Hiện đang bước vào vụ thu hoạch tiêu nhưng giá tiêu hột trên thị trường xuống thấp, năng suất lại giảm do dịch bệnh đeo bám cây tiêu nên thu hoạch không đủ chi phí nhân công, nhiều chủ vườn không muốn thu hoạch.

Cách đây 4 năm (2015), giá tiêu hạt chạm mức 200.000 đồng/kg, nhiều người trồng 1ha tiêu thu hoạch tiền tỉ, thì hiện nay giá tiêu trên thị trường thương lái mua chưa được 1/4. Bà Trần Thị Linh, một người trồng tiêu ở xã Sơn Thành Tây (huyện Tây Hòa), cho hay: Hiện thương lái mua 50.000 đồng/kg, trong khi giá thuê nhân công là 200.000 đồng/ngày, khiến người trồng hồ tiêu thêm nản, vì hái 4kg tiêu hột chủ mới đủ trả tiền công.

Là người sở hữu đến 100 trụ tiêu, anh Bùi Văn Tiến, cũng ở xã Sơn Thành Tây, lắc đầu nói: Tôi chưa bao giờ thấy hồ tiêu rớt giá như vậy, nhiều hộ không buồn bước ra vườn nữa. Giá quá thấp, năng suất giảm mạnh, mỗi ngày công thu hái giỏi lắm được 5-6kg, bán chỉ đủ tiền thuê nhân công.

Trước đây, hồ tiêu mở ra cơ hội làm giàu cho hàng ngàn hộ nông dân, thế nhưng thời gian qua, mưa bão, dịch bệnh làm cho tiêu chết nhiều nên diện tích cây trồng này giảm mạnh. Theo thống kê của Sở NN-PTNT, năm 2016, toàn tỉnh có 975ha tiêu; trong đó huyện Tây Hòa 600ha, Sông Hinh 200ha, Sơn Hòa 50ha và Tuy An 5ha. Năng suất hồ tiêu bình quân đạt 28 tạ/ha, cao hơn năng suất bình quân cả nước 5 tạ/ha. Còn tại thời điểm này, toàn tỉnh có 590ha; trong đó, vườn tiêu Sơn Thành (huyện Tây Hòa) là 234ha, diện tích cho thu hoạch 89ha, sản lượng 115 tấn; còn ở huyện Sông Hinh là 120ha, diện tích thu hoạch 100ha, năng suất đạt 20 tạ/ha.

Giá tiêu giảm, nông dân không đầu tư chăm sóc dẫn đến phát sinh sâu bệnh hại, rụng lá khô dần... Thời gian gần đây, vườn tiêu của bà Trần Thị Mai ở xã Ea Bar (huyện Sông Hinh) khô lá rụng xuống gốc rồi chết dần. Kề đó nhiều trụ đổ ngã, xiêu vẹo, dây tiêu đứt văng tứ tung. Bà Mai cho hay: Từ sau đợt bão lớn năm 2017, tiêu non, bông lá rụng đầy gốc, đổ ngã, không có vốn đầu tư, tôi bỏ vườn đi làm việc khác để kiếm tiền trang trải cuộc sống. Vườn tiêu cứ thế chết dần chết mòn, lá khô rụng đầy gốc.

Theo nhiều người trồng tiêu, để khắc phục vườn, chi phí đầu tư ước tính phải tốn từ 25-30 triệu đồng/ha để mua trụ mới, giống, công trồng, chăm sóc... Bà con không có vốn đầu tư chăm sóc, nhiều người bỏ mặc nên vườn tiêu liên tiếp bị dịch bệnh.

Không chỉ năm nay mà 3 năm liên tiếp, giá tiêu xuống thấp, người trồng tiêu gặp khó, đang cần sự chung tay của các cấp, ngành để tổ chức lại sản xuất cây hồ tiêu, giúp người trồng tiêu vượt qua giai đoạn khó khăn này. Ông Nguyễn Văn Dũng, Trưởng Phòng NN-PTNT huyện Tây Hòa cho hay: Địa phương vừa tổ chức hội thảo góp ý quy chế quản lý, sử dụng nhãn hiệu chứng nhận và logo hồ tiêu Sơn Thành. Người trồng tiêu sử dụng nhãn hiệu chứng nhận hồ tiêu Sơn Thành phải tuân thủ quy định của quy chế này, từ đó góp phần gia tăng giá trị sản phẩm, tăng thu nhập cho người trồng tiêu; đồng thời quảng bá sản phẩm đến với người tiêu dùng trong và ngoài nước. Thế nhưng giá tiêu xuống thấp, người trồng đang gặp khó…

TRÂM TRÂN