Dự kiến từ ngày 20-28/10, đoàn thanh tra của Ủy ban châu Âu (EC) sẽ kiểm tra thực tế việc khắc phục các khuyến nghị cảnh báo thẻ vàng đối với thủy sản Việt Nam. UBND các tỉnh, thành phố ven biển khẩn trương chuẩn bị báo cáo kết quả chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU) của địa phương mình; rà soát hồ sơ, tài liệu chứng minh liên quan đến chống khai thác IUU để cung cấp khi đoàn thanh tra EC yêu cầu.

Bộ đội biên phòng tuyên truyền, vận động ngư dân ký cam kết không khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài. Ảnh: ANH NGỌC

Nhờ thực hiện đồng bộ nhiều biện pháp tuyên truyền, kiểm tra, kiểm soát, ngăn chặn… nên khoảng 4 năm gần đây, toàn tỉnh Phú Yên không có tàu cá nào vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ, xử lý. Tỉnh tiếp tục triển khai quyết liệt công tác chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định IUU.

Triển khai đồng loạt các giải pháp

Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Trần Hữu Thế nhấn mạnh: Chống khai thác IUU là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách, UBND tỉnh yêu cầu các sở, ngành, địa phương liên quan, nhất là cấp xã đẩy mạnh tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức cho ngư dân; khẩn trương triển khai các biện pháp trọng tâm chống khai thác IUU. Các cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra tàu cá cập cảng bốc dỡ hải sản và rời cảng đi khai thác; xử lý nghiêm các tàu cá không lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS), không ghi nộp nhật ký khai thác thủy sản và các quy định tàu cập, rời cảng. Đồng thời xử lý nghiêm các chủ tàu, thuyền trưởng đưa tàu hoạt động vượt ranh giới vùng biển Việt Nam nhưng không phải lý do bất khả kháng. UBND tỉnh đề nghị các doanh nghiệp kiên quyết từ chối thu mua, chế biến, xuất khẩu các sản phẩm thủy sản có nguồn gốc từ khai thác IUU, tàu không cập cảng cá chỉ định…

Ông Đào Quang Minh, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản (Sở NN-PTNT), cho biết: Phú Yên đang triển khai số hóa công tác truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác thay vì kê khai thủ công như trước đây mất nhiều thời gian, nhân lực mà số liệu không chuẩn xác. Sở NN-PTNT cũng triển khai tập huấn cho cán bộ quản lý, ngư dân và doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực thủy sản về thao tác, ghi nhật ký điện tử, sử dụng phần mềm truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác. Phần mềm này đã được chạy thử, sắp tới sẽ áp dụng ghi nhật ký điện tử đối với các tàu câu cá ngừ đại dương…

Hiện toàn tỉnh có hơn 4.105 tàu cá với khoảng 20.520 ngư dân tham gia khai thác thủy sản, trong đó có hơn 660 tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên khai thác thủy sản vùng khơi. Đến nay, Phú Yên đã lắp đặt và vận hành VMS cho 636 tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên (đạt khoảng 96%); cập nhật 100% số liệu tàu cá đã được đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép khai thác thủy sản vào hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia Vnfishbase để thống nhất vận hành, phục vụ đối chiếu, kiểm tra, quản lý.

Sở NN-PTNT đang tiếp tục phối hợp với các địa phương ven biển hoàn thành việc lắp đặt thiết bị VMS, theo dõi, quản lý chặt chẽ, đảm bảo tàu cá duy trì hoạt động của thiết bị VMS khi tham gia khai thác thủy sản trên biển, sẽ xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. UBND tỉnh cũng đã chỉ đạo các ngành chức năng và địa phương tiếp tục theo dõi, giám sát tàu cá hoạt động trên biển thông qua hệ thống VMS, kịp thời cảnh báo, lưu hành trình các tàu cá gần ranh giới, vượt ranh giới vùng biển Việt Nam để làm việc, xử lý nếu phát hiện cố tình vi phạm…

Nhiều chuyển biến tích cực

Thời gian qua, tỉnh đã quyết liệt triển khai công tác chống khai thác IUU. Nhờ đó, khoảng 4 năm nay, không có tàu cá của Phú Yên vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ, xử lý. Đây là những nỗ lực chống khai thác IUU của tỉnh, góp phần cùng ngành Thủy sản cả nước gỡ cảnh báo thẻ vàng của EC.

Theo ngư dân Nguyễn Văn Thịnh ở phường Hòa Hiệp Trung (TX Đông Hòa), sau nhiều lần được phổ biến, hướng dẫn các biện pháp khắc phục cảnh báo thẻ vàng, hầu hết ngư dân địa phương đều nhận thức trách nhiệm trước yêu cầu phát triển kinh tế thủy sản của cả nước. Những năm gần đây, ngư dân ra khơi theo từng nhóm, tổ đội với 5-7 tàu cá, thường xuyên nhắc nhở nhau không xâm phạm vùng biển nước ngoài; tham gia bảo vệ ngư trường, bảo vệ vùng biển của Tổ quốc.

Ông Hà Viên, Giám đốc Ban Quản lý cảng cá (Sở NN-PTNT), cho biết: Sau khi triển khai quyết liệt các giải pháp chống khai thác IUU, đến nay nhận thức của bà con ngư dân có nhiều chuyển biến tích cực. Ngư dân đã chủ động liên hệ với các cảng cá và cơ quan chức năng để nhận sổ và ghi nhật ký khai thác, nắm bắt các quy định về hoạt động khai thác thủy hải sản, về chống khai thác IUU.

Theo trung tá Trần Quốc Việt, Chính trị viên Đồn Biên phòng Tuy Hòa, hiện trên địa bàn thành phố có khoảng 355 tàu cá khai thác hải sản xa bờ. Thời gian qua, đơn vị thường xuyên phối hợp với các ngành chức năng và chính quyền địa phương triển khai ký cam kết không vi phạm khai thác ở vùng biển nước ngoài và tạo mọi điều kiện hỗ trợ ngư dân vươn khơi bám biển. Các hoạt động trên biển, ngư dân đều giữ liên lạc thường xuyên với đơn vị. 

ANH NGỌC