Sau khi Đoàn thanh tra của Ủy ban Châu Âu (EC) kiểm tra lần 2 về việc triển khai các khuyến nghị của EC về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) thì Việt Nam vẫn còn một số tồn tại, chưa khắc phục triệt để. Đoàn thanh tra EC sẽ sang Việt Nam kiểm tra lần 3 việc khắc phục những tồn tại này trong thời gian tới. Ông Nguyễn Tri Phương, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT trả lời phỏng vấn Báo Phú Yên xung quanh vấn đề này.

* Thực hiện các khuyến nghị của EC nhằm góp phần gỡ “thẻ vàng” trong khai thác thủy sản, Phú Yên đã đạt được những kết quả gì, thưa ông?

- Đối với công tác chỉ đạo, đến nay, Phú Yên đã triển khai đề án Thực thi Luật Thủy sản năm 2017 và các giải pháp cấp bách về chống khai thác IUU trên địa bàn tỉnh. Phú Yên đã ban hành quy chế phối hợp giữa các cơ quan chức năng trong hoạt động thanh tra, kiểm tra, kiểm soát nghề cá, ngăn chặn, giảm thiểu và loại bỏ khai thác IUU trên địa bàn. Tỉnh cũng đã thành lập Ban chỉ đạo về Chống khai thác IUU tỉnh.

Sở NN-PTNT đang phối hợp với các sở, ngành, địa phương liên quan thực hiện kế hoạch khắc phục những tồn tại, hạn chế trong triển khai chống khai thác IUU, thực hiện các khuyến nghị của EC trên địa bàn tỉnh. Ban quản lý Cảng cá Phú Yên được bổ sung hơn 645 triệu đồng để mua sắm trang thiết bị cho các văn phòng đại diện thanh tra, kiểm tra, kiểm soát nghề cá tại các cảng cá. Sở NN-PTNT cũng đã cử công chức tham gia thực hiện nhiệm vụ, tăng cường thanh tra, kiểm tra, kiểm soát nghề cá tại các cảng cá Đông Tác và Phú Lạc. Hiện nay, Phú Yên tập trung nguồn lực để khắc phục các tồn tại, hạn chế trong công tác truy xuất nguồn gốc thủy sản; kiểm tra, kiểm soát tàu cá ra vào cảng; kiểm soát sản lượng thủy sản bốc dỡ tại cảng.

Qua hệ thống giám sát tàu cá, tỉnh đã kịp thời thông báo cho chủ tàu và thuyền trưởng tàu cá có dấu hiệu vượt ranh giới trên biển lập tức đưa tàu trở lại ranh giới cho phép và xử lý nghiêm khi tàu về bờ. Về triển khai hệ thống theo dõi, giám sát và kiểm soát tàu cá hoạt động trên biển, đến nay, tỉnh đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình cho tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15m trở lên là 371/428 tàu cá hoạt động vùng khơi. Phú Yên cũng đã hoàn thiện việc cập nhật dữ liệu vào cơ sở dữ liệu tàu cá VnFishbase vào cuối tháng 10/2019.

Đối với công tác tuyên truyền, trong năm 2019, tỉnh đã tổ chức 11 cuộc hội nghị, tập huấn, phổ biến các quy định pháp luật liên quan đến chống khai thác IUU với khoảng 565 lượt người tham dự; phổ biến Luật Thủy sản và các văn bản hướng dẫn thi hành, đặc biệt là các quy định liên quan về chống khai thác IUU đến cộng đồng ngư dân, tại địa bàn trọng điểm có nhiều tàu cá khai thác hải sản ở vùng khơi. Sở NN-PTNT thường xuyên tổ chức các đoàn công tác kiểm tra, giám sát các tổ chức, cá nhân liên quan đến thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU tại các cảng cá, gắn trách nhiệm người đứng đầu, có hình thức xử lý kịp thời đối với các tổ chức, cá nhân thực hiện không đạt yêu cầu để chấn chỉnh, kịp thời khắc phục tồn tại, hạn chế.

Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Nguyễn Tri Phương

* Thưa ông, đối với 4 khuyến nghị gồm: không để tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, quản lý chặt chẽ hành trình tàu cá trên biển, truy xuất nguồn gốc hải sản khai thác và triển khai các quy định của Nghị định 42 về xử phạt vi phạm hành chính đối với tàu cá vi phạm, đến nay Phú Yên thực hiện ra sao?

- Sở NN-PTNT đã chỉ đạo Chi cục Thủy sản, Ban quản lý Cảng cá tỉnh, các đơn vị trực thuộc phối hợp với Bộ chỉ huy BĐBP tỉnh và các đồn, trạm kiểm soát biên phòng tiếp tục theo dõi, kiểm soát, giám sát chặt chẽ hoạt động của tàu cá trên biển, kịp thời trao đổi thông tin và xử lý nghiêm các tàu cá vi phạm, đặc biệt là tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài để khai thác hải sản. Đối với tàu cá khai thác vùng khơi khi mất kết nối, Sở NN-PTNT tiến hành lập thông báo gửi cho chủ tàu, BĐBP, địa phương để phối hợp thông báo nhắc nhở thuyền trưởng khôi phục kết nối, đồng thời lập danh sách theo dõi và xử lý theo quy định. Tại các cảng cá, các lực lượng này cũng chú trọng kiểm tra, kiểm soát, giám sát chặt chẽ; tuyên truyền, cấp phát tờ rơi về ranh giới trên biển, triển khai cho ngư dân viết cam kết không vi phạm khai thác thủy sản vùng biển nước ngoài, thông báo rộng rãi để ngư dân biết mức phạt nặng đối với hành vi vi phạm này. Từ năm 2019 đến nay, không tàu cá nào của Phú Yên vi phạm vùng biển nước ngoài để khai thác hải sản.

Công tác xác nhận, chứng nhận thủy sản khai thác thực hiện theo Thông tư 21 của Bộ NN-PTNT đã dần đi vào nề nếp, tạo điều kiện cho nhiều doanh nghiệp trong quá trình xuất khẩu. Năm 2019 đã kiểm soát khoảng 3.475 lượt tàu rời cảng, gần 3.010 lượt tàu cập cảng; thẩm định, cấp 116 hồ sơ với sản lượng hơn 2.900 tấn hải sản; Chi cục Thủy sản cấp 26 giấy chứng nhận thủy sản khai thác với sản lượng hơn 156 tấn. Năm 2020 (tính đến ngày 14/3), tỉnh đã kiểm soát hơn 1.070 tàu rời cảng, gần 830 tàu cập cảng, cấp 2 giấy chứng nhận thủy sản khai thác với sản lượng hơn 14,3 tấn. Đến nay, nhìn chung tất cả tàu cá về cảng đều chấp hành tốt việc nộp nhật ký khai thác theo quy định. Về công tác tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, thanh tra hoạt động khai thác thủy sản trên biển và tại cảng cá, Sở NN-PTNT phối hợp với BĐBP, các địa phương xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản 49 vụ; trong đó, năm 2019 xử lý 45 vụ vi phạm, xử phạt hơn 92 triệu đồng; đầu năm 2020 đến nay đã xử lý 4 vụ vi phạm, xử phạt hơn 11 triệu đồng.

Thời gian tới, Sở NN-PTNT tăng cường phối hợp với các ngành, đơn vị, địa phương liên quan triển khai đồng bộ các giải pháp, đặc biệt là áp dụng chế tài xử phạt nghiêm đối với hành vi vi phạm nghiêm trọng trong khai thác thủy sản được quy định tại Nghị định 42 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản.

* Nếu EC chọn tỉnh Phú Yên để kiểm tra các khuyến nghị, tỉnh đã sẵn sàng chưa thưa ông?

- Đến nay, Phú Yên cơ bản khắc phục một số tồn tại theo như khuyến nghị của EC về chống khai thác IUU và đang tập trung nguồn lực để khắc phục dứt điểm những tồn tại này. Tỉnh cũng đã chuẩn bị và tiếp tục thực hiện kế hoạch của UBND tỉnh về tiếp và làm việc với Đoàn thanh tra EC về chống khai thác IUU theo tình hình thực tế hiện tại.

* Xin cảm ơn ông!

ANH NGỌC (thực hiện)