Nguồn vốn được ví như “dòng máu” để doanh nghiệp tồn tại và phát triển. Tuy nhiên, huy động vốn ở đâu, sử dụng vốn như thế nào đang là bài toán khó đối với các doanh nghiệp ở Phú Yên hiện nay. Trong khi ngân hàng “kêu” không thiếu vốn để cho vay, thì doanh nghiệp lại nói ngại tiếp cận vốn.
Khách hàng làm thủ tục vay vốn phát triển sản xuất kinh doanh tại một ngân hàng ở Phú Yên - Ảnh: Q.THUẦN
VẪN CÒN RÀO CẢN
Thống kê từ Ngân hàng Nhà nước cho biết, đến thời điểm này tổng dư nợ của hệ thống ngân hàng Phú Yên đạt trên 8.000 tỉ đồng, tăng xấp xỉ 25% so với đầu năm, trong số này dư nợ ngắn hạn chiếm gần 60%/tổng dư nợ. Huy động vốn tại địa phương đạt khoảng 6.100 tỉ đồng, đáp ứng 60% nhu cầu vay vốn của địa phương, số còn lại là vốn điều chuyển trong hệ thống các ngân hàng.
Phú Yên hiện có khoảng 1.600 doanh nghiệp, trong đó trên 90% là doanh nghiệp vừa và nhỏ, hoạt động chủ yếu trên lĩnh vực kinh doanh dịch vụ. Được xem là “xương sống” của nền kinh tế, lẽ ra các doanh nghiệp phải là đối tượng chính mà các ngân hàng tập trung phục vụ. Thế nhưng, do quy mô nhỏ, uy tín thương hiệu chưa cao, thị trường nhỏ, khả năng tài chính yếu... nên các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Phú Yên thường khó tiếp cận vốn vay từ các ngân hàng.
Thực ra, chuyện “khát” vốn của doanh nghiệp đã đề cập nhiều lần tại các cuộc hội thảo, hội nghị khách hàng của các ngân hàng, thế nhưng vẫn là chuyện “biết rồi, khổ lắm nói mãi”. Việc quy định lãi suất thỏa thuận (Thông tư số 12/2010 của Ngân hàng Nhà nước), nhưng trên thực tế ít có doanh nghiệp vay được vốn theo lãi suất thỏa thuận với ngân hàng vì quá cao. Bà Nguyễn Thị Thanh Lâm, chủ DNTN Chí Lâm (TP Tuy Hòa) cho rằng, ngay cả khi Nhà nước có chủ trương hỗ trợ lãi suất vốn vay, dù các ngân hàng thương mại cổ phần đã mạnh tay hơn trong việc “bơm” vốn ra thị trường, nhưng doanh nghiệp không dễ dàng được vay vốn, bởi ngân hàng vẫn phải hạn chế nợ xấu có thể xảy ra. Ngoài ra, thời gian gần đây lãi suất có chiều hướng tăng nên doanh nghiệp có tâm lý ngại vay vốn để mở rộng sản xuất, kinh doanh, dù những tháng cuối năm là mùa làm ăn.
Vấn đề các doanh nghiệp ở Phú Yên “kêu” nhiều nhất hiện nay là lãi suất và các thủ tục vay vốn thường “đánh đố”, trong khi các ngân hàng cũng than khó có thể giảm mạnh lãi suất và nới lỏng điều kiện cho vay, vì sợ đối diện với rủi ro. “Muốn vay được vốn ngân hàng, ít nhất doanh nghiệp phải có báo cáo tài chính rõ ràng. Tuy nhiên, đối với những doanh nghiệp mới thành lập, chưa có báo cáo tài chính hoặc trong 1-2 năm đầu hoạt động, báo cáo tài chính thường không có lãi, nên rất khó vay vốn tại các ngân hàng”, ông Trần Mạnh Hùng, Giám đốc Công ty TNHH Thương mại dịch vụ Tuxonilo (KCN An Phú) cho biết.
GỠ “NÚT THẮT”, CÁCH NÀO?
Hiện nhiều doanh nghiệp bức xúc vì “khát” vốn, nhưng vẫn không dám đi vay, bởi lãi suất ở mức cao. Kèm theo đó, các ngân hàng thường yêu cầu kiểm tra và xét duyệt hồ sơ khá chặt chẽ, khiến các doanh nghiệp càng e ngại. Theo các chuyên gia tài chính, lâu nay giữa doanh nghiệp và ngân hàng loay hoay tìm lời giải tháo gỡ khó khăn để khơi thông nguồn vốn. Tuy nhiên, nếu đứng giữa làm trọng tài để phán quyết, thì phải thấy rằng lỗi xuất phát từ cả hai phía chứ không riêng bên nào. Trong khi các doanh nghiệp chịu sức ép lớn vì thiếu vốn thì các ngân hàng lại kêu rủi ro đối với các khoản vay tăng lên, vì tình hình kinh doanh của nhiều doanh nghiệp thiếu tính minh bạch. Ông Lê Tấn Vân, Giám đốc chi nhánh Ngân hàng cổ phần thương mại Công thương (Vietinbank) tại Phú Yên cho biết, thời gian qua dù gặp nhiều khó khăn trong huy động vốn, nhưng ngân hàng vẫn đảm bảo đủ nguồn vốn để cho các thành phần kinh tế vay vốn. Ngoài ra, Vietinbank cũng đã triển khai chương trình đầu tư vốn cho các doanh nghiệp thu mua nông sản, hoạt động xuất khẩu và phát triển nông nghiệp. Tuy nhiên, ở Phú Yên không nhiều doanh nghiệp thu mua nông sản số lượng lớn, cộng với doanh nghiệp xuất khẩu không muốn bán ngoại tệ cho ngân hàng nên không thể đẩy mạnh giải ngân vốn.
Để gỡ “nút thắt” về vốn cho doanh nghiệp, các chuyên gia tài chính cho rằng, cần phải tái cấu trúc lại doanh nghiệp, trong đó bao gồm tái cấu trúc nguồn nhân lực, máy móc, chiến lược kinh doanh. Ngoài ra, vấn đề quan trọng nữa là doanh nghiệp phải tự cơ cấu lại nguồn vốn, điều chỉnh sản xuất kinh doanh và chọn trọng tâm đầu tư. Trước khi nghĩ đến vay vốn ngân hàng, doanh nghiệp cũng nên tìm hiểu các kênh huy động vốn khác như thuê tài chính hay liên doanh liên kết với các đối tác.
QUANG THUẦN
