Những ngày qua, nhà vườn trồng lay ơn ở các địa phương tập trung chăm sóc cho những luống lay ơn với hy vọng sẽ có một mùa hoa đẹp và kịp tết.

Thời tiết không thuận

Từ giữa tháng 10 âm lịch, khi người trồng lay ơn ở các địa phương bắt đầu xuống giống, cũng là lúc thời tiết bắt đầu mưa nhiều, ảnh hưởng đến sự sinh trưởng, phát triển của cây. Theo bà Bảy Huệ ở xã Bình Ngọc (TP Tuy Hòa), rằm tháng 10 vừa rồi, gia đình bà xuống giống hơn 1 sào (500m²) lay ơn. Ngay khi vừa xuống giống thì mưa dầm liên tục, củ giống ngậm nước lâu ngày nên nảy mầm chậm. Tính đến nay, các luống lay ơn đã xuống giống gần 1,5 tháng nhưng cây mới ra được 3 lá lớn và 1 lá nhỏ. Nếu bình thường thì thời điểm này, các cây lay ơn giống dài ngày đã ra được 4 lá to đều.

Không chỉ vậy, hiện nay, hầu hết các luống lay ơn của bà con ở đây đều nhiễm khá nhiều bệnh, ảnh hưởng lớn đến tốc độ sinh trưởng của cây. Ông Nguyễn Thanh Hà ở xã Bình Ngọc cho hay: Năm nay, gia đình tôi trồng được 1 sào lay ơn, hiện toàn bộ các luống lay ơn giống đỏ đô đều bị bệnh rã bẹ, đốm nâu, thối nhũn. Mặc dù gia đình đã dùng khá nhiều loại thuốc nhưng vẫn không thể cứu được số cây bị thối nhũn, rã bẹ. Một số cây đã bắt đầu chuyển vàng, nếu sống được thì cũng chưa chắc có hoa.

Tương tự, hơn 30% lay ơn trong tổng số 2 sào lay ơn của gia đình bà Lê Thị Bé ở xã Bình Ngọc cũng đang trong tình trạng lá có nhiều đốm nâu, khô và đỏ gốc. Bà Bé cho biết: Các giống lay ơn muộn, xuống giống trễ hơn thì ít bệnh hơn, còn các luống lay ơn giống dài ngày xuống giống sớm đều bị nhiễm bệnh rã bẹ, thối nhũn và tuyến trùng. Gia đình tôi cũng phun đủ loại thuốc nhưng cây vẫn rũ lá.

Theo nhiều người trồng lay ơn, nguyên nhân lay ơn bị bệnh nhiều là vì thời tiết mưa muộn, bắt đầu từ thời điểm xuống giống đến nay, trời mưa liên tục, ngày nào không mưa thì trời cũng không có nắng hoặc nắng yếu, độ ẩm cao. Trong khi đó, cây lay ơn lại chuộng thời tiết nắng ấm, thiếu nắng nên cây dễ bị sâu bệnh tấn công.

Trời mưa kéo dài nhiều ngày qua còn khiến cho việc chăm sóc lay ơn của các nhà vườn gặp nhiều khó khăn. Theo ông Nguyễn Văn Tuấn ở xã Hòa Quang Bắc (huyện Phú Hòa), hiện là thời điểm vô phân lần hai, giúp lay ơn có sức để vào đòng, nhưng nhiều ngày qua, trời mưa suốt nên ông chưa bón phân được. Cũng theo ông Tuấn, nếu vừa vô phân mà gặp mưa thì lay ơn sẽ càng dễ nhiễm bệnh, vì vậy bà con phải đợi thời tiết hảnh nắng mới dám bón phân. Gia đình ông đã chậm kỳ bón phân 4 ngày, nếu những ngày tới trời không nắng thì không kịp vô phân cho cây vào đòng, hoa sẽ không đạt chất lượng.

Hướng đến thị trường nội tỉnh

Mùa lay ơn năm nay, ngay từ đầu vụ xuống giống, nhiều nhà vườn đã hướng đến thị trường tiêu thụ nội tỉnh nên chọn cách canh tác phù hợp. Ông Nguyễn Thanh Hà cho hay: Nếu như những vụ trước, khi ưu tiên cung cấp hoa cho thị trường ngoài tỉnh, tôi sẽ xuống giống tập trung với 1-3 loại lay ơn chủ đạo, được thị trường các tỉnh phía Bắc ưa chuộng như lay ơn đỏ mập, vàng và xanh. Còn năm nay, ưu tiên tiêu thụ nội tỉnh, gia đình tôi trồng 6 loại lay ơn, mỗi loại một vài luống, đồng thời còn rải vụ để không thu hoạch tập trung. Nếu đúng theo tính toán thì 1 sào lay ơn sẽ thu hoạch 3 đợt. Trong đó, đợt 1 bắt đầu từ khoảng rằm tháng Chạp, đợt tiếp theo đúng dịp tết và đợt cuối cùng phải đến rằm tháng Giêng.

Tương tự, với 2 sào lay ơn, năm nay, gia đình ông Trương Văn Lý ở xã Bình Ngọc cũng trồng đến 10 loại lay ơn khác nhau. Ông Lý cho hay: Các giống lay ơn gia đình tôi trồng từ giống thường đến cao cấp, gồm cả giống ngắn ngày và dài ngày như: đỏ mập, vàng bơ, xanh, trắng, tím cẩm, đỏ vuông... Năm nay giá các loại củ giống, phân thuốc đều tăng nên chi phí đầu tư trồng lay ơn cũng tăng theo. Tính đến nay, chi phí trồng 2 sào lay ơn đã gần 35 triệu đồng. Từ nay đến khi thu hoạch phải tốn thêm khoảng 5 triệu đồng nữa, chưa kể tiền thuê đất sản xuất và công chăm sóc.

Theo những người trồng lay ơn, sỡ dĩ năm nay nhiều nhà vườn hướng đến thị trường tiêu thụ trong tỉnh là vì nếu lay ơn nở trúng tết, bán trong tỉnh giá sẽ cao gấp 2-3 lần so với bán cho thương lái thu gom đưa ra tỉnh ngoài. Tuy nhiên, đây cũng chỉ là tính toán chủ quan của nhà vườn, kết quả vẫn phụ thuộc rất lớn vào thời tiết và thị trường cuối năm.

THỦY TIÊN - CAO NGỌC