4.375 tàu cá trên 15m trong cả nước không bật thiết bị giám sát hành trình (VMS) khi khai thác thủy sản trên biển trong 6 tháng qua. Ngoài ra, hiện cả nước còn gần 15.200 tàu cá ba không: không đăng ký, không đăng kiểm, không cấp phép.
Con số này vừa được Bộ NN&PTNT công bố và đề nghị các tỉnh, thành phố ven biển rà soát, kiểm tra, xác định rõ tình trạng các tàu cá mất kết nối VMS để chống khai thác thủy sản bất hợp pháp. Đối với Phú Yên, hiện có khoảng 1.930 tàu cá, trong đó 657 tàu có chiều dài lớn nhất từ 15m trở lên chuyên khai thác vùng biển khơi. Cách đây 1 năm, qua theo dõi cơ quan chức năng phát hiện một số tàu cá trên địa bàn TP Tuy Hòa tham gia khai thác thủy sản trên biển có dấu hiệu tháo, gửi thiết bị VMS tàu cá để đưa tàu khai thác thủy sản bất hợp pháp.
Để chấm dứt tình trạng tàu cá Phú Yên khai thác thủy sản bất hợp pháp, nhất là nguy cơ khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài, UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan, đơn vị liên quan phối hợp xử lý nghiêm tàu cá có dấu hiệu tháo, gửi thiết bị VMS để đưa tàu khai thác thủy sản bất hợp pháp. Mới đây nhất, ngay sau khi nghỉ tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024, tại cảng cá Đông Tác (TP Tuy Hòa), Sở NN&PTNT, Hội Nghề cá tỉnh, Ban Quản lý cảng cá Phú Yên và một số doanh nghiệp thủy sản trên địa bàn tỉnh tổ chức gặp mặt, động viên ngư dân khai thác thủy sản đầu năm. Tại buổi gặp mặt, các ngư dân cam kết thực hiện nghiêm các quy định khai thác thủy sản trên biển, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), không vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài và tham gia bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc. Lãnh đạo Sở NN&PTNT đề nghị bà con ngư dân chấp hành tốt các quy định về khai thác thủy sản trên biển, chấp hành nghiêm các quy định của Luật Thủy sản, tham gia chống khai thác IUU nhằm góp phần sớm gỡ cảnh báo thẻ vàng của Ủy ban châu Âu đối với thủy sản khai thác của Việt Nam.
Dự kiến tháng 4 tới đây đại diện Ủy ban châu Âu sẽ sang Việt Nam tiếp tục thanh tra về IUU, xem xét gỡ thẻ vàng. Theo các chuyên gia, nếu không gỡ được thẻ vàng trong thời gian sắp tới thì có thể Việt Nam phải mất vài năm nữa mới có cơ hội gỡ, thậm chí có nguy cơ bị phạt thẻ đỏ, bị hạn chế xuất khẩu thủy sản vào các thị trường quan trọng khác.
Câu chuyện gỡ thẻ vàng trong IUU không phải mới, nhưng lại khó giải quyết, khi mà ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận ngư dân chưa cao, vẫn cố tình vi phạm khi đánh bắt trên biển. Trong các lần thanh tra về IUU, Ủy ban châu Âu đưa ra các nhóm khuyến nghị đối với Việt Nam, trong đó có vấn đề về tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài; chưa kiểm soát tốt nguồn gốc thủy sản xuất khẩu và tàu cá; việc thực thi pháp luật, trong đó có xử phạt tình trạng tàu cá mất kết nối còn hạn chế.
Cùng với các tỉnh, thành phố ven biển, Phú Yên đang tiếp tục rà soát, kiểm tra và xác định rõ các tàu cá ở đâu, đang hoạt động hay nằm bờ, chủ sở hữu, hồ sơ đăng ký, đăng kiểm, giấy phép khai thác. Tập trung tuyên truyền, hướng dẫn ngư dân thực hiện đăng ký tàu cá theo quy định đối với các tàu cá chưa đăng ký tại địa phương, không để phát sinh tình trạng tàu cá không đăng ký, không đăng kiểm, không giấy phép khai thác thủy sản hoạt động tại địa phương. Quản lý chặt tàu cá xuất - nhập bến để phát hiện và xử lý triệt để trường hợp tàu cá vi phạm các quy định về khai thác thủy sản bất hợp pháp tại địa phương.
Với những giải pháp cụ thể, triển khai thực hiện quyết liệt với quyết tâm cao, hy vọng tình trạng tàu cá mất kết nối VMS khi đánh bắt trên biển sẽ không còn xảy ra, Việt Nam sớm gỡ thẻ vàng trong xuất khẩu thủy sản vào thị trường châu Âu, góp phần đưa ngành Thủy sản phát triển bền vững.
NGUYỄN QUANG
