Phú Yên đặt mục tiêu đến năm 2025, Tuy Hòa từ đô thị loại II lên đô thị loại I, Sông Cầu lên đô thị loại II và huyện Tuy An thành thị xã. Hiện các đô thị này còn nhiều tiêu chí, chỉ tiêu chưa đạt. Các địa phương đang nỗ lực để sớm hoàn thành.

Nhiều tiêu chí, chỉ tiêu chưa đạt

Ngoài TX Sông Cầu còn 3 tiêu chuẩn chưa đạt thì huyện Tuy An và TP Tuy Hòa, số tiêu chuẩn chưa đạt chiếm tỉ lệ cao. Cụ thể, huyện Tuy An còn 17 tiêu chuẩn đô thị loại IV, TP Tuy Hòa còn 15 tiêu chuẩn đô thị loại I chưa đạt. Các tiêu chuẩn này tính theo Nghị quyết 1210/2016/UBTVQH13 ngày 25/5/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về phân loại đô thị (gọi tắt Nghị quyết 1210). Từ năm 2023, khi các tiêu chuẩn được nâng lên theo Nghị quyết 26/2022/UBTVQH15 ngày 21/9/2022 về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết 1210 (gọi tắt là Nghị quyết 26), có hiệu lực từ ngày 1/1/2023 thì các đô thị của tỉnh còn gặp khó hơn. Điển hình, TP Tuy Hòa mới đạt 49/63 tiêu chuẩn theo Nghị quyết 26.

Xét về điểm số, dù nghị quyết cũ hay mới thì tới hiện tại cả huyện Tuy An và TP Tuy Hòa đều chưa đạt điểm tối thiểu. Cụ thể, Nghị quyết 1210 quy định mức tối thiểu là 75/100 điểm thì huyện Tuy An mới đạt 61,2/100 điểm. TP Tuy Hòa tính theo Nghị quyết 26 đạt 75,79/100 điểm, còn hơn 9 điểm nữa mới đạt tối thiểu là 85 điểm.

PGS.TS Lưu Đức Hải, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch và phát triển đô thị Việt Nam - đơn vị tư vấn Chương trình phát triển đô thị TP Tuy Hòa, cho biết: Đánh giá tiêu chuẩn vị trí và tính chất đô thị theo tiêu chí đô thị loại I, TP Tuy Hòa đạt điểm tối trung bình. Trong 14 tiêu chuẩn chưa đạt có một số tiêu chuẩn đạt thấp gồm mật độ dân số, kiến trúc cảnh quan đô thị, nhà tang lễ… Khó khăn của TP Tuy Hòa hiện nay là mặc dù cơ sở hạ tầng đô thị được quan tâm đầu tư nhưng tốc độ phát triển kết cấu hạ tầng còn chậm do thiếu vốn, tiến độ thi công không đạt so với dự kiến. Cơ sở hạ tầng xã hội chưa tương xứng với tầm vóc đô thị lớn với số lượng các công trình văn hóa, thể dục thể thao quy mô còn nhỏ và các công trình công cộng như nhà hát, rạp chiếu phim, khu thể thao văn hóa mới còn hạn chế. Vốn cho đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng xã hội (các công trình văn hóa, y tế, thể thao) và hạ tầng kỹ thuật đô thị (hệ thống giao thông, tỉ lệ dân được sử dụng nước sạch) TP Tuy Hòa chưa chủ động được mà phụ thuộc phần lớn vào các dự án của các sở, ban ngành.

Tỉ lệ hộ dân khu vực ngoại thị TP Tuy Hòa sử dụng nước sạch đạt 97,73%. Ảnh: MINH DUYÊN

Bứt tốc hoàn thành mục tiêu

TP Tuy Hòa vừa đưa vào vận hành công trình nhà hỏa táng thành phố, đồng thời hoàn tất lộ trình nâng loại lên phường cho 3 xã là Bình Ngọc, Bình Kiến, An Phú. Cùng với đó, Trung tâm Điều hành đô thị thông minh thành phố đi vào hoạt động là một điểm cộng quan trọng cho nhóm các tiêu chuẩn hạ tầng kỹ thuật.

Ông Cao Đình Huy, Chủ tịch UBND TP Tuy Hòa cho biết: Thành phố đã thành lập 6 tiểu ban. Mỗi tiểu ban được phân phụ trách từng tiêu chí cụ thể. Hàng quý, các tiểu ban gửi báo cáo tiến độ thực hiện để UBND thành phố có những điều chỉnh phù hợp với thực tế. Một điểm thuận lợi của TP Tuy Hòa là lộ trình nâng loại đô thị nằm trong Quyết định 241 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt quy hoạch nâng loại đô thị toàn quốc giai đoạn 2021-2030. Từ đây giúp địa phương thuận lợi trong việc trình hồ sơ phê duyệt. TP Tuy Hòa lấy năm 2023 là năm chuẩn hóa phạm vi phát triển đô thị Tuy Hòa theo Nghị quyết 09 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về lãnh đạo xây dựng, nâng cấp TP Tuy Hòa đạt tiêu chí đô thị loại I trực thuộc tỉnh vào năm 2025, Chương trình hành động 04 của UBND tỉnh và đề án Đề nghị công nhận TP Tuy Hòa và khu vực phụ cận đạt tiêu chí đô thị loại I trực thuộc tỉnh vừa được UBND tỉnh phê duyệt. Năm 2024 hoàn chỉnh hồ sơ phê duyệt lên đô thị loại I với mức điểm trên 85 điểm.

Huyện Tuy An có hai khó khăn lớn là chỉ tiêu mật độ giao thông có mặt đường rộng 7,5m để hoàn thành cần khoảng 1.500 tỉ đồng đầu tư 300km; các công trình đầu mối giao thông, nhà hỏa táng, xử lý nước thải đô thị phụ thuộc vào các dự án chung của tỉnh. Theo ông Huỳnh Văn Khoa, Chủ tịch UBND huyện Tuy An, địa phương đã hoàn chỉnh đồ án Quy hoạch chung xây dựng đô thị Chí Thạnh và vùng phụ cận đến năm 2035 theo hướng xây dựng Tuy An trở thành đô thị du lịch - dịch vụ - thương mại. Huyện cũng dành trên 1.246 tỉ đồng đầu tư các công trình, dự án, các đồ án quy hoạch và đang tổ chức lựa chọn tư vấn để lập Chương trình phát triển đô thị. UBND huyện đã ban hành Kế hoạch 131/KH-UBND ngày 19/1/2021 về đấu giá quyền sử dụng đất giai đoạn 2021-2025, trong đó đưa ra mục tiêu thu ngân sách từ nguồn đấu giá sử dụng đất khoảng 1.525 tỉ đồng. Đây chính là nguồn thu chính để đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị.

MINH DUYÊN