Hiện nông dân trong tỉnh tiến hành thu hoạch mía niên vụ 2019-2020. Thông thường sau khi thu hoạch mía tơ, nông dân phát hoang bờ rồi đốt lá mía để lưu gốc niên sau. Thời gian qua, do người dân sơ hở trong khâu đốt lá mía dẫn đến nhiều diện tích mía cháy lan, gây thiệt hại hàng trăm triệu đồng. Ngành chức năng khuyến cáo bà con nông dân cẩn trọng trong quá trình tái sản xuất, giảm thiệt hại.

Theo Sở NN-PTNT, niên vụ mía 2019-2020, nông dân trong tỉnh trồng trên 23.600ha, nắng hạn đã khiến 2/3 diện tích mía bị đe dọa do không có nguồn nước tưới, trong đó có 1/3 diện tích giảm năng suất.

Mía cằn cỗi

Những ngày qua, nông dân xã Hòa Mỹ Tây (huyện Tây Hòa), thu hoạch mía niên vụ 2019-2020. Nhiều diện tích mía trồng ở vùng gò đồi do gặp đợt nắng hạn vừa qua nên chậm phát triển, còn mía trồng ở ven soi thì số lượng lóng trên cây mía giảm so với các năm trước. Ông Bùi Văn Tùng ở xã Hòa Mỹ Tây cho hay: Tôi trồng 2 sào mía ở vùng gò đồi, do trong thời gian sinh trưởng gặp nắng hạn nên giờ thu hoạch chặt ngọn chặt gốc còn lại một khúc dài không quá 1m. Mấy năm trước cây mía đến thời kỳ thu hoạch dài gần 2m.

Bà Trần Thị Dung cũng ở xã Hòa Mỹ Tây chia sẻ: Gia đình tôi có 3 sào mía trồng ở ven sông, nắng hạn vừa qua làm cây mía mất sức. Hiện nay, cây mía đâm lá lao (lá cuối cùng cây mía) nhưng chỉ được 8 lóng, bình thường mấy năm trước cây mía từ 10-12 lóng.

Còn tại huyện Sông Hinh, niên vụ mía 2019-2020, toàn huyện có 4.870ha mía, giảm 14% kế hoạch. Theo ông Đặng Đình Toại, Chủ tịch UBND huyện Sông Hinh, ngay từ đầu vụ, UBND huyện tập trung chỉ đạo các địa phương chủ động triển khai phương án phòng, chống hạn, nhưng do thời tiết nắng nóng kéo dài, mía trồng trên vùng gò đồi không có nguồn nước tưới, dẫn đến mía chết nên diện tích giảm so với kế hoạch.

Tại các vùng gò đồi từ xã Đức Bình Đông, Đức Bình Tây, Ea Ly (huyện Sông Hinh), mía đến thời kỳ thu hoạch nhưng rất cằn cỗi. Ông Lê Văn Sang, Phó Chủ tịch UBND xã Đức Bình Đông cho hay: Đầu vụ, toàn xã trồng 320ha mía. Trong thời kỳ mía sinh trưởng, nắng nóng gay gắt nên nhiều diện tích mía vùng gò đồi khô héo chết, nông dân cày phá bỏ. Số diện tích mía còn lại cằn cỗi, nông dân đang tập trung thu hoạch. Sau thu hoạch, địa phương vận động người dân chuyển sang các loại cây trồng khác phù hợp điều kiện thổ nhưỡng, nhằm tăng giá trị kinh tế, tăng thu nhập cho người dân.

Riêng tại huyện Sơn Hòa, “thủ phủ” cây mía của tỉnh Phú Yên và là cây trồng chủ lực của người dân miền núi, nắng hạn làm cho cánh đồng mía các xã Sơn Nguyên, Sơn Hà, Sơn Phước, Sơn Hội chậm phát triển. Ông Phan Tấn ở xã Sơn Phước cho hay: Bình quân 1ha mía trồng mới, đầu tư cày bừa, giống, phân hết 30 triệu đồng, còn mía lưu gốc thì công cuốc cỏ, vãi phân cũng hết 10 triệu đồng. Thời gian qua do nắng hạn, cánh đồng mía xấu, người trồng mía không lãi là bao.

Đề phòng cháy

Cùng với thu hoạch mía, nông dân đốt lá mía để lưu gốc vụ sau. Hiện mía niên vụ 2020-2021, nông dân trong tỉnh xuống giống trồng 3.194ha, trong đó có gần 500ha mía thu hoạch xong để lưu gốc. Ông Trần Văn Long ở xã Xuân Quang 1 (huyện Đồng Xuân) chia sẻ: Kinh nghiệm của tôi khi thu hoạch mía xong là phát dọn bờ rào; đốt lá mía để lưu gốc thì đốt vào chiều tối, vì thời điểm đó, lửa cháy lan chỉ cần bằng que diêm mắt mình cũng thấy, dùng chà lá dập tắt ngay, còn đốt buổi trưa có ánh nắng mặt trời lửa cháy lan khó phát hiện. Chỉ cần một đốm lửa nhỏ cháy lan đốt cả sở mía rộng hàng chục héc ta.

Thực tế trên địa bàn tỉnh đã xảy ra nhiều vụ cháy mía. Cuối tháng 2 vừa qua, trên địa bàn thị trấn Hai Riêng (huyện Sông Hinh), xảy ra vụ cháy khiến 5ha mía 8 tháng tuổi của 4 hộ dân bị thiêu rụi hoàn toàn. Theo phản ánh của người dân, nguyên nhân xảy ra vụ cháy là do một người dân ở khu phố khi đốt rác dọn rẫy, trời nắng, gió mạnh, lửa bén sang các rẫy mía lân cận.

Mới đầu vụ nhưng tại địa bàn xã Sơn Nguyên (huyện Sơn Hòa) cũng đã xảy ra vụ cháy làm thiệt hại 5,7ha mía của 13 hộ dân trong xã. Ông Đặng Văn Thiện, Chủ tịch UBND xã Sơn Nguyên cho biết: Năm 2019, xã Sơn Nguyên xảy ra 2 vụ cháy thiêu rụi 11ha mía, gây thiệt hại hàng trăm triệu đồng. Trước đó, tại các xã Suối Bạc, Sơn Phước lửa thiêu rụi trên 100ha mía. Riêng năm nay, vụ cháy xảy ra vào trung tuần tháng 2. Sau khi phát hiện cháy, chính quyền địa phương huy động lực lượng chức năng và người dân trong xã đến hiện trường kịp thời khống chế ngọn lửa. Diện tích mía bị cháy đến kỳ thu hoạch nên nông dân tiến hành thu hoạch bán, ước thiệt hại gần 400 triệu đồng.

MẠNH HOÀI NAM