Theo yêu cầu của Bộ GT-VT, đến ngày 31/12 năm nay, tất cả các trạm thu phí đường bộ phải đưa vào hoạt động hệ thống thu phí không dừng. Tuy nhiên, trên thực tế vẫn còn nhiều vướng mắc, nhất là việc các chủ phương tiện giao thông chưa “mặn mà” với loại hình thu phí này.

Còn băn khoăn

Thu phí không dừng (ETC) là hình thức thu phí được triển khai ở các trạm thu phí tại Việt Nam trong vài năm trở lại đây. Đây là hình thức ứng dụng công nghệ thông tin vào mảng giao thông và được cho là bước đột phá trong việc hình thành giao thông thông minh. Theo đó, tất cả các phương tiện muốn lưu thông qua các trạm ETC sẽ phải gắn trên xe thẻ E-tag (thường được gắn trên kính hoặc đèn xe).

Cùng với đó, chủ xe sẽ được mở một tài khoản giao thông để người sử dụng có thể chuyển tiền vào. Khi đi qua trạm thu phí, sóng radio sẽ nhận diện tự động phương tiện cơ giới có gắn thẻ E-tag. Sau khi đọc được thông tin, tiền phí qua trạm sẽ được trừ thẳng vào tài khoản của chủ phương tiện, tài xế có thể qua trạm thu phí mà không phải dừng lại để mua vé - nộp tiền thủ công.

Tuy nhiên, vẫn còn khá nhiều trở ngại để triển khai hình thức này. Ông Nguyễn Văn Hạnh, một tài xế xe container ở huyện Tây Hòa cho biết: Tôi thường xuyên chở hàng đi các tỉnh miền Bắc. Xe tôi cũng đã dán thẻ E-tag và cũng đã chuyển tiền vào tài khoản. Tuy nhiên, khi đi qua trạm thu phí không dừng, tiền bị trừ vào tài khoản nhưng lúc về làm thanh toán lại rất khó. Ví dụ đi hết 110.000 đồng thì cũng phải in ra giấy hết 110.000 đồng, giống như cây xăng, dù áp dụng hóa đơn điện tử thì về cũng phải in ra, rồi kê khai, báo cáo mới được thanh toán.

Cùng tâm trạng băn khoăn, ông Trần Khánh Nghĩa, chủ một doanh nghiệp kinh doanh vận tải ở TP Tuy Hòa cho biết: Tôi đã thực hiện việc dán thẻ E-tag theo quy định trên 5 xe container của đơn vị cách đây hai năm. Tôi nhận thấy việc làm thẻ E-tag chưa thuận tiện, phải bỏ tiền trước vào tài khoản.

Việc thu phí tự động lại không triển khai đồng bộ trên cả nước, nơi thu phí tự động, nơi lại thu phí bằng tiền mặt khiến doanh nghiệp cũng như tài xế cảm thấy bất tiện.

Ngoài ra, việc kết nối tài khoản ngân hàng với tài khoản giao thông chưa được thực hiện, muốn dùng dịch vụ phải chuyển tiền trước vào tài khoản giao thông, nhưng không được tính lãi hoặc một số vấn đề lấy hóa đơn, trục trặc kỹ thuật, không nhận dạng được thẻ dán…

Hiện tại các trạm thu tự động vẫn còn thực hiện hình thức thu tiền thủ công như lâu nay nên doanh nghiệp đã “dẹp” hết các thẻ dán, đợi khi nào triển khai đồng loạt thì dán lại. Các tài xế xe của đơn vị chủ yếu sử dụng tiền mặt để trả khi qua các trạm thu phí.

Theo Công ty CP Đầu tư Đèo Cả, thời gian để triển khai thu phí tự động không dừng không còn nhiều trong khi việc triển khai trong thời gian vừa qua của Bộ GT-VT còn nhiều bất cập, làm ảnh hưởng đến quyền lợi của các bên liên quan trong hợp đồng tín dụng, hợp đồng thế chấp đã ký kết như: Quyền thu phí đã được thế chấp để ngân hàng cho vay vốn, khó khăn trong việc quản lý dòng tiền hoàn vốn của dự án BOT…

Do vậy, Bộ GT-VT cần tổ chức cuộc họp giữa các bên gồm: Bộ GT-VT, ngân hàng tài trợ tín dụng, doanh nghiệp dự án, nhà đầu tư dự án BOT để thống nhất trước khi triển khai nhằm đảm bảo quyền lợi của các bên liên quan và đáp ứng tiến độ triển khai thu phí không dừng theo chỉ đạo của Chính phủ.

Gấp rút thực hiện

Trong khi hầu hết các nước trên thế giới đã sử dụng trạm thu phí tự động không dừng trên quốc lộ thì nước ta vẫn tồn tại các trạm thu phí thủ công. Việc này không chỉ gây mất thời gian của các chủ phương tiện lưu thông trên đường mà còn gây ách tắc giao thông.

Trước thực trạng đó, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 07/2017/QĐ-TTg và Chỉ thị 06/CT-TTg về việc thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ theo hình thức điện tử tự động không dừng.

Trên địa bàn tỉnh Phú Yên, hiện nay Công ty CP Đầu tư Đèo Cả đang triển khai thu phí tại hai trạm thu phí Đèo Cả và An Dân để hoàn vốn cho dự án xây dựng hầm đường bộ qua đèo Cả. Hai trạm này thuộc dự án Thu phí tự động không dừng và kiểm soát tải trọng xe toàn quốc giai đoạn 2 theo Quyết định 505/QĐ-BGTVT của Bộ GT-VT.

Theo Công ty CP Đầu tư Đèo Cả, đơn vị hoàn toàn đồng thuận với chủ trương của Chính phủ về việc triển khai thu phí không dừng tại các trạm thu phí nhằm hiện đại hóa công nghệ thu phí; tạo điều kiện thuận lợi cho các phương tiện tiết kiệm thời gian, chi phí, góp phần giảm thanh toán bằng tiền mặt; đặc biệt sẽ đảm bảo an ninh trật tự và tránh nguy cơ xảy ra ùn tắc giao thông tại khu vực trạm thu phí.

Song song với việc tháo gỡ các vướng mắc, đơn vị đang nỗ lực hoàn thành việc lắp đặt thu phí không dừng đối với các trạm thu phí theo lộ trình đưa vào hoạt động vào cuối năm nay. Đơn vị cũng đang đàm phán với Bộ GT-VT để ký phụ lục hợp đồng dự án BOT.

Về phía nhà đầu tư dự án thu phí tự động không dừng, đơn vị tích cực phối hợp đẩy nhanh tiến độ ký kết hợp đồng ETC nhằm đảm bảo tiến độ theo lộ trình.

Trong khi đó, theo Sở GT-VT Phú Yên, ngay từ khi có quyết định của Thủ tướng Chính phủ, việc dán thẻ đã được triển khai tại Trung tâm Đăng kiểm phương tiện GT-VT 78.01S. Đến nay, trên địa bàn tỉnh đã có 2.700/15.000 phương tiện được gắn thẻ thu phí không dừng.

Ông Nguyễn Thành Trí, Giám đốc Sở GT-VT Phú Yên, cho biết: Việc thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ tự động không dừng nhằm giảm ùn tắc và giảm ô nhiễm môi trường. Đây cũng là phương án giúp tiết kiệm chi phí in vé, chi phí nhân sự, đồng thời tránh thất thoát cho nhà đầu tư.

Sở GT-VT tiếp tục tuyên truyền về phương thức thu phí này trên các phương tiện thông tin đại chúng, trang thông tin của sở cũng như dán thông báo tại Trung tâm Đăng kiểm phương tiện GT-VT 78.01S để tài xế tiến hành dán thẻ E-tag khi đi kiểm định phương tiện.

HỒ NHƯ