Trong 3 năm trở lại đây, phong trào nuôi hàu làm thức ăn cho tôm hùm trên vịnh Xuân Đài (TX Sông Cầu) phát triển mạnh. Từ đó, người nuôi giảm được chi phí lớn khi mua thức ăn khác. Tuy nhiên, ngành chức năng cảnh báo, mật độ nuôi tôm, hàu quá dày cản trở dòng chảy gây ra nhiều hệ lụy.
Lãi cao từ nuôi hàu làm thức ăn cho tôm
Ông Nguyễn Văn Minh ở xã Xuân Thịnh (TX Sông Cầu) đang tập kết phuy nhựa kết bè nuôi hàu trên vịnh Xuân Đài cho hay: Nuôi hàu làm thức ăn cho tôm hùm lợi 50% chi phí. Tức là nếu không nuôi hàu mà mua thức ăn bán sẵn chi phí 100 triệu đồng, khi nuôi hàu làm thức ăn cho tôm hùm thì “gánh” được 50 triệu đồng.
Cũng theo ông Minh, bè nhà ông nuôi tôm sao (tôm hùm sao), thời gian nuôi 12-16 tháng thì chi phí thức ăn cho 1 con tôm trung bình khoảng 350.000 đồng. Bè nuôi 6.000 con tôm sao thì khoảng 2 tỉ đồng tiền mồi. Nhờ nuôi hàu làm thức ăn cho tôm nên năm rồi ông giảm khoảng 1 tỉ đồng tiền thức ăn. “Không riêng gì tôi mà vùng này ai nuôi hàu làm thức ăn cho tôm hùm cũng có lợi nhuận như vậy”, ông Minh nói.
Nuôi hàu bằng cách kết bè tre rồi dùng dây bao buộc vào cây tre thả thòng xuống nước (đầu dây dưới nước buộc vật nặng để dây chìm thẳng đứng), hàu bám vào dây bao. Thường nuôi 3 tháng trở lên mới thu hoạch, khi hàu bám dày thì rút dây bỏ vô lồng tôm, có người kỹ thì đem vào bờ xay bỏ vỏ lấy thịt cho tôm ăn liền nên thức ăn tươi.
Bà Trần Thị Mai, nuôi tôm hùm trên vịnh Xuân Đài cho rằng, nói bè nuôi hàu chứ thật ra hàu tự nhiên bám vào, người nuôi không tốn một đồng chi phí thức ăn cho hàu. Chi phí ban đầu chỉ khoảng 200 triệu đồng tiền làm bè tre, thùng phuy, dây… Tuy nhiên, hàu bám từ tháng 2 đến tháng 8, những tháng còn lại trời lạnh hàu không bám.
Lo ngại mật độ nuôi dày
Theo thống kê của Sở NN-PTNT, TX Sông Cầu có gần 80.450 lồng bè nuôi trồng thủy sản trên các đầm, vịnh; số lồng nuôi này cao gấp 2 lần so với quy hoạch. Chỉ tính riêng vịnh Xuân Đài trải dài từ các phường Xuân Đài, Xuân Thành, Xuân Yên và xã Xuân Phương, có tới 50.000 lồng nuôi (mỗi lồng nuôi 50-70 con), chủ yếu là tôm hùm sao và tôm xanh (cách đây 5 năm, vịnh Xuân Đài có 1.124 hộ nuôi tôm hùm với 13.302 lồng nuôi). Trung bình mỗi lồng nuôi 70 con tôm hùm (trọng lượng từ 0,6-0,8kg/con) một ngày cho ăn 7kg mồi. Với số lồng nuôi quá tải như hiện nay, hàng ngày người nuôi trút xuống vịnh hàng tấn thức ăn.
Ông Phan Văn Đại, người nuôi tôm hùm ở phường Xuân Yên than vãn: Gần tháng nay, tôm hùm “rớt” vì bệnh sữa. Sắp đến, trời có mưa giông tôm sẽ chết nhiều hơn, vì thường trước khi xuất hiện mưa giông, trời đứng gió, mặt nước đầm hàn mặt, dẫn đến thiếu ôxy nên tôm chết.
Hiện tượng tôm hùm chết xảy ra gần đây, nguyên nhân là nước bị ô nhiễm thiếu ôxy. Mới đây, qua xét nghiệm các mẫu nước ở nhiều khu vực trong vịnh Xuân Đài của Trung tâm Giống và Kỹ thuật thủy sản Phú Yên kết luận, mật độ Vibrio spp vượt ngưỡng giới hạn cho phép. Riêng tại vùng nuôi Xuân Yên, các mẫu nước tầng mặt, tầng giữa và tầng đáy có hàm lượng DO thấp do tồn đọng nhiều chất hữu cơ, thiếu ôxy vào sáng sớm.
Mới đây, đoàn công tác của Bộ NN-PTNT do Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản Trần Đình Luân kiểm tra tình hình nuôi tôm hùm tại TX Sông Cầu, khuyến cáo địa phương vận động nhân dân giảm mật độ nuôi hiện nay xuống còn một nửa số lượng lồng nuôi, giảm 50% lượng thức ăn để tránh dư thừa. Việc sử dụng thức ăn tươi cần đảm bảo chất lượng tươi, đưa các bao đựng thức ăn vào bờ, không xả thải xuống vịnh Xuân Đài.
“Để quản lý chặt chẽ không để phát sinh hộ nuôi lồng, bè mới, ngành Nông nghiệp đôn đốc, hướng dẫn UBND các xã, phường lập phương án sắp xếp lồng, bè, giao (cho thuê) mặt nước nuôi trồng thủy sản, đồng thời hướng dẫn các địa phương thống kê, báo cáo tình hình đăng ký kê khai ban đầu và củng cố các tổ quản lý cộng đồng nuôi trồng thủy sản để quản lý vùng nuôi”, ông Luân nói.
Theo ông Lương Công Tuấn, Phó Chủ tịch UBND TX Sông Cầu, địa phương vừa triển khai phân bổ mặt nước tạm thời đối với các hộ nuôi trồng thủy sản thuộc diện phải di dời lồng bè trên vịnh Xuân Đài. Theo đó, TX Sông Cầu thành lập 2 vùng tạm tại xã Xuân Phương gồm: Vũng Sứ 354,5ha, Cửa Phật và Vũng Me 54,5ha để các hộ nuôi trồng thủy sản thuộc diện phải di dời lồng bè ra khỏi vùng quy hoạch. UBND thị xã yêu cầu UBND các xã, phường tổ chức quán triệt, tuyên truyền, phổ biến để các hộ nuôi trồng thủy sản thuộc diện phải di dời tại địa phương nắm bắt, hiểu rõ…
MẠNH LÊ TRÂM
