Dự án Phát triển nguồn nhân lực du lịch Việt Nam do Cộng đồng châu Âu và Chính phủ Việt Nam phối hợp triển khai đã đem lại cho các doanh nghiệp cơ hội để chuẩn hóa đội ngũ chủ chốt của các bộ phận trong khách sạn. Tuy nhiên, vẫn còn một số hạn chế cần sớm được khắc phục để công tác đào tạo hiệu quả hơn.
Phát triển nguồn nhân lực, khó khăn của các doanh nghiệp hoạt động trên lĩnh vực du lịch hiện nay – Ảnh: MINH NGUYỆT
NHIỀU BẤT CẬP
Tại hội thảo “Đào tạo tại chỗ” vừa tổ chức tại Phú Yên có nhiều ý kiến cho rằng, tài liệu chuẩn dành cho đào tạo viên về hệ thống tiêu chuẩn kỹ năng nghề du lịch Việt Nam (VTOS) theo dự án EU chưa nhiều để các đào tạo viên và các cán bộ quản lý cùng tham gia nghiên cứu nội dung, biên soạn bài giảng. Vào thời gian cao điểm phục vụ khách, các đào tạo viên phải dành nhiều thời gian cho nhiệm vụ kinh doanh nên công tác đào tạo còn hạn chế. Việc tổ chức thẩm định không được thực hiện cho từng địa phương, chi phí thẩm định sau đào tạo khá cao là những khó khăn trong công tác đào tạo tại chỗ nguồn nhân lực du lịch hiện nay. Ông Nguyễn Văn Minh, Giám đốc Công ty cổ phần Du lịch Sài Gòn - Quy Nhơn nói: “Học viên, thậm chí đào tạo viên chưa có nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của các chuẩn mực. Việc lĩnh hội kiến thức và thực hiện công việc của học viên chưa đạt kết quả như mong muốn. Ngoài việc đào tạo bằng nhiều hình thức để phát triển nguồn nhân lực thì việc cấp chứng chỉ nghề cho học viên cũng rất cần thiết”.
Nhiều doanh nghiệp cho rằng, họ đang gặp một số trở ngại trong việc đào tạo cho nhân viên, hướng dẫn viên tốt đến mấy thì những nhân viên này cũng không nhận được chứng chỉ do Hội đồng cấp chứng chỉ quốc gia cấp, bởi doanh nghiệp không có đào tạo viên chuyên ngành hướng dẫn viên. Điều đó làm cho nhân viên bị thiệt thòi, còn doanh nghiệp vẫn thiếu những nhân viên đạt chuẩn khi đăng ký tham gia hệ thống tiêu chuẩn VTOS. Có học viên là hướng dẫn viên du lịch sau khi được đào tạo theo tiêu chuẩn VTOS làm việc rất tốt, được cấp chứng chỉ nghề hướng dẫn viên du lịch nhưng lại không hội đủ điều kiện để cấp thẻ hướng dẫn viên du lịch là điều bất cập. Ông Nguyễn Phạm Trung Kiên, Giám đốc Công ty Du lịch Miền Trung, đào tạo viên dự án EU bức xúc: “Một nhân sự được đào tạo theo chuẩn VTOS, được cấp chứng chỉ chắc chắn sẽ làm việc tốt và chuyên nghiệp hơn so với một người học trung cấp, cao đẳng hoặc cử nhân Du dịch mới tốt nghiệp ra trường. Thực tế, các sinh viên mới ra trường khi về doanh nghiệp chắc chắn cũng sẽ phải đào tạo lại theo tiêu chuẩn VTOS. Trong khi đó, hướng dẫn viên có chứng chỉ nghề do Hội đồng cấp chứng chỉ quốc gia cấp có thể làm việc ngay mà không cần đào tạo nhưng lại phải đi học lớp nghiệp vụ hướng dẫn du lịch. Điểm này khá bất cập và tạo một nghịch lý là người có chứng chỉ nghề hướng dẫn viên do Hội đồng cấp chứng chỉ quốc gia cấp vẫn chưa làm nghề hướng dẫn viên mà phải học thêm nghiệp vụ”.
CẦN CÓ CƠ CHẾ HỖ TRỢ ĐÀO TẠO
Ông Đặng Thái Luyện, Giám đốc Công ty cổ phần du lịch Long Phú (Khánh Hòa) đề xuất: “Các trường đào tạo du lịch phải có trách nhiệm đào tạo tiêu chuẩn nghề VTOS cho các doanh nghiệp du lịch. Chương trình đó nhà trường nên thông báo cho các doanh nghiệp biết để hợp đồng dịch vụ đào tạo. Như vậy, mỗi doanh nghiệp chọn một người đào tạo nghề theo tiêu chuẩn VTOS để kiểm tra tại doanh nghiệp. Nhà nước nên có chế độ hỗ trợ cho các cơ sở đào tạo nguồn nhân lực theo tiêu chuẩn VTOS để giảm bớt chi phí đào tạo mà doanh nghiệp phải chịu. Sau khi đào tạo theo tiêu chuẩn VTOS, toàn ngành phải áp dụng để có sự thống nhất trong cả nước, như vậy chất lượng phục vụ của doanh nghiệp sẽ tốt hơn và đồng nhất”.
Một số ý kiến cho rằng, nên cho phép đào tạo viên của ba nghiệp vụ lữ hành như hướng dẫn viên, điều hành tour, đại lý lữ hành được đào tạo chung dựa trên nền tảng VTOS của từng nghiệp vụ, nếu đào tạo viên có những năng lực và kinh nghiệm thực tế. Hội đồng cấp chứng chỉ quốc gia sẽ căn cứ trên năng lực và kiến thức theo chuẩn nghề VTOS để thẩm định và cấp chứng chỉ. Có như vậy mới thúc đẩy đào tạo viên thường xuyên tham gia đào tạo nguồn nhân lực tại doanh nghiệp, giảm thiểu sự lãng phí lực lượng đào tạo viên do thiếu đối tượng để đào tạo. Ông Nguyễn Văn Minh cho rằng: “Tổng cục Du lịch cần phối hợp với dự án sớm hình thành các trung tâm thẩm định nghề du lịch quốc gia tại các vùng du lịch trọng điểm để việc thẩm tra tay nghề và cấp chứng chỉ được thuận lợi, dễ dàng, ít tốn kém và có chất lượng hơn”.
Ông Lê Thanh Sang, Phó Giám đốc Khách sạn Hải Âu (Bình Định) nói: “Hiệp hội Du lịch Việt Nam cần làm việc với Bộ Lao động - Thương binh - Xã hội xác nhận khả năng đào tạo của các đào tạo viên là đủ điều kiện đào tạo học viên trình độ sơ cấp để giúp các trung tâm dạy nghề du lịch, khách sạn thuận lợi ở thủ tục pháp lý khi thành lập trung tâm và các đào tạo viên có điều kiện phát huy năng lực, đào tạo bổ sung cho lực lượng lao động của ngành. Việc tổ chức thẩm định sau đào tạo nên thực hiện tại mỗi địa phương, kinh phí thẩm định cần được Tổng cục Du lịch xem xét hỗ trợ, tạo điều kiện cho doanh nghiệp làm tốt hơn công tác đào tạo”.
Công tác đào tạo nhân lực cho ngành Du lịch đang được các địa phương và doanh nghiệp quan tâm bởi đơn vị nào cũng muốn có một đội ngũ lao động chuyên nghiệp, phục vụ khách hàng tốt nhất để địa phương là điểm đến của du khách. Hiệp hội Du lịch Việt Nam và Ban điều hành dự án phát triển nguồn nhân lực du lịch Việt Nam cần kéo dài thời hạn của dự án, mở rộng đối tượng và số lượng người tham gia, đồng thời cung cấp thêm tài liệu để công tác đào tạo tại chỗ của doanh nghiệp đạt hiệu quả cao hơn.
MINH NGUYỆT
