Hà đăng ký tham gia trồng rừng với diện tích trồng được hơn 13,6ha. Trong đó thôn Suối Cau, xã Sơn Hà có bảy hộ được cấp gạo theo quy định và nhận gần 6.200 cây giống để trồng rừng trên diện tích gần 3,1ha. Đây là một trong những địa bàn có diện tích trồng rừng tương đối lớn và hiệu quả nhất của huyện Sơn Hòa. Ông Y Khòm ở thôn Suối Cau, xã Sơn Hà có diện tích trồng rừng lớn nhất ở địa bàn này, phấn khởi cho biết: “Gia đình tôi có bốn người, được nhận cây keo giống từ năm 2010 để trồng trên diện tích hơn 1,6ha. Đến nay, tôi đã ba lần được nhận tiền hỗ trợ mua gạo, mỗi quý 500.000 đồng. Hiện cây keo đã gần 2 năm tuổi, nhiều cây cao hơn 2m mọc xanh tốt trên sườn đồi Hòn Dục. Cũng như gia đình Y Khòm, nhiều hộ dân trong thôn như Y Bửu, Y Nhỏ, Y Lẫn… cũng tích cực tham gia trồng rừng trên những diện tích sắn, mía kém hiệu quả do đất cằn cỗi, bạc màu và độ dốc cao.
Thấy được hiệu quả, nhiều hộ dân ở thôn Suối Cau, xã Sơn Hà tích cực tham gia trồng rừng. Ngoài ra, hàng chục hộ đồng bào dân tộc thiểu số ở các thôn Ma Thìn, Ma Lúa, Ma Đỉa (xã Cà Lúi); thôn Hòn Ông, Ma Gú (xã Sơn Phước); thôn Tân Hợp (xã Sơn Hội)… cũng cam kết tiếp tục mở rộng diện tích trồng rừng thay thế những diện tích sản xuất nông nghiệp kém hiệu quả. Anh Y Sáu ở thôn Suối Cau, xã Sơn Hà cho biết: “Đất cằn cỗi không trồng sắn, mía được thì bỏ hoang chứ chúng tôi không biết trồng gì. Nay Nhà nước có chương trình hỗ trợ trồng rừng, đã giúp bà con giải quyết cái ăn tại chỗ, lại được định hướng phát triển kinh tế lâu dài. Vì vậy, ngoài phần đất trồng chung với cha vợ là ông Y Khòm, tôi đã đăng ký cây giống tiếp tục trồng, phủ xanh phần diện tích còn lại khoảng 0,5ha bị bỏ hoang.
Theo ông Vũ Công Tâm, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Sơn Hòa, ngoài xã Sơn Hà, bà con các thôn buôn ở các xã Cà Lúi, Sơn Phước và Sơn Hội cũng rất tích cực trồng rừng theo dự án này, trong đó xã Cà Lúi có 100% hộ đăng ký thực hiện phát dọn và trồng với diện tích hơn 6ha.
CÒN NHỮNG KHÓ KHĂN
Ngoài những người dân tích cực tham gia dự án trồng rừng thay thế rẫy, cũng còn không ít hộ đồng bào dân tộc thiểu số ở xã Phước Tân chưa thấy được quyền lợi trước mắt và hiệu quả lâu dài của dự án. Theo Hạt Kiểm lâm huyện Sơn Hòa, năm 2011 địa phương này có bốn hộ thuộc hai thôn Đá Bàn và Ma Y đăng ký trồng 4ha, nhưng khi triển khai thực hiện chỉ trồng được 0,6ha. Ông Phạm Viết Khánh, kiểm lâm viên phụ trách địa bàn xã Sơn Nguyên chia sẻ, tuy dự án mang tính thiết thực nhưng vẫn chưa kích thích được người dân tham gia. Nguyên nhân là do mấy năm gần đây, nông sản được giá, mọi người tập trung trồng sắn, mía tạo thu nhập trước mắt. Ngoài ra, nhận thức của bà con còn hạn chế, nhiều người không muốn đầu tư trồng rừng vì phải chờ thời gian dài mới cho thu hoạch. Trong khi đó, công tác tuyên truyền, vận động gặp rất nhiều khó khăn. Theo ông Khánh, việc thuyết phục bà con tham gia dự án hết sức khó khăn, có hộ dân sau khi được tuyên truyền từ hai đến ba lần mới đồng ý tham gia, nhưng sau đó lại từ chối hoặc bỏ đất hoang.
Theo Ban Quản lý dự án trồng rừng phòng hộ, năm 2010 các huyện Sơn Hòa, Đồng Xuân, Sông Hinh và Phú Hòa chỉ trồng được gần 132ha, đạt bình quân 28% kế hoạch, trong đó huyện Sơn Hòa có 39 hộ, diện tích hơn 32ha. Năm 2011, các địa phương trên có 132 hộ tham gia với diện tích gần 136ha. Ông Nguyễn Văn Dư, Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh cho biết, mặc dù Chi cục đã chỉ đạo cán bộ kiểm lâm thường xuyên đi thực tế phối hợp với các ban ngành, đoàn thể các địa phương tăng cường tuyên truyền, vận động người dân tham gia, tổ chức họp dân tuyên truyền trực tiếp và trên sóng phát thanh ở cơ sở về mục đích và quyền lợi từ dự án… Nhưng vì những nguyên nhân khác nhau nên số hộ và diện tích trồng đạt thấp so với đăng ký ban đầu.
PHƯƠNG NAM - ANH NGỌC
