Ngân hàng Nhà nước Việt
 |
|
Sản xuất bao bì nhựa tại một doanh nghiệp ở Khu công nghiệp An Phú (TP Tuy Hòa) - Ảnh: V.NGUYÊN |
Thông tư 07 cho phép các tổ chức tín dụng cho vay vốn đối với các hợp đồng tín dụng trung và dài hạn nhằm đáp ứng nhu cầu vốn cho các tổ chức, cá nhân để phục vụ sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và đầu tư phát triển; cho vay vốn ngắn hạn, trung hạn và dài hạn nhằm đáp ứng nhu cầu vốn phục vụ đời sống của cá nhân, hộ gia đình như sửa chữa nhà, mua phương tiện đi lại, mà nguồn trả nợ bằng tiền lương của khách hàng vay; cho vay theo phương thức thấu chi tài khoản cá nhân; cho vay thông qua nghiệp vụ phát hành và sử dụng thẻ tín dụng...
Như vậy, thị trường tiền tệ đang tồn tại hai cơ chế lãi suất, đó là cho vay theo lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước công bố từng thời điểm (lãi suất cơ bản hiện nay ở mức 8%/năm, lãi suất cho vay tối đa là 12%/năm) và cho vay theo cơ chế lãi suất thỏa thuận. Sau khi Thông tư 07 được ban hành và áp dụng, ngay lập tức các tổ chức tín dụng trên địa bàn Phú Yên “đẩy” lãi suất các khoản cho vay trung và dài hạn lên mức 16%/năm, thậm chí có nơi lên 17%/năm. Việc “song hành” cùng lúc hai cơ chế lãi suất đã tạo nên nhiều ý kiến trái chiều.
Các doanh nghiệp tỏ ra băn khoăn về cơ sở pháp lý của việc áp dụng cơ chế lãi suất thỏa thuận. Bởi, theo quy định tại Khoản 1 Điều 476 Bộ luật Dân sự: “Lãi suất vay do các bên thỏa thuận nhưng không vượt quá 150% của lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước công bố đối với loại vay tương ứng”. Như vậy, dù có hay không có các quy định hoặc hướng dẫn của Ngân hàng Nhà nước thì vẫn luôn tồn tại “trần” lãi suất theo phạm vi điều chỉnh của Bộ luật Dân sự. “Vấn đề đặt ra ở đây là doanh nghiệp có thể khởi kiện nếu ngân hàng cho vay với lãi suất cao hơn 150% lãi suất cơ bản, vì quy định phải áp dụng văn bản quy phạm pháp luật có giá trị pháp lý cao nhất”, ông Nguyễn Hữu Phát, Giám đốc DNTN Minh Phát (huyện Đông Hòa) nói.
Bà Đào Thị Viềng, Phó Giám đốc chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp – Phát triển nông thôn (Agribank) tại Phú Yên cho rằng: Ngân hàng cũng là một doanh nghiệp, hoạt động trên cơ sở “đi vay để cho vay”, phải tính toán chi phí giữa huy động vào và cho vay ra. Về nguyên tắc, không thể cho vay với mức lãi suất thấp hơn huy động. Thời gian gần đây, Agribank phải chịu áp lực mức khống chế bởi trần lãi suất cơ bản, nay được tự do thỏa thuận lãi suất với khách hàng sẽ tránh được nguy cơ lỗ vốn.
Đứng trước xu hướng lãi suất cho vay tăng cao, nhiều doanh nghiệp ở Phú Yên tỏ ra lo ngại khi chi phí đầu vào tăng theo, đồng thời việc vay vốn sẽ khó khăn hơn do các tổ chức tín dụng tăng cường kiểm soát hạn mức tín dụng và lĩnh vực cho vay. Ông Phát nói: “Trong điều kiện hiện nay, cơ chế lãi suất thỏa thuận cho phép các tổ chức tín dụng có điều kiện “đẩy” lãi suất cho vay lên cao, thậm chí ở mức 20%/năm, bằng thời điểm năm 2008. Trong khi đó, lãi suất huy động vốn không được phép vượt 10,49%/năm. Như vậy, cơ chế lãi suất thỏa thuận hầu như chỉ có lợi cho các tổ chức tín dụng, còn đối với người đi vay sẽ không còn được bảo vệ bởi “trần” lãi suất cơ bản. Hệ quả là tăng chi phí đầu vào của doanh nghiệp, kéo theo đó là tăng giá bán sản phẩm, làm gia tăng nguy cơ tái lạm phát.
VÂN NGUYÊN
