Trong lúc cúm A/H5N6 đang xảy ra thì tại các chợ trên địa bàn TP Tuy Hòa, người dân vẫn vô tư mua bán gia cầm mặc dù không biết rõ nguồn gốc. Nếu không có biện pháp kiểm soát hữu hiệu thì nguy cơ lây nhiễm dịch cúm từ hoạt động này rất cao.
Vô tư mua bán, giết mổ gia cầm
Tại chợ Tuy Hòa, những ngày qua, mặc dù đang xảy ra cúm gia cầm nhưng việc mua bán, giết mổ gia cầm vẫn diễn ra bình thường, người dân vẫn rất chủ quan với dịch bệnh. Bà Cao Thị Hòa ở thôn Đông Phước, xã Hòa An (huyện Phú Hòa), một trong những hộ bán gà, vịt sống tại chợ Tuy Hòa cho biết: Xã Hòa An đang có cúm gia cầm nên tôi không mua gà ở đây. Tất cả gà, vịt tôi bán đều do bạn hàng ở thị trấn Phú Thứ (huyện Tây Hòa) cung cấp nên đảm bảo không bị nhiễm bệnh.
Cách hàng bà Hòa mấy gian, hàng gà của bà Hai Ngọc đang tấp nập khách. Theo bà Ngọc, mặc dù dịch cúm gia cầm đang xảy ra nhưng sức tiêu thụ gà vẫn không giảm nhiều. Mấy ngày nay, ngày nào bà cũng bán lẻ được khoảng 20 con và bỏ mối sỉ cho các quán ăn khoảng 30 con.
Cùng với việc mua bán gia cầm sống thì hoạt động giết mổ gia cầm tại chợ Tuy Hòa cũng diễn ra sôi nổi. Từ 7 giờ sáng, khu vực giết mổ gia cầm nằm ngay phía sau khu bán gia cầm sống đã nhộn nhịp hoạt động. Dưới sàn xi măng, hàng chục con gà, vịt đã được vặt lông, cạnh đó là hàng chục con gia cầm khác đang bị cột chân chờ mổ. Tại khu giết mổ có 7 hộ hoạt động với hơn 10 người. Bình quân mỗi ngày làm hơn 100 con gia cầm.
Nằm xen trong khu hàng cá chợ Tuy Hòa, các gian hàng bán gia cầm giết mổ sẵn được bố trí tại một khu vực riêng. Theo những người này, gia cầm họ bán đều được mua về từ những nơi khác như Hòa Vinh, Hòa Thắng... và được nuôi nhốt, giết mổ tại nhà rồi chuyển đến chợ bán.
Trưởng Ban quản lý chợ Tuy Hòa Lê Khắc Sinh cho biết: Tại chợ Tuy Hòa có 2 khu bán gia cầm và sản phẩm gia cầm. Phía sau khu hàng gia cầm sống còn có khoảng 7 hộ làm dịch vụ giết mổ gia cầm tại chỗ để phục vụ nhu cầu người tiêu dùng.
Những ngày qua, hoạt động mua bán, giết mổ gia cầm vẫn diễn ra bình thường, chưa có dấu hiệu dịch bệnh xảy ra tại đây. Hiện nay, ngày nào đơn vị cũng thông báo về tình hình bệnh cúm gia cầm trên loa phát thanh của chợ để người dân biết và không mua bán gia cầm từ khu vực có bệnh.
Trong khi đó, tại các chợ nông thôn, tình trạng mua bán gia cầm sống không tập trung như ở TP Tuy Hòa. Ông Trương Văn Bình, Trưởng Trạm Chăn nuôi và Thú y huyện Tây Hòa cho biết: Hầu hết việc mua bán gia cầm tại các chợ ở địa phương chỉ mang tính lẻ tẻ. Các hộ mua bán gia cầm tại đây đều là những hộ chăn nuôi nhỏ lẻ tại địa phương, khi có sản phẩm thì đem ra chợ tiêu thụ.
Hiện trạm tăng cường phối hợp cùng thú y cơ sở kiểm soát dịch bệnh tại các khu vực chăn nuôi tập trung, hoạt động mua bán gia cầm và sản phẩm gia cầm, khu vực giết mổ... tại các chợ. Đồng thời tuyên truyền hướng dẫn người chăn nuôi, mua bán gia cầm cách nhận biết dấu hiệu gia cầm bị bệnh cúm.
Nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh
Theo Chi cục Chăn nuôi và Thú y, theo Thông tư 25 của Bộ NN-PTNT thì tất cả các hoạt động mua bán, vận chuyển gia súc, gia cầm từ xã này đến xã khác, từ huyện này qua huyện khác... trong nội tỉnh đều không phải kiểm dịch. Ngành chức năng chỉ đang kiểm soát dịch bệnh tại khu vực xảy ra cúm gia cầm ở thôn Đông Bình, xã Hòa An (huyện Phú Hòa).
Điều này chứng tỏ toàn bộ số gia cầm đang bán tại các chợ đều không được kiểm soát dịch bệnh từ cơ quan thú y mà chủ yếu dựa vào cảm quan của người bán và người mua. Người mua chỉ biết được nguồn gốc gia cầm thông qua giới thiệu và lương tâm của người bán.
Bà Trần Thị Ngọc ở phường 5 (TP Tuy Hòa), một người đang chọn mua gia cầm tại chợ Tuy Hòa cho biết: Vì cúm gia cầm đang xảy ra nên tôi không mua gia cầm giết mổ sẵn mà chỉ mua gia cầm còn sống, chọn những con còn khỏe mạnh, không ủ rũ...
Trong khi đó, đối với gia cầm đã giết mổ sẵn, việc kiểm tra dịch bệnh đều dựa vào kiểm soát giết mổ của cơ quan thú y. Theo quy định, tất cả gia cầm giết mổ sẵn phải được cơ quan thú y kiểm soát thể hiện qua dấu lăn trên thân thịt gia cầm.
Tuy nhiên, hiện nay, vẫn có những trường hợp bày bán gia cầm giết mổ sẵn nhưng chưa được kiểm dịch. Theo quan sát của phóng viên, tại khu hàng bán gia cầm giết mổ sẵn ở chợ Tuy Hòa, số gia cầm được bày bán tại đây có con được lăn dấu kiểm dịch và cũng có con không được kiểm dịch theo quy định nhưng vẫn bày bán vô tư.
Bà Trần Thị Tuyết Phụng, chủ một hàng gia cầm làm sẵn phân trần: “Thường cứ 5 giờ sáng khi gia đình mổ gà sẽ có cán bộ thú y đến tận nhà để kiểm dịch, lăn dấu. Hôm nay do bán hết sớm, tôi mới mổ thêm ít con nữa nên không được kiểm dịch và số gà tôi bán đều mua về từ xã Hòa Thắng nên không bị bệnh”.
Tuy nhiên, tất cả những điều này đều do những người bán cung cấp còn thực hư thì vẫn chưa rõ. Trong khi đó, tất cả những hộ bán gia cầm giết mổ sẵn tại chợ Tuy Hòa đều đến từ xã Hòa An (huyện Phú Hòa), nơi đang xảy ra bệnh cúm A/H5N6 độc lực mạnh, có khả năng lây sang người.
Không riêng chợ Tuy Hòa, ở các chợ Tân Hiệp, phường 9, phường 7..., tình trạng mua bán gia cầm sống, gia cầm giết mổ sẵn chưa qua kiểm dịch vẫn diễn ra hàng ngày. Người bán, người mua vẫn rất chủ quan đối với cúm A/H5N6 độc lực mạnh. Hầu hết các hộ tham gia giết mổ gia cầm tại các chợ hiện nay đều ý thức rất thấp trong thực hiện vệ sinh thú y, vệ sinh môi trường.
Các khu giết mổ ở chợ Tuy Hòa, chợ Tân Hiệp, chợ phường 9... đều trong tình trạng dơ bẩn. Nước thải, phân thải, gia cầm sống, gia cầm đã mổ, lòng ruột, lông... đều đặt trên nền xi măng chung trong một khu vực, chưa được phân khu theo quy định nên nguy cơ lây nhiễm chéo dịch bệnh ở khu vực này là rất cao.
Theo Trạm Chăn nuôi và Thú y TP Tuy Hòa, để khống chế dịch bệnh cúm gia cầm hiệu quả, mới đây, trạm đã cấp phát thuốc tiêu độc sát trùng về cho các địa phương, chợ Tuy Hòa, lò giết mổ gia súc phường 8 để phun tiêu độc sát trùng môi trường khu vực chăn nuôi, mua bán, giết mổ gia cầm. Chúng tôi cũng sẽ phối hợp với các ngành chức năng tăng cường kiểm soát việc mua bán, giết mổ gia cầm trên địa bàn.
THỦY TIÊN
