Mượn cách nói đầy hình ảnh như vậy, theo tựa đề của cuốn tiểu thuyết nổi tiếng: “Tất cả các dòng sông đều chảy”, để chỉ hiện trạng chung cho các dự án, công trình xây dựng cơ bản hiện nay, buồn thay, đó không phải là một sự ví von, mà lại là sự diễn tả chân thực.
Giải phóng mặt bằng chậm, xây dựng các khu tái định cư chậm, đơn vị trúng thầu không đủ năng lực thi công, thiết kế kỹ thuật của công trình phải thay đổi, đơn giá phải duyệt lại, thiếu vốn…dường như công trình nào cũng vướng. Cụm từ “công trình được hoàn thành theo đúng kế hoạch” hình như đã đi vắng quá lâu trong các bản tin thời sự.
Giá dầu tăng, giá nhựa đường tăng, khiến các công trình giao thông đang xây dựng phải “đứng bánh”. Điều đó hoàn toàn đúng. Nhưng lỗi tất cả không phải ở giá cả, mà là ở ý thức, ở năng lực điều hành của con người.
Mùa mưa bão năm nay đang đến gần kề, mà những công trình khắc phục hậu quả mưa bão từ hồi năm ngoái vẫn chưa được thực hiện, hoặc chỉ mới bắt đầu . Dẫn chứng rõ nhất, mà người dân ta thán rất nhiều, là hàng loạt điểm sạt lở, sụt lún trên Quốc lộ 1A vẫn đang chờ…hồ sơ đấu thầu, đã cho thấy tốc độ “ốc sên” của các đơn vị chức năng có liên quan của ngành giao thông vận tải. Trong đó, hai điểm sụt lún nghiêm trọng ở An Dân (Tuy An) và hàng chục điểm sạt lở nghiêm trọng ở Đèo Cả, rất dễ lại gây ách tắc cho tuyến đường huyết mạch quan trọng nhất quốc gia, trong mùa mưa bão đến, (bởi tới bây giơ,ø cũng chỉ là cái kết quả xử lý tạm của năm trước); cho thấy ý thức trách nhiệm ở đây, rõ ràng là quá ít, trước hậu quả được dự báo là rất lớn.
Một dẫn chứng chậm trể khác là công trình Bệnh viện Đa khoa Phú Yên, công trình mà theo như phát biểu của Bí thư Tỉnh uỷ Đào Tấn Lộc tại Hội nghị thường kỳ tháng 8/2006 diễn ra vào cuối tuần trước, lẽ ra phải được khởi công từ năm kia, nhưng đến nay vẫn còn lần quần với việc đấu thầu. Đồng chí Bí thư Tỉnh uỷ cho rằng: Sự chậm trể này cho thấy năng lực yếu kém của các đơn vị tư vấn cho chủ đầu tư. Có thể có phần do cơ chế, do thủ tục rườm rà, nhưng qua đây lại lộ rõ một điều, mà các đơn vị chức năng ít ai thừa nhận, đó là sự yếu kém của chính mình. Điều đó cho thấy, không ít cơ quan chức năng của ta, không bắt kịp yêu cầu và tốc độ của công cuộc xây dựng mới.
Tiến độ thi công các công trình ở Phú Yên trong năm nay còn thể hiện một cách quá “sinh động” ở tỉ lệ giải ngân nguồn vốn xây dựng cơ bản, với con số 21%, thấp nhất trong 64 tỉnh thành toàn quốc. Chỉ còn 4 tháng nữa là hết năm, mà hầu hết thời gian còn lại nằm trong mùa mưa bão, nên chuyện tồn vốn của năm nay dường như đã là điều không thể tránh khỏi. Dự báo có thể tồn hàng trăm tỷ đồng, và như thế, phải tốn hàng tỷ đồng cho phí lưu kho bảo quản số tiền trên. Rõ ràng sự chậm trễ trong xây dựng cơ bản ở đây đã tạo ra một sự lãng phí lớn.
Cũng nói đến chuyện lãng phí, trên diễn đàn Báo Phú Yên số ra ngày
Chậm trễ trong xây dựng cơ bản gây sự lãng phí, thất thoát,tham ô…làm cho xã hội mất đi nhiều thứ, trong đó có cả thứ quý nhất là lòng tin của người dân đang chờ hưởng lợi từ các công trình.
Công cuộc CNH-HĐH muốn thắng lợi phải thanh toán căn bệnh chậm trể đã tạo ra sự trì trệ như là một lực cản quá lớn này.
HUỲNH HIẾU
