Biến rác từ thứ bỏ đi thành các vật dụng có ích phục vụ cuộc sống con người chính là cách bảo vệ môi trường hiệu quả và bền vững. Ở tỉnh ta, chưa có điều kiện xây dựng nhà máy tái chế rác nhưng trong dân đã có những cách làm hay về tái sử dụng rác thải, góp phần giảm lượng rác xả ra môi trường.
Với người thôn quê, cách mà họ làm để hạn chế rác thải nhựa là biến những chai, lọ nhựa thành những đồ dùng hữu ích phục vụ cuộc sống, thay vì vứt bỏ ra môi trường. Ông Nguyễn Văn Hải ở thị trấn Hai Riêng (huyện Sông Hinh) chỉ vào những chậu hoa, vui vẻ nói: Giàn hoa đó và cả chậu địa lan kia, chậu hoa quỳnh này đều từ can nhựa, bình nhựa mà làm thành.
Trước đây, những phế liệu này gom lại bán đồng nát nhưng chẳng được bao tiền, thế là tôi chẳng gom nữa mà vứt đi chung với rác. Khi xem ti vi thấy rác thải nhựa tác hại quá, nên khi sử dụng xong, tôi xem cái nào tận dụng được thì rửa sạch dùng tiếp, cái nào không đùng được thì cắt gọt, trang trí thêm chút màu sắc, hoa văn làm chậu trồng hoa, rau xanh. Tết vừa rồi, nhờ mấy chậu hoa sáng chế này mà tiết kiệm được khá nhiều tiền mua chậu trang trí.
Qua các chợ ở TP Tuy Hòa vào lúc tan tầm sẽ bắt gặp bà Phạm Thị Huệ một tay cầm bao tải một tay lượm những cây rau bị bỏ lại. Theo bà Huệ, ngày nào cũng có cả đống rau bị hư, dập bỏ lại. Họ mang ra bãi rác đốt không được, chỉ hôm sau là rau thối cộng với các loại rác tạp nham khác không được xử lý kịp sẽ bốc mùi khó chịu. Thấy tiếc tôi nhặt rau về nuôi heo, vừa bớt đi lượng lớn rác đưa ra môi trường vừa tiết kiệm được chi phí cho chăn nuôi.
Nhiều doanh nghiệp, đơn vị kinh doanh trên địa bàn tỉnh cũng đưa sản phẩm thân thiện với môi trường vào sản xuất và phục vụ khách hàng, như Siêu thị Co.opMart Tuy Hòa, Công ty CP May An Hưng, Sala Beach Hotel Tuy Hòa, Đắc Lộc Coffee, Cơm gà Thiên Hương… Một số điểm kinh doanh khác cũng tính tới sử dụng ống hút, vỏ hộp thức ăn làm từ chất liệu thân thiện với môi trường thay thế sản phẩm khó phân hủy đã dùng trước kia.
Bà Vũ Như Trang, đại diện Khu nghỉ dưỡng SALA Beach Hotel Tuy Hòa cho biết, đơn vị đã đưa sản phẩm ống hút bằng tre vào sử dụng và được khách hàng đón nhận nhiệt tình. Dù giá các sản phẩm thân thiện với môi trường cao hơn so với các sản phẩm khác, nhưng đơn vị vẫn đưa vào sử dụng để bảo vệ sức khỏe khách hàng, góp phần bảo vệ môi trường.
Ông Hứa Văn Hậu ở xã Sơn Giang (huyện Sông Hinh) - một trong những người đã mạnh dạn đầu tư vốn mở xưởng chế biến phân hữu cơ từ rác thải với mong muốn giải quyết bài toán ô nhiễm môi trường, cho hay: Bà con quen vứt rác bừa bãi. Trước đất rộng người thưa thì không sao, nay dân cư đông đúc, thói quen này đã biến rác thành gánh nặng trong cuộc sống. Giải pháp thu gom lại rồi chôn đốt là không bền vững.
Cách hiệu quả nhất là biến nó thành sản phẩm khác có ích. Sau nhiều lần làm đi làm lại, tốn công sức và cả tiền bạc, cuối cùng xưởng cũng đi vào hoạt động, giúp tiêu thụ lượng lớn rác thải ở địa phương.
Tuy nhiên, theo ông Hứa Văn Hậu, việc mở rộng quy mô hoạt động gặp nhiều khó khăn, do thiếu vốn nâng cấp trang thiết bị và chưa tìm được thị trường ổn định tiêu thụ sản phẩm tái chế. Nếu được hỗ trợ vốn và xúc tiến thương mại từ các cấp chính quyền thì xưởng có thêm cơ hội phát triển.
Theo Sở TN-MT, Phú Yên mới chỉ có các cơ sở xử lý rác thải chứ chưa có nhà máy tái chế rác thải. Trên thực tế, để xây dựng nhà máy tái chế rác thải với công nghệ hiện đại thì cần có quy hoạch và đầu tư từ các doanh nghiệp chuyên về lĩnh vực này. Vì vậy, với những hành động tuy nhỏ nhưng ý nghĩa lớn từ người dân, phong trào bảo vệ môi trường thời gian qua đã lan rộng, nhờ đó ý thức của nhiều người về thu gom rác thải, tác hại của rác thải nhựa ngày càng nâng cao.
MINH DUYÊN
