Trong tháng 5/2018, một số đoàn công tác của Liên minh châu Âu sẽ sang Việt Nam để giám sát việc thực thi 9 khuyến nghị liên quan tới “thẻ vàng” đối với thủy sản Việt Nam. Trung ương và tỉnh đã triển khai quyết liệt các giải pháp cấp bách nhằm khắc phục “thẻ vàng” và tiếp tục tuyên truyền, nâng cao nhận thức của ngư dân để họ không khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định…

Ngư dân TP Tuy Hòa chuyển cá ngừ đại dương lên bờ - Ảnh: ANH NGỌC

Khẩn trương khắc phục “thẻ vàng”

Theo Bộ NN-PTNT, ngày 23/10/2017, Ủy ban châu Âu (EC) ra thông báo “thẻ vàng” đối với thủy sản Việt Nam. Theo cảnh báo này, nếu Việt Nam không khắc phục được những thiếu sót theo khuyến nghị về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định thì EC sẽ rút “thẻ đỏ”, đồng nghĩa với việc các mặt hàng thủy sản của Việt Nam bị cấm xuất khẩu sang thị trường EU. Điều này có nghĩa là Việt Nam càng phải chặt chẽ hơn để thích hợp với các tiêu chuẩn cao của thị trường EU.

Nhận rõ tính chất cấp bách của vụ việc, thời gian qua, Chính phủ, Bộ NN-PTNT, các địa phương đã có những hành động hết sức quyết liệt để các nước trên thế giới thấy rằng Việt Nam không dung túng, làm ngơ cho khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định nhằm bảo đảm việc khai thác thủy sản có trách nhiệm.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Hữu Thế cho biết: UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành và địa phương liên quan thực hiện khẩn trương và quyết liệt các giải pháp khắc phục “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu về khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định và Luật Thủy sản 2017. Thông qua các nghiệp đoàn nghề cá, các sở, ngành và địa phương liên quan cần tổ chức nhiều hội nghị, cuộc họp để nâng cao ý thức của ngư dân và các doanh nghiệp trong việc chấp hành các chính sách, pháp luật về khai thác, chế biến và tiêu thụ hải sản.

Phú Yên sẽ tăng cường giám sát các tàu cá hoạt động xa bờ, các vùng biển xa thông qua hệ thống thông tin liên lạc sóng HF tầm xa có tích hợp định vị vệ tinh, hệ thống giám sát theo dự án Movimar và các hệ thống khác. Đối với các tàu cá vi phạm, tỉnh sẽ kiên quyết không hỗ trợ các chính sách của Nhà nước cho những chủ tàu đánh bắt xa bờ bất hợp pháp và xử lý nghiêm bằng các hình thức như cấm chuyển nhượng con tàu vi phạm, cấm ra khơi đối với các thuyền trưởng, chủ tàu vi phạm và xem xét lại các chính sách bảo hiểm tàu cá cũng như vay vốn ngân hàng.

UBND tỉnh yêu cầu các cơ quan chức năng và địa phương tăng cường công tác tuyên truyền đến từng ngư dân biết việc vi phạm vùng biển các nước sẽ làm ảnh hưởng đến quan hệ ngoại giao, gây thiệt hại về kinh tế, tính mạng đối với bà con ngư dân…

Trước đó, Phú Yên cũng đã triển khai nhiều hoạt động nhằm tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong ngư dân về ý thức tôn trọng, chấp hành các quy định của pháp luật Việt Nam và các nước tiếp giáp về khai thác hải sản trên biển. Đồng thời thực hiện nhiều biện pháp nhằm bảo tồn và quản lý nguồn lợi, gắn với kế hoạch quản lý nghề cá, kiểm soát cường lực khai thác, đảm bảo sử dụng bền vững nguồn lợi, từng bước giải quyết dứt điểm các hành vi vi phạm về hoạt động khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định trên biển và tại các cảng cá trên địa bàn toàn tỉnh.

Tăng cường xử lý hành vi khai thác bất hợp pháp

Theo ông Trần Đình Luân, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản (Bộ NN-PTNT), các địa phương cần triển khai quyết liệt Công điện 732 và Chỉ thị 45 của Thủ tướng Chính phủ về ngăn chặn, giảm thiểu và chấm dứt tình trạng tàu cá và ngư dân Việt Nam khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định tại vùng biển nước ngoài; bắt buộc tàu cá khai thác hải sản xa bờ phải lắp đặt thiết bị giám sát hành trình theo quy định.

Các địa phương cũng phải khẩn trương thực hiện các quy định về hạn chế, cấm phát triển, đóng mới tàu ven bờ, tàu làm nghề lưới kéo; tăng cường tuần tra, kiểm tra, thanh tra, xử lý, điều tra các hành vi vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định tại vùng biển nước ngoài.

Các tỉnh, thành phố ven biển triển khai lắp đặt và vận hành hệ thống theo dõi, kiểm tra, giám sát tàu cá trên biển và tại các cảng cá đảm bảo phục vụ chứng nhận, xác nhận nguồn gốc thủy sản khai thác. Các tỉnh đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định tới cộng đồng ngư dân.

Cũng theo Bộ NN-PTNT, trong tháng 5/2018, một số đoàn công tác của EU sẽ sang Việt Nam để giám sát việc thực thi 9 khuyến nghị của họ liên quan tới “thẻ vàng”. Đến nay, phía Việt Nam đã thể hiện tinh thần cầu thị và tiếp thu cũng như triển khai thực hiện các khuyến nghị này rất tích cực.

Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Vũ Văn Tám cho biết: Một trong những việc quan trọng là chúng ta đã sửa Luật Thủy sản để đảm bảo nguyên tắc khai thác bền vững theo khuyến nghị của EU và phía EU đánh giá cao tinh thần cũng như thái độ của Việt Nam. Đây là tín hiệu tích cực, tuy nhiên kết quả cuối cùng còn phụ thuộc vào kết quả giám sát thực tế sắp tới. Đến nay, tình trạng khai thác, đánh bắt thủy sản trái phép, đánh bắt ở vùng biển nước ngoài của Việt Nam gần như không còn, chỉ có một vài trường hợp tàu cá bị các nước lân cận giữ do đánh bắt trên vùng biển chồng lấn. Theo luật quốc tế, trong trường hợp này họ không có quyền bắt giữ tàu cá của Việt Nam.

ANH NGỌC