Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) chi nhánh Phú Yên vừa được NHCSXH Việt Nam phân bổ 10 tỉ đồng để thực hiện chương trình cho vay nhà ở xã hội theo Nghị định 100/2015/NĐ-CP của Chính phủ về phát triển và quản lý nhà ở xã hội. Trao đổi với Báo Phú Yên về việc triển khai cho vay chương trình này trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới, ông Hồ Văn Thục, Giám đốc NHCSXH Phú Yên, cho biết:

Theo Nghị định 100/2015/NĐ-CP của Chính phủ, đối tượng được vay vốn là người có công với cách mạng; người thu nhập thấp, hộ nghèo, cận nghèo tại khu vực đô thị; người lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp trong và ngoài khu công nghiệp; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân trong cơ quan, đơn vị thuộc công an nhân dân và quân đội nhân dân; cán bộ, công chức, viên chức. Trừ đối tượng người có công với cách mạng, các đối tượng còn lại phải thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập thường xuyên theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập cá nhân; trường hợp là hộ nghèo, cận nghèo thì phải thuộc hộ nghèo, cận nghèo theo quy định của Thủ tướng Chính phủ.

Về mức vay, trường hợp mua, thuê mua nhà ở xã hội, mức vay tối đa bằng 80% giá trị hợp đồng mua, thuê mua nhà ở xã hội. Trường hợp xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà để ở, mức vay tối đa bằng 70% giá trị dự toán hoặc phương án tính toán giá thành và không vượt quá 70% giá trị tài sản đảm bảo tiền vay. Thời hạn vay tối thiểu 15 năm, tối đa 25 năm; lãi suất cho vay do Thủ tướng Chính phủ quyết định từng thời kỳ, hiện nay là 4,8%/năm (0,4%/tháng).

Người vay phải gửi tiết kiệm

Ông Hồ Văn Thục

* Đối tượng được thụ hưởng chương trình cho vay nhà ở xã hội theo Nghị định 100/NĐ-CP khá rộng. Trên địa bàn tỉnh có khoảng bao nhiêu người thuộc diện này, thưa ông?

- Qua thống kê sơ bộ, chúng tôi được biết Phú Yên có hơn 19.900 gia đình thuộc đối tượng người có công với cách mạng; hơn 9.200 hộ nghèo, hộ cận nghèo tại khu vực đô thị; gần 20.000 cán bộ công chức, viên chức, trong đó có hơn 8.200 người đang làm việc tại TP Tuy Hòa.

Bên cạnh đó, toàn tỉnh còn có gần 34.800 lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp trong và ngoài khu công nghiệp; trong đó có gần 5.100 người đang làm việc tại các doanh nghiệp trong khu công nghiệp.

Riêng các đối tượng được vay vốn khác như người thu nhập thấp; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân trong cơ quan, đơn vị thuộc công an nhân dân và quân đội nhân dân trên địa bàn tỉnh, hiện ngân hàng vẫn chưa thống kê được.

* Nhu cầu vay vốn mua nhà ở xã hội, xây mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà để ở của các đối tượng nói trên như thế nào?

- Thực tế, NHCSXH Phú Yên chưa thống kê số hộ có nhu cầu vay vốn nói trên. Tuy nhiên, căn cứ kế hoạch phát triển nhà ở 5 năm (2016-2020) và hàng năm trên địa bàn tỉnh Phú Yên đã được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định 1622/QĐ-UBND ngày 21/8/2017, thì nhu cầu vốn đầu tư xây dựng và cải tạo nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2016-2020 gần 3.400 tỉ đồng.

Con số này cho thấy nhu cầu vốn để mua nhà ở xã hội, xây mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà để ở trên địa bàn tỉnh hiện nay rất lớn, nhưng nguồn vốn cho vay rất hạn chế, không thể đáp ứng được nhu cầu của các đối tượng vay.

Thậm chí trên địa bàn cả nước, nguồn vốn bố trí để thực hiện chương trình cho vay nhà ở xã hội theo Nghị định 100/NĐ-CP trong năm 2018 chỉ có 1.000 tỉ đồng (trong đó, vốn ngân sách 500 tỉ đồng, vốn NHCSXH huy động để đối ứng 500 tỉ đồng), được phân bổ về 63 tỉnh, thành, mỗi nơi một ít. Tỉnh Phú Yên được phân bổ 10 tỉ đồng, và NHCSXH Phú Yên đang tham mưu UBND tỉnh phân bổ nguồn vốn này về các địa phương.

* Một trong những điều kiện vay vốn khiến nhiều khách hàng băn khoăn là người vay phải gửi tiết kiệm tại NHCSXH tối thiểu 12 tháng. Ông có thể giải thích rõ hơn về điều này?

- Với điều kiện này thì chỉ sau khi hợp đồng vay vốn được ký, người vay mới chính thức phải gửi tiền tiết kiệm. Thời gian gửi tối thiểu 12 tháng, số tiền gửi tiết kiệm của khách hàng càng nhiều càng tốt nhưng phải tối thiểu bằng số tiền trả nợ hàng tháng đã được xác định và ghi trong hợp đồng tín dụng. Thời gian người vay gửi tiết kiệm cũng là thời gian ân hạn 12 tháng kể từ ngày nhận món vay đầu tiên mà người vay chưa phải trả nợ gốc.

NHCSXH cũng thiết kế lãi suất tiền gửi tiết kiệm bằng lãi suất cho vay trong năm đó, như hiện nay là 4,8%/năm. Quy định gửi tiết kiệm như vậy theo tôi thì khách hàng không gặp khó khăn gì vì đó coi như là tiền tiết kiệm hàng tháng của khách hàng để trả nợ phân kỳ cho khoản vay.

Những người thuộc đối tượng vay vốn có kế hoạch mua nhà ở xã hội trong thời gian tới vẫn được vay sau khi đã được địa phương bình xét - Ảnh: LÊ HẢO

Địa phương bình xét, ngân hàng cho vay

* Hiện trên địa bàn tỉnh có 1 dự án nhà ở xã hội đã đi vào hoạt động. Vậy những người đã mua nhà ở dự án này có được vay vốn theo Nghị định 100/NĐ-CP qua NHCSXH không, thưa ông?

- Vì ngân hàng sẽ giải ngân vốn theo hợp đồng ba bên, nghĩa là chuyển tiền trực tiếp cho bên bán nhà ở xã hội hoặc chuyển tiền theo tiến độ xây nhà nên những người thuộc đối tượng được vay vốn chương trình cho vay nhà ở xã hội theo Nghị định 100/NĐ-CP đã mua nhà ở xã hội và thanh toán cho bên bán thì không được vay vốn chương trình này nữa.

Riêng những người thuộc đối tượng vay vốn có kế hoạch mua nhà ở xã hội trong thời gian tới thì vẫn được vay sau khi đã được địa phương bình xét.

* Những người thuộc đối tượng được vay vốn và có nhu cầu vay thì đăng ký ở đâu?

- Những người này đăng ký vay vốn tại địa phương nơi đang cư trú.

* Làm thế nào để đảm bảo khoản vay được giải ngân đúng đối tượng và công bằng, thưa ông?

- NHCSXH chỉ là đơn vị hướng dẫn quy trình, thủ tục cho vay; còn việc bình xét ai được vay vốn hoàn toàn phụ thuộc vào địa phương thông qua các thôn, buôn, khu phố, hội đoàn thể cơ sở, tổ tiết kiệm và vay vốn.

Căn cứ vào nguồn vốn được phân bổ và danh sách các đối tượng được vay vốn có nhu cầu vay, chính quyền cấp xã chỉ đạo các thôn, buôn, khu phố và hội đoàn thể cơ sở, tổ tiết kiệm và vay vốn tiến hành bình xét qua rất nhiều vòng. Nếu người vay đủ điều kiện và phạm vi nguồn vốn đáp ứng được thì chuyển lên ngân hàng giải ngân ngay.

Còn nếu số người vay đủ tiêu chuẩn vay nhiều hơn nguồn vốn đáp ứng được thì tiếp tục chấm điểm thêm các tiêu chí khác. Nếu nhiều người vay bằng điểm nhau thì tính đến phương án bốc thăm. Làm như vậy để đảm bảo những người vay có nhu cầu và đủ điều kiện sẽ được đáp ứng vốn nhưng phải theo thứ tự người vay trước, người vay sau, bởi như tôi đã nói, ngân sách Nhà nước dành cho chương trình này có hạn.

* Đến nay, NHCSXH Phú Yên đã làm gì để chuẩn bị giải ngân những khoản vay đầu tiên của chương trình cho vay nhà ở xã hội, thưa ông?

- Ngay từ năm 2016, nghiệp vụ cho vay nhà ở xã hội đã được NHCSXH tập huấn đầy đủ cho cán bộ tín dụng trên toàn quốc. Tuy nhiên, khi đó, Nhà nước chưa thể bố trí vốn để triển khai chương trình. Mới đây, khi nguồn vốn đã được phân bổ, NHCSXH Phú Yên đã tập huấn lại nghiệp vụ này cho gần 80 cán bộ của ngân hàng trên toàn tỉnh.

Sắp tới, chúng tôi cũng sẽ tập huấn những vấn đề liên quan đến chương trình cho vay nhà ở xã hội theo Nghị định 100/NĐ-CP cho cán bộ hội đoàn thể các cấp, tổ tiết kiệm và vay vốn, chủ tịch UBND cấp xã, trưởng thôn, buôn, khu phố...

Ngoài ra, NHCSXH Phú Yên cũng đã công khai toàn bộ quy trình, hướng dẫn cho vay chương trình này tại 112 điểm giao dịch xã, phòng giao dịch huyện và hội sở tỉnh. Người dân, đối tượng thuộc diện được vay vốn có thể tham khảo thông tin tại những địa điểm này.

Khi có danh sách đối tượng được vay vốn đã được địa phương bình xét, chọn lựa, NHCSXH Phú Yên sẵn sàng cho vay trong phạm vi nguồn vốn được phân bổ.

* Xin cảm ơn ông!

LÊ HẢO (thực hiện)