Dù Nhà nước đã đầu tư hàng trăm triệu đồng để xây dựng công trình cấp nước sinh hoạt tập trung, nhưng người dân vẫn phải uống nước... suối. Đây là thực tế đang xảy ra tại xã vùng cao Cà Lúi của huyện Sơn Hòa.

Đài nước thuộc hệ thống công trình cấp nước tập trung ở xã Cà Lúi, đã ngừng hoạt động từ ngày 8/8/2008 đến nay. - Ảnh: A.NGỌC

Việc người dân xã Cà Lúi thiếu nước sinh hoạt xảy ra đã nhiều năm nay. Vào mùa nắng, nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số trong xã phải đi lấy nước từ các con suối cách nhà vài cây số về sử dụng. Để giải quyết nhu cầu nước sinh hoạt cho người dân nơi đây, năm 2006, từ nguồn vốn Chương trình 134, huyện Sơn Hòa đã đầu tư trên 770 triệu đồng xây dựng công trình nước sạch tập trung tại xã Cà Lúi để cung cấp nước sinh hoạt cho hơn 1.000 dân ở bốn thôn, buôn gồm: Ma Lăng, Ma Đỉa, Ma Nhe và Ma Thìn.

Sau khi công trình hoàn thành và đưa vào vận hành, chủ đầu tư bàn giao lại địa phương quản lý, khai thác. Ông Nguyễn Văn Phúc, một người dân ở buôn Ma Lăng sử dụng nguồn nước này, cho biết: “Nhà nước đầu tư kinh phí xây dựng công trình này, người dân chúng tôi rất mừng, bởi giải quyết được tình trạng thiếu nước vào mùa nắng nóng. Thế nhưng, việc cấp nước của công trình không được liên tục vì phải thường xuyên sửa chữa và từ tháng 8/2008 đến nay, công trình không còn hoạt động nữa”. Ông Ma Khiếu, người từng tham gia công tác vận hành công trình nước sinh hoạt xã Cà Lúi, nói: “Tôi tham gia công tác vận hành được ba tháng, tiền lương được tính theo mức độ hoàn thành công việc. Suốt trong thời gian đó, do tôi không thu được tiền sử dụng nước của các hộ dân nên không được trả lương. Tôi là người cuối cùng tham gia vận hành công trình nước này và hơn một năm nay không còn ai làm công việc này nữa”. Chủ tịch UBND xã Cà Lúi Ma Ủy cho biết: “Công trình đưa vào sử dụng được một thời gian thì bị vỡ đường ống dẫn nước, một số van nước bị hở phải ngừng hoạt động để sửa chữa. Ngoài ra, việc nợ tiền điện cũng là nguyên nhân dẫn đến công trình “đắp chiếu” như hiện nay”. Theo Chi nhánh điện Sơn Hòa, tính đến tháng 8/2009, công trình nước sinh hoạt tập trung xã Cà Lúi nợ tiền điện gần 1,7 triệu đồng.

Ông Nguyễn Văn Thân, Trưởng Ban quản lý dự án Chương trình 134, 135 huyện Sơn Hòa, giải thích: “Do công trình nước nằm trên địa hình đồi dốc, một số đoạn ống đi qua đất sản xuất, bị nước làm xói mòn, trong quá trình cày đất để sản xuất người dân không chú ý làm vỡ đường ống, hoặc có nhiều đoạn đấu nối của đường ống bị hở keo cũng làm xì nước, khiến công trình phải thường xuyên ngừng phục vụ để sửa chữa. Thêm vào đó, người vận hành công trình không có chuyên môn, không được trả công nên gặp nhiều khó khăn và thiếu nhiệt tình khi khắc phục sự cố. Việc đường ống dẫn nước bị vỡ sau thời gian bảo hành là do địa phương không quản lý tốt”. Ông Thân cho biết thêm, trong khoảng thời gian từ 24/10/2006 đến 24/2/2008 (ngày nghiệm thu công trình và đưa vào sử dụng) công trình nước tập trung xã Cà Lúi hoạt động liên tục, chất lượng nước tốt. Sau đó hoạt động cầm chừng và đến tháng 8/2008 thì ngừng hoạt động cho đến nay.

Chủ tịch UBND xã Cà Lúi Ma Ủy giải thích: Khó khăn lớn nhất hiện nay không phải thiếu vốn, mà do không có cán bộ có trình độ chuyên môn để đáp ứng công việc. Nhiều công trình khi quyết toán phải làm việc nhiều lần với Kho bạc Nhà nước nhưng vẫn không giải quyết xong công việc”. Trong khi đó, Phó Chủ tịch UBND huyện Sơn Hòa Nguyễn Quốc Hoàn, cho biết: “Trong quá trình triển khai, UBND huyện căn cứ vào các văn bản hướng dẫn của tỉnh và Trung ương về việc giao UBND xã làm chủ đầu tư các dự án thuộc các chương trình 134, 135, nếu xã nào không đủ năng lực thực hiện thì phải báo cáo UBND huyện biết để giao lại cho Ban quản lý dự án các chương trình 134, 135 huyện làm chủ đầu tư. UBND huyện không ép các xã phải đứng ra làm chủ đầu tư. Và chỉ có xã Sơn Hội gởi văn bản kiến nghị huyện làm chủ đầu tư thay cho xã đối với các dự án triển khai trên địa bàn xã này”.

Theo báo cáo của UBND huyện Sơn Hòa công tác tổ chức và triển khai thực hiện các công trình thuộc hai chương trình 134, 135 trên địa bàn huyện đều tiến hành đúng quy định. Sau khi kế hoạch và đề án được phê duyệt, Ban quản lý dự án chương trình 134, 135 huyện làm việc với UBND các xã có công trình để chọn vị trí và bàn biện pháp triển khai thi công. Trong quá trình thi công, mỗi xã đều thành lập ban giám sát và phối hợp với ban quản lý dự án huyện để giám sát công trình trong suốt thời gian thi công. Đồng thời, UBND huyện cũng thành lập ban chỉ đạo và ban quản lý dự án, còn UBND xã thành lập ban chỉ đạo và ban giám sát của xã. Sau đó mở lớp tập huấn để quán triệt chức năng, nhiệm vụ của từng cấp, từng ngành và hướng dẫn các bước tiến hành của từng chương trình. Trong quá trình triển khai thực hiện, tùy theo chức năng, nhiệm vụ của từng ngành, từng cấp mà tham gia kiểm tra, đôn đốc và vận động nhân dân thực hiện.

ANH NGỌC