Hơn 5 năm thực hiện Luật đất đai sửa đổi năm 2003 đã giải quyết tốt vấn đề về quyền lợi, nghĩa vụ của người sử dụng đất, cũng như đề cao trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực đất đai. Các thủ tục hành chính được giải quyết nhanh gọn hơn, công tác đền bù, giải phóng măt bằng được thực hiện công bằng và bình đẳng, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp đầu tư, phát triển sản xuất kinh doanh, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác kiểm tra, quản lý đất đai trên địa bàn tỉnh còn một số tồn tại cần tháo gỡ. Cụ thể, nhiều công trình, dự án được giao đất nhưng vẫn không sử dụng hoặc sử dụng không đúng mục đích và mang lại hiệu quả thấp. Nhiều tổ chức được giao đất thiếu trách nhiệm để bị lấn chiếm hoặc cho các tổ chức, cá nhân khác thuê mướn sử dụng, liên doanh, liên kết trái pháp luật, không tuân thủ các quy định của Luật đầu tư, Luật xây dựng, Luật bảo vệ môi trường, gây lãng phí cho Nhà nước. Để quản lý tốt nguồn tài nguyên đất, cần tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát theo từng dự án hoặc kiểm tra theo loại hình tổ chức sử dụng đất. Mục đích của việc kiểm tra nhằm phát hiện những dự án, công trình đã được Nhà nước giao đất, cho thuê đất nhưng không sử dụng hoặc sử dụng không đúng mục đích, sử dụng đất bị lấn chiếm hoặc chuyển nhượng, cho thuê lại trái pháp luật, sử dụng kém hiệu quả, vi phạm các quy định của pháp luật về đầu tư, xây dựng, môi trường... đặc biệt là việc trốn tránh nghĩa vụ thuế. Để công tác kiểm tra, kiểm soát đạt kết quả, cần thực hiện tốt các yêu cầu.
Đó là, kiểm tra có trọng tâm, trọng điểm các dự án có sử dụng diện tích đất lớn, có nổi cộm hiện đang được dư luận quan tâm; kiểm tra đầy đủ, trung thực, chính xác dựa trên cơ sở pháp lý của Luật đất đai, Luật xây dựng, Luật đầu tư, Luật quản lý thuế, Luật bảo vệ môi trường, cùng các văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành những luật này; kiểm tra theo chương trình, kế hoạch được nêu ra cụ thể trên cơ sở đã được lập trước theo các dự án đã được chọn.
Về phương pháp thực hiện, thành lập đoàn công tác liên ngành do Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh làm chủ trì cùng các sở, ban, ngành tham gia như Kế hoạch, Xây dựng, Tài chính, Thuế và UBND huyện, thị xã, thành phố và cấp xã nơi có đất. Điều tra thực tế hiện trạng sử dụng đất đối chiếu với hồ sơ pháp lý của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền đã cấp, kết hợp với phỏng vấn người dân xung quanh và chính quyền địa phương. Đo đạc để xác định diện tích đất vi phạm pháp luật; thống kê, phân tích đánh giá, tổng hợp số liệu và báo cáo kịp thời cho cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.
Nội dung kiểm tra gồm kiểm tra hồ sơ, thủ tục pháp lý về giao đất, cho thuê đất; kiểm tra hiện trạng sử dụng đất; kiểm tra các giấy tờ pháp lý về quy hoạch xây dựng, cho phép xây dựng công trình. Tình hình thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước như kê khai nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, thuế nhà đất; kiểm tra tình trạng ô nhiễm môi trường, nghĩa vụ nộp phí bảo vệ môi trường.
Qua kết quả kiểm tra và kết luận của đoàn kiểm tra, đề xuất biện pháp xử lý đối với những trường hợp sử dụng đất trái pháp luật, như truy thu, phạt hoặc thu hồi đất.
THẾ BẢY
