Thời gian qua, một số tổ chức quốc tế có mặt tại Phú Yên với các hoạt động hướng tới cộng đồng. Có tổ chức chọn HTX để triển khai, cũng có tổ chức mong muốn nhóm cộng đồng thành lập tổ hợp tác, HTX để đồng hành. Sở dĩ như vậy, bởi các đơn vị kinh tế tập thể là mô hình có tính cộng đồng cao, phù hợp mục đích hướng tới của các tổ chức này.
Năm 2020, khởi động Dự án tăng cường năng lực cộng đồng trong bảo tồn quần thể rạn san hô Hòn Yến ở huyện Tuy An, do Quỹ Môi trường toàn cầu - Chương trình dự án nhỏ tại Việt Nam (UNDP - GEF/ SGP) tài trợ. Đến năm 2021, Tổ hợp tác Quản lý và bảo vệ rạn san hô Hòn Yến được thành lập. Hiện nay, dự án này đã hoàn thành xong 2 giai đoạn, chuẩn bị bước vào giai đoạn 3. Một trong những điều kiện để triển khai giai đoạn 3 là nâng tổ hợp tác thành HTX.
Theo ông Lê Quang Hiệp, Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, kế hoạch dự kiến tháng 8 này, HTX Quản lý và bảo vệ rạn san hô Hòn Yến sẽ ra đời. Ngay từ khi khởi động dự án, UNDP đã xác định không tài trợ cho mô hình doanh nghiệp. Tôn chỉ của họ là hỗ trợ cho cộng đồng, để huy động người dân đang sinh sống ở đó chung tay thực hiện và mô hình HTX là phù hợp nhất. Để chuẩn bị, trước đó Liên minh HTX tỉnh đã phối hợp với UBND xã An Hòa Hải tổ chức tập huấn về thành lập HTX thủy sản tại đây theo kế hoạch của UBND tỉnh về thành lập mới các HTX thủy hải sản tại các địa phương có biển.
Trước đó năm 2017, Cơ quan nông nghiệp Phần Lan về phát triển lương thực và lâm nghiệp (FFD) cũng triển khai các dự án hỗ trợ các hộ trồng rừng quy mô nhỏ, hướng tới chứng chỉ rừng để phục hồi nền lâm nghiệp quy mô nhỏ tại Việt Nam. Đối tượng FFD hỗ trợ là các HTX. PGS.TS Trần Thị Phượng, điều phối viên quốc gia Dự án hỗ trợ các hộ trồng rừng quy mô nhỏ cho biết: Dự án hướng tới những người trồng rừng yếu thế tức là có diện tích nhỏ, chưa được đầu tư cũng như xây dựng chứng chỉ rừng… Những người này tập hợp lại trong HTX để nâng cao hoạt động trồng rừng theo hướng chuyên nghiệp.
Vừa mới đây, Tổ hợp tác du lịch cộng đồng thôn Xí Thoại (xã Xuân Lãnh, huyện Đồng Xuân) được thành lập gắn với Dự án dịch vụ du lịch cộng đồng thôn Xí Thoại do Ủy ban Y tế Hà Lan - Việt Nam (MCNV) tài trợ. Đây là một minh chứng nữa cho thấy các tổ chức phi chính phủ quốc tế đánh giá cao tính cộng đồng của các đơn vị kinh tế tập thể trong các hoạt động hướng tới lợi ích của cộng đồng dân cư.
BẠCH VÂN