Nếu lấy bằng cấp để nói về năng lực của cán bộ các HTX thì hiện toàn tỉnh chỉ có trên 16% người có bằng cao đẳng trở lên. Nhưng trên thực tế, nhiều HTX vẫn hoạt động hiệu quả nhờ có người lãnh đạo nhiều kinh nghiệm và nhiệt huyết.
Dám nghĩ dám làm
Tuổi cao, bằng cấp chỉ hết lớp 10 sau giải phóng (nay gọi là lớp 12), nhưng những giám đốc HTX vẫn rất nhạy bén trong quản lý kinh tế. Ông Trần Đình Quang, Giám đốc HTX Nông nghiệp kinh doanh tổng hợp 2 phường 9 (HTX 2 phường 9) ở TP Tuy Hòa năm nay đã bước sang tuổi 73. Nhưng kết quả kinh doanh mà ông mang lại cho đơn vị thì lại rất lớn. Khi doanh thu tăng cao từ 700 triệu đồng/năm lên hơn 20 tỉ đồng/năm chỉ sau hơn một năm ông bắt tay vào kiện toàn mở rộng kinh doanh.
Ông Trần Đình Quang cho biết: Chúng tôi đã kiên nhẫn tích lũy về vốn, mặt bằng từ năm 2009-2015. Khi Nhà nước có chủ trương cho HTX chuyển đổi mục đích sử dụng đất và thành phố quy hoạch mở rộng và đầu tư hạ tầng đường Nguyễn Hữu Thọ, đi qua trụ sở của HTX, Hội đồng quản trị đã nắm bắt những cơ hội này, mở cửa hàng kinh doanh xăng dầu và xây chợ cho bà con buôn bán. Nhờ đó, doanh thu năm 2017 của HTX đạt 20,7 tỉ đồng, cao hơn 6 tỉ đồng so với năm 2016. Cuối năm, thành viên HTX được chia lãi 20.000 đồng trên mỗi cổ phần 100.000 đồng góp vốn, cao hơn lãi suất tiền gửi tại các ngân hàng thương mại.
Còn ông Bùi Văn Sang, Giám đốc HTX Sản xuất dịch vụ nông nghiệp Xuân Sơn Nam (huyện Đồng Xuân) tham gia HTX từ thời bao cấp. Ông hiểu hơn ai hết sự “ì ạch” trong cơ chế vận hầnh của HTX. Năm 2006 lên làm giám đốc HTX, nắm bắt cơ chế mở cửa, ông đã mạnh dạn huy động vốn mở cửa hàng kinh doanh xăng dầu. Từ đây đã giúp HTX từ hoạt động cầm chừng trở thành đơn vị kinh tế tập thể điển hình tiên tiến của tỉnh.
“Vốn của HTX lúc đó không còn bao nhiêu, nhưng tôi nghĩ nếu chỉ sản xuất nông nghiệp thì tích đến bao giờ mới đủ vốn kinh doanh, vay ngân hàng thì không đủ điều kiện, làm cách gì cũng phải kinh doanh thì mới mong có doanh thu duy trì hoạt động. Lúc đó HTX có tới hơn 1.000 hộ thành viên, tôi chọn ra 7 hộ có điều kiện kinh tế khá giả, vận động các hộ này góp vốn được 400 triệu đồng mở cây xăng. Từ đó đến nay, HTX có doanh thu từ vài chục triệu lên vài trăm triệu mỗi năm và dần dần tích vốn nhàn rỗi. Hiện HTX mở thêm được dịch vụ tín dụng nội bộ, kinh doanh chợ… cho tổng doanh thu gần 5 tỉ đồng/năm”, ông Sang nói.
Có HTX không làm bất kỳ dịch vụ kinh doanh nào, chỉ bằng sản xuất nông nghiệp nhưng nhờ người lãnh đạo biết mở rộng hợp tác đã biến nông sản trở thành hàng hóa để tạo ra thu nhập khá cho kinh tế hộ. Đó là HTX Nam An Nghiệp (huyện Tuy An, do ông Trần Tấn Khoa, người cũng ở tuổi lục tuần làm giám đốc. HTX này dẫn đầu trong khối kinh tế tập thể cả tỉnh về tiêu thụ lúa giống. Mỗi vụ, HTX sản xuất lúa giống trên diện tích 40ha, tiêu thụ 400 tấn lúa giống/năm, cho thu nhập 60 triệu đồng/ha/năm. Hộ thành viên, từ trồng lúa và hoa màu cũng cho thu nhập trên 50 triệu đồng/ha/năm. Cách làm của ông Khoa phù hợp thực tế nên được bà con đồng thuận. Ông Trần Tấn Khoa chia sẻ: Phương châm của tôi là trình độ, khả năng sản xuất của bà con tới đâu thì mô hình của HTX tương ứng tới đó. Bà con là người quyết định quy mô sản xuất còn HTX chỉ đứng ra hướng dẫn kỹ thuật và làm đầu mối tiêu thụ cho bà con.
Kinh tế tập thể cần người như vậy
Trong khi việc thu hút trí thức trẻ về HTX chưa phát huy hiệu quả thì những cán bộ lâu năm có kinh nghiệm trở thành lực lượng không thể thiếu của các HTX. Theo Liên minh HTX tỉnh, Nghị quyết 113 của HĐND tỉnh đã thu hút 35/100 trí thức trẻ về hỗ trợ HTX, nhưng nay chỉ còn 33 người công tác. Nguyên nhân do thu nhập thấp và cơ sở vật chất HTX cũ kỹ nên những cán bộ trẻ mới ra trường không đủ kiên trì để “bám trụ”. Những giám đốc HTX hiện nay đều là những người gắn bó với phong trào kinh tế tập thể, sản xuất hộ gia đình giỏi nên được tín nhiệm bầu lên.
Ông Nguyễn Đồng Minh, Giám đốc HTX Nông nghiệp kinh doanh tổng hợp Bình Kiến 2 (TP Tuy Hòa), cho biết: HTX rất cần người trẻ, sức trẻ để “đổi gió” nhưng cần hơn hết là người dám nghĩ dám làm, tự lực vươn lên. Nếu chọn giữa người chưa có bằng cấp mà có kinh nghiệm và người có bằng cấp nhưng toàn kiến thức lý thuyết thì chúng tôi chọn người có kinh nghiệm; vì trình độ có thể được bồi dưỡng qua các lớp tập huấn kiến thức hàng năm còn kinh nghiệm thì phải kiên trì trải qua thăng trầm thực tế mới có được.
Ông Lê Thanh Lam, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, cho biết: Toàn tỉnh có 113 HTX đang hoạt động với tổng số cán bộ 798 người, trong đó trình độ đại học, cao đẳng là 132 người, chiếm 16,5%, sơ cấp 485 người, chiếm 60,77%. So với các thành phần kinh tế khác, thì kinh tế tập thể có số lượng cán bộ có bằng cấp cao ít hơn hẳn. Tuy vậy, nhiều HTX đã và đang hoạt động hiệu quả, cho doanh thu cao, góp phần tích cực vào sản xuất kinh tế hộ, vào xây dựng nông thôn mới và tái cơ cấu nông nghiệp. Đơn vị kêu gọi những người trẻ dám nghĩ dám làm, dám chịu trách nhiệm về HTX để kế thừa lực lượng cán bộ cũ đã lớn tuổi.
MINH DUYÊN
