Trục đô thị bắc - nam ở phía tây của tỉnh gồm chuỗi các đô thị dọc tuyến quốc lộ 19C. Các đô thị này có nhiệm vụ đẩy nhanh tốc độ đô thị hóa nông thôn vùng miền núi.

Đặc sắc phố núi

Hai Riêng (huyện Sông Hinh), Củng Sơn (huyện Sơn Hòa) và La Hai (huyện Đồng Xuân) là những đô thị hiện hữu của trục đô thị bắc - nam phía tây. Mỗi đô thị mang trong mình nét riêng độc đáo. Trong đó, thị trấn Hai Riêng được ví như Đà Lạt thứ hai, thị trấn Củng Sơn với không gian xanh ngay cửa ngõ trung tâm nội thị, còn thị trấn La Hai được gọi là thị trấn ngã ba sông bởi nằm ở điểm giao giữa sông Kỳ Lộ và sông Cô.

Ông Ngô Bình Thịnh, Chủ tịch UBND thị trấn Hai Riêng, cho biết: Không gian cộng đồng trong nội thị như hồ trung tâm, rừng thông, điểm du lịch văn hóa buôn Lê Diêm đang là điểm nhấn của thị trấn. Bờ hồ trung tâm là nơi vui chơi giải trí, thể dục thể thao hàng ngày của người dân. Nối hồ trung tâm với đồi thông là một cây cầu nhỏ, tạo nên sự liên kết khiến tổng thể trở thành khu sinh thái tự nhiên. Thỉnh thoảng nơi đây thu hút từng đàn cò trắng về trú ẩn, sinh sống. Chính không gian này đặt trong vùng khí hậu ôn hòa, mát mẻ nên du khách đặt cho Hai Riêng là Đà Lạt thứ hai. Buôn Lê Diêm là buôn tập trung chủ yếu đồng bào Ê Đê sinh sống. Trang phục, điệu múa, món ăn… truyền thống của đồng bào ở đây trở thành yếu tố thu hút du khách khắp cả nước tìm tới. Để tạo việc làm, tăng thu nhập từ hoạt động du lịch dịch vụ, huyện đã đầu tư xây dựng nhà rông, mua sắm trang phục, dụng cụ… đưa buôn Lê Diêm trở thành điểm du lịch văn hóa cộng đồng.

Với La Hai, nơi cũng bởi gắn với dòng Kỳ Lộ nên tuy là phố núi nhưng dễ ngập lụt khi mưa bão. Một bên là sông, một bên là núi, thị trấn La Hai nép mình bên những cánh đồng lúa, mía trải dài. Tuyến quốc lộ 19C là cánh cửa nối La Hai nói riêng, huyện Đồng Xuân nói chung với các tỉnh Tây Nguyên. Theo ông Phạm Trung Chánh, Phó Chủ tịch UBND huyện này, so với 5 năm trước, thị trấn La Hai hôm nay sầm uất và năng động hơn nhiều. Đường nội thị thoáng rộng với hai bên cây xanh, bồn hoa khang trang. Nhà cao tầng san sát với nhiều loại hình kinh doanh phục vụ mọi mặt đời sống người dân. Quốc lộ 19C đi qua không chỉ giúp hoàn thiện hơn cửa ngõ phía tây thị trấn mà còn tạo động lực phát triển cho các xã vùng sâu vùng xa đặc biệt khó khăn như Xuân Phước, Xuân Quang 3...

Gắn với nông nghiệp hàng hóa

Sản xuất nông nghiệp vẫn là chủ lực kinh tế của các đô thị trục bắc - nam phía tây của tỉnh. Các địa phương ở đây đang đẩy mạnh phát triển nông nghiệp đa giá trị, trong đó tập trung vào nông nghiệp hàng hóa, ứng dụng công nghệ cao kết hợp với du lịch trải nghiệm. Ông Phạm Trung Chánh cho biết thêm: Hàng năm từ nguồn vốn nông thôn mới (NTM), huyện phân bổ kinh phí hơn 200 triệu đồng cho các xã thực hiện mua máy móc thiết bị phục vụ sản xuất nông nghiệp. Đối với xã Xuân Phước, địa phương tạo điều kiện để xã hoàn thành xã NTM, NTM nâng cao. Hiện Xuân Phước xây dựng thành công thương hiệu sản phẩm dầu đậu phộng, hoàn thiện trang thiết bị chế biến, đóng gói cũng như xúc tiến thương mại. Sản phẩm này đạt OCOP 3 sao cấp tỉnh, bước đầu cải thiện thu nhập cho người dân.

Huyện Sơn Hòa đang khuyến khích các mô hình nông nghiệp công nghệ cao kết hợp du lịch trải nghiệm cao nguyên Vân Hòa. Ông Phạm Đình Phụng, Phó Chủ tịch UBND huyện này, cho biết: Ngoài cây mía, sắn truyền thống, địa phương hướng tới các loại cây trồng khác có giá trị xuất khẩu. Trong đó khuyến khích các mô hình ứng dụng công nghệ cao như rau thủy canh, trồng cây trong nhà màng, tưới bằng công nghệ nhỏ giọt… Đối với cao nguyên Vân Hòa, để tận dụng những ưu đãi về thổ nhưỡng, địa phương kêu gọi các cá nhân, tổ chức đầu tư du lịch trải nghiệm, sản xuất công nghệ cao để tạo việc làm cho lao động địa phương, tăng thu nhập cũng như thúc đẩy tái cơ cấu nông nghiệp theo hướng đa giá trị.

MINH DUYÊN