Từ năm 2019 đến nay, Phú Yên không có tàu cá vi phạm khai thác thủy sản vùng biển nước ngoài bị bắt giữ, xử lý. Đây là một trong những nỗ lực chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định của tỉnh, góp phần cùng ngành Thủy sản cả nước gỡ cảnh báo thẻ vàng.

Mới đây, UBND tỉnh tiếp tục chỉ đạo các sở, ngành, địa phương khẩn trương khắc phục một số tồn tại để chuẩn bị cho đợt thanh tra lần thứ 5 của Ủy ban châu Âu.

Còn nhiều tàu cá “3 không”

Hiện toàn tỉnh có khoảng 1.930 tàu cá, trong đó 658 tàu có chiều dài từ 15m trở lên chuyên khai thác vùng biển khơi. Đến nay, 654 tàu cá từ 15m trở lên đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS), 4 tàu chưa lắp đặt VMS là do hư hỏng, đang nằm bờ.

Mặc dù có nhiều nỗ lực, tuy nhiên tại một số địa phương ven biển trên địa bàn tỉnh vẫn chưa quản lý, kiểm soát được tàu cá “3 không” (không đăng kiểm, không đăng ký, không giấy phép), chưa quyết liệt xử lý các hành vi vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) như ngắt kết nối thiết bị VMS, vi phạm về nhật ký khai thác, tàu cá hoạt động khai thác sai vùng… dẫn đến kết quả còn hạn chế trong công tác chống khai thác IUU.

Mới đây, Sở NN&PTNT phối hợp với các cơ quan, đơn vị chức năng làm việc với các địa phương ven biển về công tác chống khai thác IUU. Qua rà soát, trên địa bàn TX Sông Cầu có 641 tàu cá “3 không”.

Địa phương còn để xảy ra tình trạng tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên không cập cảng cá chỉ định mà cập các bến cá truyền thống để bốc dỡ thủy sản trái quy định; không thực hiện đúng các quy định khi cập cảng cá chỉ định. Địa phương chưa xử lý triệt để các trường hợp mất kết nối VMS, không thực hiện đúng quy định ra vào cảng cá chỉ định.

Tại huyện Tuy An có 267 tàu cá “3 không”. Ngoài tình trạng tàu cá từ 15m trở lên không cập cảng cá chỉ định mà thường cập bến cá truyền thống ở xã An Ninh Đông để bốc dỡ thủy sản, từ năm 2023 đến nay, có 38 lượt tàu cá mất kết nối VMS trên biển và nhiều lượt tàu không thực hiện đúng quy định về xuất, nhập cảng cá chỉ định.

TP Tuy Hòa có 81 tàu cá “3 không”. Chỉ trong 2 tháng đầu năm 2024, TP Tuy Hòa có 4 tàu cá vượt ranh giới cho phép trên biển, 29 tàu cá mất kết nối VMS trên biển. Địa phương cũng chưa phối hợp tốt trong công tác chống khai thác IUU, nhất là phối hợp xử lý vi phạm hành chính. Tương tự, TX Đông Hòa có 147 tàu cá “3 không”.

Ngoài việc để xảy ra tình trạng tàu cá từ 15m trở lên không thực hiện đúng các quy định khi cập cảng cá chỉ định, địa phương chưa phối hợp tốt trong công tác chống khai thác IUU, chưa xử lý triệt để các trường hợp mất kết nối VMS…

Ông Hà Viên, Giám đốc Ban Quản lý cảng cá Phú Yên cho biết: Hiện nay, nhiều chủ tàu khai thác thủy hải sản không chịu đưa tàu vào các cảng cá chỉ định, mà đưa vào các bến cá truyền thống để bốc dỡ thủy sản, gây khó khăn cho công tác giám sát sản lượng khai thác. Trong khi đó, hầu hết địa phương bỏ ngỏ công tác quản lý nên các bến, bãi lên cá chưa giám sát được tàu cá và chưa báo cáo sản lượng thủy sản bốc dỡ theo quy định.

TX Sông Cầu hiện có 641 tàu cá “3 không”. Ảnh: ANH NGỌC

Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm

Theo Chi cục Thủy sản (Sở NN&PTNT), công tác xử lý đối với các tàu cá vi phạm khai thác IUU thời gian qua được tỉnh triển khai quyết liệt. Trong năm 2023, chi cục đã phối hợp với các đơn vị chức năng tổ chức 6 cuộc thanh tra chuyên ngành thủy sản trên biển.

Qua giám sát, từ năm 2023 đến nay, trên địa bàn tỉnh có 16 tàu cá vượt ranh giới cho phép trên biển; 162 tàu cá mất kết nối VMS trên biển, trong đó có 7 tàu cá mất kết nối trên 10 ngày.

“Các cơ quan chức năng đã xử phạt 65 trường hợp với tổng số tiền hơn 900 triệu đồng, với các hành vi vi phạm chủ yếu như không duy trì hoạt động của VMS trong quá trình hoạt động trên biển; không thông báo các thông tin cho tổ chức quản lý cảng cá trước khi vào cảng; không đăng ký tàu cá; thuyền trưởng, máy trưởng không có văn bằng hoặc chứng chỉ theo quy định…”, ông Đào Quang Minh, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản cho biết.

Theo ông Nguyễn Thanh Phong, Phó Chủ tịch UBND huyện Tuy An, huyện đã chỉ đạo các xã rà soát, phân loại, đánh giá cụ thể, công khai danh sách các tàu cá chưa đăng kiểm, đăng ký trên địa bàn; hướng dẫn cụ thể cho chủ tàu cá hoàn tất các hồ sơ, giấy tờ liên quan để thực hiện đăng kiểm, đăng ký theo quy định và sẽ hoàn thành trong tháng 3/2024.

Huyện cũng đã chỉ đạo các địa phương tăng cường quản lý tàu cá, nếu để phát sinh tàu cá không rõ nguồn gốc hoặc đóng mới mà không có văn bản chấp thuận của cơ quan chức năng và còn tàu cá “3 không” thì người đứng đầu địa phương chịu trách nhiệm.

UBND TX Sông Cầu cũng đã chỉ đạo các xã, phường có tàu cá tiếp tục phối hợp với các đồn, trạm kiểm soát biên phòng kiểm tra, giám sát chặt chẽ các bến cá truyền thống, nhất là bến cá Xuân Cảnh và điểm lên cá Xuân Hải.

Ông Lâm Duy Dũng, Phó Chủ tịch UBND TX Sông Cầu cho biết: UBND thị xã đã chỉ đạo Phòng Kinh tế, UBND các xã, phường có tàu cá tăng cường phối hợp với các lực lượng chức năng xử lý nghiêm, triệt để những trường hợp vi phạm trong khai thác IUU, nhất là các hành vi vi phạm về thiết bị VMS; tàu cá không đăng kiểm, không đăng ký, không giấy phép khai thác thủy sản; không thực hiện đúng quy định ra vào cảng cá chỉ định.

Sở NN&PTNT đề nghị các địa phương ven biển khẩn trương khắc phục những tồn tại, hạn chế trong khai thác IUU và phải hoàn thành trước tháng 3/2024. UBND các xã, phường cần cử cán bộ phối hợp với văn phòng đại diện kiểm tra, kiểm soát nghề cá tại các cảng cá để kịp thời lập thủ tục xử lý vi phạm hành chính đối với những trường hợp vi phạm hoặc chuyển cho người có thẩm quyền ra quyết định xử phạt theo quy định.

Ông Nguyễn Tri Phương, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT cho hay: Để chuẩn bị cho đợt thanh tra lần thứ 5 (dự kiến vào tháng 4/2024), sở, ngành liên quan và các địa phương ven biển cần triển khai quyết liệt công tác chống khai thác IUU. Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh và UBND các huyện, thị xã, thành phố ven biển tăng cường xử phạt vi phạm hành chính đối với tàu cá vi phạm.

Sở NN&PTNT cũng đã kiến nghị UBND tỉnh xem xét loại khỏi danh sách tàu cá đủ điều kiện khai thác hải sản trên các vùng biển xa đối với các tàu cá vi phạm về kết nối VMS trên biển, vượt ranh giới cho phép trên biển từ 2 lần trở lên trong một quý nhưng không phải nguyên nhân bất khả kháng. 

ANH NGỌC