Tình trạng khai thác san hô, đánh bắt thủy sản theo kiểu hủy diệt môi trường biển đang hoành hành ở TX Sông Cầu, trong khi các cơ quan chức năng lại không đủ lực lượng, phương tiện xử lý triệt để.
Khai thác và vận chuyển đá san hô trái phép ở xã Xuân Phương (TX Sông Cầu) - Ảnh: V.HIẾU
TỪ NGUY CƠ XÓA SỔ NHỮNG RẠN SAN HÔ...
Do san hô đang được giá nên nhiều người đã đổ xô đến xã Xuân Phương (TX Sông Cầu) để khai thác. Hiện ở địa phương này mỗi ngày có cả trăm người tham gia khai thác, mua bán, vận chuyển san hô, gây mất an ninh trật tự địa phương. Điều quan trọng hơn là các rạn san hô bị suy thoái và có nguy cơ biến mất do tốc độ khai thác quá nhanh của người dân, kéo theo sự suy giảm đa dạng sinh học cũng như nguồn lợi hải sản do nhiều loài cá không còn nơi để sinh sản. Nhiều rạn san hô ở vùng biển này đã biến mất, ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sinh thái biển. Hậu quả rõ nhất là nhiều loài hải sản quý hiếm bị cạn kiệt, cuộc sống của ngư dân địa phương bị ảnh hưởng. Ông Ngô Đồng Tâm, Phó Chủ tịch UBND xã Xuân Phương (TX Sông Cầu), cho biết: Tình trạng khai thác san hô ở xã Xuân Phương rất phức tạp, rộ lên khoảng nửa năm trở lại đây. Địa phương đã thành lập một tổ kiểm tra và nhiều lần phối hợp với các cơ quan chức năng của TX Sông Cầu để ngăn chặn việc khai thác, vận chuyển nhưng hiệu quả không cao. Việc truy bắt các đối tượng khai thác, vận chuyển san hô gặp không ít khó khăn vì họ thường xuyên thay đổi giờ vận chuyển, trong khi lực lượng của xã quá “mỏng”, đa phần là kiêm nhiệm nên không thể ứng trực suốt được…
Ông Đặng Phú Nguyên, Trưởng trạm Khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản, Đội trưởng Đội kiểm tra liên ngành Bảo vệ nguồn lợi thủy sản TX Sông Cầu, cho biết: Ngày 20/10 vừa qua, đội kiểm tra liên ngành bảo vệ nguồn lợi thủy sản của thị xã phối hợp với UBND xã Xuân Phương tiến hành truy quét các đối tượng mua bán và vận chuyển san hô trái phép, phát hiện phương tiện vận tải mang biển kiểm soát 77H-5516 đang vận chuyển san hô trái phép trên tuyến đường Trung Trinh - Vũng La. Đội kiểm tra đã thụ lý và tham mưu Chủ tịch UBND TX Sông Cầu xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản 10 triệu đồng, tịch thu 8m3 san hô. Tuy nhiên, việc khai thác đá san hô ở xã Xuân Phương vẫn rất phức tạp. Ngày 7/4, trong quá trình tuần tra, lực lượng chức năng đã phát hiện ôtô mang biển kiểm soát 77H-8614 thuê khoảng 20 nhân công đang tiến hành bốc san hô. Khi phát hiện có đoàn kiểm tra, chủ xe đã bỏ san hô xuống và nổ máy cho xe chạy. Do lực lượng quá “mỏng” nên đoàn không thể áp tải xe về UBND xã Xuân Phương để xử lý.
...ĐẾN ĐÁNH BẮT HỦY DIỆT MÔI TRƯỜNG
Thời gian gần đây, nhiều ngư dân ở xã Xuân Lộc, TX Sông Cầu bất bình về tình trạng đánh bắt hủy diệt đang diễn ra ngày càng tăng ở khu vực đầm Cù Mông. Mỗi ngày có hàng trăm người sử dụng lưới giã cào điện, bóng lưới Thái Lan và bình hơi lặn xuống đào xới đáy đầm lùng bắt các loài hải sản ở tầng đáy. Phương thức đánh bắt hủy diệt này không chỉ làm cạn kiệt nguồn lợi thủy sản mà còn gây ô nhiễm nghiêm trọng môi trường nước đầm Cù Mông, ảnh hưởng đến hoạt động nuôi trồng thủy sản của nhiều hộ ngư dân. Tình trạng này đã diễn ra trong nhiều năm nay nhưng các ngành chức năng và chính quyền địa phương vẫn chưa có biện pháp giải quyết dứt điểm. Ông Nguyễn Văn Hào ở thôn Diêm Trường, xã Xuân Lộc bức xúc: “Ở khu vực đầm Cù Mông, hiện mỗi ngày có trên trăm người, chủ yếu là người ở xã Xuân Hải dùng lưới giã cào điện, bóng lưới Thái Lan và bình hơi đánh bắt thủy sản. Riêng bóng lưới Thái Lan, mỗi ngày có gần trăm người thả bóng và họ thả từ chiều hôm trước đến sáng hôm sau. Đây là một phương tiện đánh bắt hủy diệt và gây khó khăn cho việc thả lưới của ngư dân chúng tôi. Việc cãi vã, xô xát giữa những người nuôi trồng thủy sản, đánh bắt theo kiểu truyền thống với những người đánh bắt theo kiểu hủy diệt ở hai địa phương này đã từng xảy ra. Chúng tôi đã nhiều lần gởi đơn kiến nghị lên các cấp, nhưng đến nay tình trạng này không những giảm mà ngày càng tăng”.
Trong thời gian qua, đội kiểm tra liên ngành của TX Sông Cầu đã phối hợp với nhiều địa phương tổ chức nhiều đợt kiểm tra ở vùng biển Sông Cầu. Ông Đặng Phú Nguyên, Trưởng trạm Khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản TX Sông Cầu, cho biết: Ngày 25/3, trong quá trình tuần tra, chúng tôi phát hiện và truy đuổi phương tiện PY 15047TS đang khai thác thủy sản bằng nghề lưới kéo tại khu vực phía nam núi Con. Chủ phương tiện đã cắt lưới bỏ lại và cho ghe tăng tốc chạy. Trạm đã phối hợp với UBND phường Xuân Yên mời chủ phương tiện đến kiểm điểm và làm cam kết. Ngày 28/10, đội kiểm tra phối hợp với công an và UBND phường Xuân Yên tiến hành tuần tra, truy đuổi 6 cặp tàu cá đang khai thác thủy sản bằng nghề lưới kéo đôi trong vịnh Xuân Đài. Tại hiện trường, chúng tôi tịch thu 8 quả phao ganh đường kính 20-25cm và một đụt lưới dài 10m. Ngày 31/10, đội phối hợp với UBND phường Xuân Yên và cơ quan Quân sự thị xã tiến hành tuần tra, truy đuổi 4 cặp tàu cá cũng đang hành nghề lưới kéo đôi trong vịnh Xuân Đài. Khi bị phát hiện, tất cả đều thu lưới lên tàu và cắt đụt lưới bỏ chạy ra cửa biển… Đội kiểm tra liên ngành cũng phối hợp với UBND xã Xuân Bình và Xuân Hải tiến hành kiểm tra, truy đuổi các phương tiện tàu cá, đa số dưới 20CV, khai thác loại ốc mà dân địa phương gọi là ốc cơm cháy trên đầm Cù Mông; phối hợp với UBND xã Xuân Cảnh xử lý 3 trường hợp khai thác ốc cơm cháy trong đầm Cù Mông. Đội cũng đã tổ chức nhiều đợt truy quét những trường hợp dùng bóng lưới Thái Lan đánh bắt ở đầm Cù Mông. Tuy nhiên, trên đầm Cù Mông (khu vực hai xã Xuân Lộc và Xuân Hải) đang phát triển mạnh nghề bóng lưới Thái Lan, hoạt động từ 16 giờ đến 5 giờ sáng ngày hôm sau nên đội kiểm tra rất khó tiếp cận. Hiện chúng tôi phối hợp với từng địa phương rà soát, nắm lại tên những người hành nghề bóng lưới Thái Lan để có hướng tuyên truyền, vận động họ chuyển nghề.
NGỌC NHƯ - TUYẾT HƯƠNG
