Phương án phòng chống lũ lụt cho vùng hạ du do xả lũ hồ chứa hoặc khi xảy ra sự cố đập của Nhà máy thủy điện Sông Ba Hạ đã hoàn tất và được UBND tỉnh phê duyệt. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, thời gian thông báo trước khi xả lũ là quá ngắn.

Công an huyện Tây Hòa triển khai công tác cứu hộ, tìm kiếm cứu nạn - Ảnh: P.NAM

NHIỀU QUY ĐỊNH KHI XẢ LŨ

Nhà máy thủy điện Sông Ba Hạ nằm trên sông Ba, thuộc địa phận hai huyện Sơn Hòa, Sông Hinh (Phú Yên) và huyện Krông Pa (Gia Lai), với diện tích lưu vực khoảng 11.115km2, dung tích hồ chứa gần 350 triệu m3. Sau một thời gian đưa vào vận hành, đến nay UBND tỉnh Phú Yên đã đồng ý và cho thực hiện phương án phòng chống lũ lụt vùng hạ du do xả lũ hồ chứa hoặc khi xảy ra sự cố đập thủy điện nhà máy này trong năm 2011. Theo phương án, việc phối hợp thực hiện trong quá trình xả lũ, các đơn vị liên quan phải thu thập, xử lý thông tin bão, lũ, đồng thời thực hiện thông báo xả lũ trước khi vận hành mở cửa xả đầu tiên ít nhất 2 giờ. Khi lũ sông Ba ở báo động từ cấp 1-2 và nước đang lên thì thực hiện thông báo xả lũ 8 lần/ngày; lũ ở mức báo động từ cấp 2-3 và nước đang lên thì thực hiện thông báo xả lũ 12 lần/ngày; lũ sông Ba vượt mức báo động cấp 3 và nước đang lên thì thực hiện thông báo xả lũ 24 lần/ngày, đồng thời báo trước 16g hàng ngày về trạng thái của công trình trong thời gian lũ.

Ngoài ra, hiệu lệnh xả lũ bằng còi hụ tại đập tràn, nhà máy và các bộ cảnh báo lũ từ xa cũng đồng thời thực hiện. Khi đập tràn đang ở trạng thái đóng hoàn toàn, 30 phút trước khi xả lũ phải kéo 2 hồi còi, mỗi hồi 20 giây và cách nhau 10 giây. Đập tràn đang xả lũ, nhưng chuẩn bị tăng lưu lượng xả phải kéo 3 hồi còi, mỗi hồi 20 giây và cách nhau 10 giây. Nếu xảy ra các trường hợp đặc biệt cần phải xả nước khẩn cấp để đảm bảo an toàn công trình thì kéo 5 hồi còi, mỗi hồi 30 giây và cách nhau 5 giây, sau khi kết thúc hiệu lệnh mới được phép xả. Khi đập tràn kết thúc xả lũ thì kéo 1 hồi còi dài 30 giây. Hiệu lệnh thông báo xả lũ từ các bộ cảnh báo lũ từ xa cũng đồng thời thực hiện. Ông Đặng Văn Tuần, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ, cho biết: “Hiện nay công ty đã lắp đặt và đưa vào sử dụng năm bộ cảnh báo lũ từ xa tại các xã, thị trấn gồm: Sơn Hà, Củng Sơn (Sơn Hòa), Đức Bình Tây, Đức Bình Đông, Sơn Giang (Sông Hinh). Trước và trong quá trình xả lũ, công ty sẽ kích hoạt các bộ cảnh báo này để thông báo đến người dân biết và chủ động phòng tránh. Ngoài ra, công ty đã hợp đồng với các trưởng thôn, cấp loa cầm tay để thông báo đến bà con với nội dung, như thông báo từ bộ cảnh báo lũ từ xa”.

THỜI GIAN THÔNG BÁO QUÁ NGẮN

Việc thông tin, báo cáo vận hành hồ chứa phải thực hiện theo các phương thức: Thông tin trực tiếp qua điện thoại, bằng fax, chuyển bản tin bằng mạng vi tính, đồng thời văn bản gốc sẽ được chuyển đến sau để theo dõi, đối chiếu và lưu hồ sơ quản lý. Nhiệm vụ của Ban chỉ huy PCLB-TKCN tỉnh là thu thập và xử lý thông tin bão, lũ và thông báo xả lũ đến các địa phương. Công ty cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ và các nhà máy thủy điện khác phải thực hiện theo quy chế phối hợp vận hành giữa các hồ chứa: Sông Ba Hạ, Sông Hinh, Krông H’năng, Ayun Hạ, An Khê - Ka Nak, IaM’Lah trong mùa lũ hàng năm đã được ban hành và quy trình vận hành liên hồ chứa đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Phương án phòng chống lũ lụt vùng hạ du do xả lũ hoặc sự cố đập thủy điện Sông Ba Hạ còn đưa ra các tình huống và giải pháp xử lý cụ thể đối với từng lưu lượng xả hoặc tình huống mất thông tin liên lạc với các cấp chỉ huy phòng chống lụt bão. Trong tình huống xả lũ với lưu lượng 10.000m3/s trở lên, các địa phương vùng hạ du bị ảnh hưởng, tùy theo mức độ mà ban chỉ huy PCLB-TKCN các cấp tổ chức di dời dân đến nơi an toàn và triển khai các phương án PCLB-TKCN.

Ông Trần Trọng Kỳ, Phó chủ tịch UBND huyện, Trưởng ban chỉ huy PCLB-TKCN huyện Tây Hòa, cho biết: “Việc thông báo trước khi xả lũ 2 giờ là quá ngắn, nhiều địa phương ở vùng hạ du không kịp trở tay, đề nghị Công ty cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ thông báo trước khi xả lũ từ 4-6 giờ”. Còn theo ông Đào Tấn Cam, Giám đốc Sở Công thương Phú Yên, với khoản thời gian này, việc di dời dân phòng tránh lũ tại các địa phương vùng hạ du bị ngập sẽ không kịp. Đúc kết từ thực tiễn trong những năm qua, Sở Công thương Phú Yên kiến nghị Bộ Công thương báo cáo Thủ tướng Chính phủ tăng thời gian thông báo trước khi xả lũ lên 4 giờ để các địa phương chủ động trong việc di dời dân ra khỏi vùng ngập lụt. Bộ Công thương cũng đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ vấn đề này để điều chỉnh quy trình vận hành liên hồ cho phù hợp.